təmin etmək üçün 16 aprel 2007-ci ildə "2007-2015-ci illərdə
Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət
Proqramı"nın təsdiq edilməsi barədə" Azərbaycan
Respublikasının Prezidenti tərəfindən 2090 nömrəli Sərəncam
imzalanmışdır.
Azərbaycanın dövlət mənafelərini qoruyacaq yüksək ixtisaslı
mütəxəssislərin hazırlanması məqsədilə xaricdə təhsil proqramı
müxtəlif formalarda həyata keçirilir:
-
Öz imkanları hesabına;
-
Müxtəlif təhsil proqramları həyata keçirən təşkilat və
digər donor qurumların hesabına;
-
Dövlət xətti ilə, yəni təhsil sahəsində əməkdaşlıq
haqqında ikitərəfli razılaşmalar əsasında Azərbaycan
vətəndaşları üçün ayrılan vəsaitlər hesabına Təhsil Nazirliyi
tərəfindən həyata keçirilən təhsil;
-
2007-2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin xarici
ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət Proqramı çərçivəsində təhsil.
Ümumiyyətlə, xaricdə təhsilin daha geniş yayılmış forması
gənclərin birbaşa təhsil müəssisələrinə müraciəti və müvafiq
qəbul prosedurlarını keçdikdən sonra fərdi müqavilə əsasında
təhsil almasıdır. Eyni zamanda, gənclərin dünyanın qabaqcıl ali
təhsil ocaqlarında sistemli və səmərəli təhsili prezidentin 16
aprel 2007-ci il tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş Dövlət
Proqramı sayəsində həyata keçirilir. Hal-hazırda bu proqram,
həmçinin digər formalar üzrə Azərbaycanın minlərlə vətəndaşı
ABŞ, Kanada, Rusiya, Türkiyə, Çin, Yaponiya, Cənubi Koreya və
s. ölkələrdə təhsil alır.
Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə ölkə üçün zəruri
76
Xaricdə təhsil
ixtisaslar üzrə təhsilini təmin etmək məqsədilə 19 oktyabr 2006-cı
ildə Azərbaycan Respublikası Prezidenti "Azərbaycan
gənclərinin xarici ölkələrdə təhsil almasına dair Dövlət Proqramı
haqqında" 1746 nömrəli Sərəncam imzalamışdır. Sərəncama
uyğun olaraq hazırlanmış 2007-2015-ci illərdə Azərbaycan
gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət Proqramında
istedadlı Azərbaycan gənclərinin xaricdə təhsilinin təşkili
istiqamətində vahid sistemin yaradılması nəzərdə tutulur.
Qeyd olunan proqramı sürətlə inkişaf etməkdə olan
Azərbaycanın siyasi, iqtisadi və mədəni sahələrə beynəlxalq
inteqrasiyası, ölkə iqtisadiyyatının neft sektorundan asılılığının
azaldılması, dünyanı yaxşı tanıyan və özünü dünyaya yaxşı
tanıdacaq yeni nəslin formalaşması, Azərbaycanın stabil və
səmərəli inkişafını təmin edəcək yüksək ixtisaslı mütəxəssislər
ordusunun yaradılması istiqamətlərində diqqətin təzahürü kimi
qiymətləndirmək olar.
Real tələbata uyğun olaraq maraqlı dövlət qurumlarının və
digər təşkilatların sifarişləri və rəyləri əsasında ixtisas siyahısının
və təhsil proqramlarının formalaşması - qeyd olunan proqram
çərçivəsində xarici təhsilin üstünlüklərindən biridir. Ali
məktəblərin seçimində aparıcı yeri müvafiq istiqamətlər üzrə
dünyada yüksək reytinqə malik olan universitetlər tutur.
Ümumilikdə, Dövlət proqramı çərçivəsində 1200 nəfərdən
artıq azərbaycanlı gənc xaricdə təhsil almaq hüququ
qazanmışdır. Növbəti illərdə gənclərin Azərbaycanın ehtiyac
duyduğu prioritet ixtisaslar üzrə dünya reytinqli
universitetlərdə təhsili üzrə proqramın həyata keçirilməsi
davam etdiriləcəkdir.
77
Azərbaycan ictimai həyatında gənclərin iştirakı
Qeyd olunan Dövlət Proqramının icrasına başlanıldığı andan
xarici ölkələrin nüfuzlu universitetlərində təhsil prosesinin
tənzimlənməsi qaydalarının hazırlanması və müvafiq normativ-
hüquqi bazanın təkmillləşdirilməsi həyata keçirilmişdir. Bu
məqsədlə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Sərəncamlar
imzalamış, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti və s.
tərəfindən Qərarlar qəbul edilmişdir. Beləcə Dövlət
proqramının normativ-hüquqi bazası formalaşmışdır.
Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti tərəfindən
qəbul edilmiş qərara əsasən bu normativ-hüquqi bazaya
mütəmadi olaraq əlavə və dəyişikliklər edilir. Belə ki, Nazirlər
Kabineti tərəfindən təsdiqlənmiş müvafiq siyahıya yeni ölkə və
ali məktəblərin adları əlavə olunur, yaxud aktuallığını itirmiş
adlar ondan çıxarılır. Dəyişikliklər ixtisaslara da aid olunur.
Dövlət Proqramının icrasına 2007/2008-ci tədris ilində 66
nəfərin təhsilinin maliyyələşdirilməsi ilə başlanmışdır. Bu tədris
ilində Azərbaycan Respublikası Tələbə Qəbulu üzrə Dövlət
Komissiyası tərəfindən seçilmiş gənclər əsasən Rusiya, Fransa
və Türkiyənin ali məktəblərinin iqtisadiyyat və idarəetmə,
informasiya kommunikasiya texnologiyaları, humanitar elmlər
və tibb ixtisasları üzrə təhsil almaq hüququ əldə etmişlər.
Müvafiq statistik məlumatların əldə edilməsi məqsədilə xarici
ölkələrə təhsil almağa göndərilən tələbələrin qeydiyyatının
aparılması üçün məlumat bazası yaradılmışdır. Eyni zamanda
Proqramın icrasının şəffaflığını təmin etmək məqsədilə Təhsil
Nazirliyi tərəfindən xüsusi sayt (http://xaricdetehsil.edu.gov.az)
yaradılmışdır. Bu saytda proqram haqqında məlumat, elanlar
yerləşdirilmişdir.
78
Xaricdə təhsil
2007-2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə
təhsili üzrə Dövlət Proqramının icrası üzrə tədbirlər planına
uyğun olaraq Təhsil Nazirliyi xarici tərəfdaş qurumlarla
əməkdaşlıq haqqında bir sıra müqavilələr imzalamışdır. Dövlət
Proqramı çərçivəsində Azərbaycan gənclərinin dünyanın
qabaqcıl ölkələrinin nüfuzlu ali məktəblərinə göndərilməsini
təmin etmək məqsədilə imzalanmış ikitərəfli razılaşmalar
əsasında Almaniyanın Akademik Mübadilə Xidməti (DAAD) və
Fransa Dövlət Ali və Orta təhsilinin Təşkili Mərkəzi (CNOUS) ilə
uğurlu əməkdaşlıq həyata keçirilir.
CNOUS-la bağlanmış müqaviləyə əsasən Azərbaycanlı
tələbələrin Fransanın ən nüfuzlu ali məktəblərində təhsili
mümkün olmuşdur. 2007-ci ildə CNOUS-la əməkdaşlıq
nəticəsində bu ölkədə təhsil alanların sayı üstün olmuşdur.
Dövlət Proqramının icrasının daha səmərəli təşkili məqsədilə
2008-ci ildən etibarən Alman akademik-mübadilə proqramı ilə
əməkdaşlığa başlanılmışdır. Bu əməkdaşlıq nəticəsində ilk ildə
20-dən çox tələbə Almaniyanın nüfuzlu ali məktəblərinə
göndərilmişdir. DAAD-la əməkdaşlıq çərçivəsində ikinci ildə
Almaniyaya 12 nəfər göndərildi.
DAAD ilə Təhsil Nazirliyinin əməkdaşlığı çox yüksək
səviyyədə həyata keçirilir. Bunun nəticəsində Almaniyanın ən
nüfuzlu universitetlərində təhsil alan tələbələrin sayı ildən-ilə
artır.
Təhsil üçün Almaniyaya göndərilən təxminən 50 nəfərdən 30-
u ölkənin qabaqcıl tibb təhsil ocaqlarına qəbul olunmuşlar*. Bu
79
* 2011/2012-ci tədris ilində Almaniyada oxuyanların 82.5 %- tibb təhsili almışlar.
Azərbaycan ictimai həyatında gənclərin iştirakı
Dostları ilə paylaş: |