482
Sail, yox günahın, bigünah mənəm!
Dən üyüdür
Dünya var ki, dəyirmandı,
Dayanmadan dən üyüdür.
Baxmır ağı – qarasına,
Aqil, ağlıkəm üyüdür.
Aqil gedir, sözü qalır,
Ürəklərdə gözü qalır,
Demək onun özü qalır,
Gözəl, gül bədən üyüdür.
Namərd daim mərdi vurub,
Sail də nöbədə durub,
Qurğunu yaradan qurub,
Canlıları cəm üyüdür.
Əriyər
Ürəyimdə bir dərdim var,
Dağa deyəm, dağ əriyər.
Əzəl gündən bu qaydadı,
Piltə yanar, bağ əriyər.
Bülbl yazda gedər bağa,
Uçub qonar dal budağa.
Yamin, sirr vermə alçağa,
Gözlərində yağ əriyər.
Gördüm
Illərdə həsrət çəkdiyim
Gülüzlü cananı gördüm.
Carhovuzun kənarında
483
Yaşılbaş sonanı gördüm.
Dərdim artıb qalxdı minə.
Bilmirəm söyləyim kimə.
Büllur buxaq, mərmər sinə,
Qaşları kamanı gördüm.
Ağlımı başdan oynatdı,
Hörüklərin yana atdı.
Ayrılığın dəmi çatdı.
Gözləri dolanı gördüm.
Yamin dedi: günahkaram.
Sağalmazdı qəlbdə yaram.
Ürək vurdu aram – aram.
Dərdi – dil qananı gördüm.
Qurbanıyam
Dinlə məni gözü qara,
Gözlərinin qurbanıyam.
Hər kəlməsi ürək açan
Sözlərinin qurbanıyam.
Hər kəlmən durdu, sədəfdi,
Sinəm onlara hədəfdi,
Durnatək kipriklər səfdi.
"Döz" lərinin qurbanıyam.
Sailəm Əyyub dözümdə,
Təqsiri gördüm özümdə.
Qalıb gözlərim gözündə,
Gözlərinin qurbanıyam.
484
Gözəl
Səhər – səhər gülşən bağı
Asta – asta gəzən gözəl,
Xoş ətirli gül – çiçəyi
Buxağına düzən gözəl.
Sənsiz qəddim döndü mimə,
Dərdimi söyləyim kimə?
Büllur buxaq mərmər sinə,
Barı azca bəzən, gözəl.
Üzün günəş, gözün zülmət,
Gördükcə artır məhəbbət.
De sevgi olarmı xəlvət,
Əlin – əldən üzən gözəl?
Qorxum yoxdur sirdaşından,
Dəli – dolu qardaşından,
Sona tək bulaq başından
Gölə doğru süzən gözəl.
Yaminin bərədə durub,
Öz torunu sənə qurub.
Ilk oxun sinənə vurub,
Cəfalara dözən gözəl.
Фərə əhvalatı
Aşıq Ələsgər 1939–cu ildə qonşu Tənənəm
kəndindən gəlirmiş. Ilin qış фəsliymiş.
Qabağına qoca bir kişi çıxır. Bu kişi isə Tənənəmə
gedirmiş. Bir az aralanantək aşıq görür ki, qarın üstünə
485
ayaqları bağlı bir фərə düşüb. Ayağını üzəngidən çıxarıb
фərəni götürür. Yapıncının altınnan qayışın altına soxur,
oxuya–oxuya yola düşür. Bir qədər aralanannan sonra kişi
daldan çağırır:
-
Ay oğul, bir atuvu saxla görək…
Aşıq isə soruşur:
-
Əmi, buyur görüm nə deyirsən?
Kişi deyir:
-
Oğul, Naxçıvanın yaxınnığında bir Xalxal kəndi
var, tanıyırsan?
Aşıq:
-
Bəli, əmi tanıyıram.
– O kənddən bir qonağım bir фərə vermişdi gətirəm
nəvəmə. Elə buradaca səbətdən düşüb. Səndən başqa adam
çıxmıyıb qabağıma. Oğul, gəlsən mənim nəvəmin фərəsin
verəsən… Aşıq zaraфatla soruşur:
-
Əmi, фərə nədir?.
-
Kişi, toyuq da.
Aşıq:
-
Əmi, bu qarda, boranda mən toyuq axtarmıram.
-
Bə, ay oğul, sənnən başqa adam qabağıma
çıxmıyıb.
Aşıq soruşdu:
-
Əmi, sənin adın nədi?
-
Oğul, adım Əmiralıdı.
Aşıq üzünü qoca kişiyə tutub deyir: –Əmi, qulaq as,
фəriyivin yerini deyim:
–
Məndən salam olsun Əmiralıya,
Xalxaldan dadanıb фərə daşıya,
Keçib gedib Naxçıvanı talaya,
Deyirlər addıyıb Irana фərə.
-
Ay oğul, məni dolama, mənim фərəmi ver.
Aşıq:
-
Əmi, darı dənləyibdi əti yağlıdı.
486
Sinəm üstü çalın–çarpaz dağlıdı,
Qırmızı çitnən qıçı bağlıdı.
Deyirlər addayıb Irana фərə.
– Oğul, elə qırmızı ipnən qıçı bağlıdı. Elə фərəm
səndədi…
Əmi qulaq as:
Hanı Əmiralı kişi, qulluqda duran,
Gah yeriyib, gah da boynunu buran,
Qar–boran фərəsin eyləyib haram,
Ortalıqda düşüb borana фərə.
– Ay oğul ulağım getdi, canavar dağıdar. Səbətdən
düşüb, görməmisən? Sən allah, фərəni ver gedim.
Aşıq kişinin фərəsini verib yola salır. Özü isə yoluna
düzəlir.
Bundan belə sevin
Bir aşıq olur. Bının peşəsi evdən çıxıb qazanca
getməy olur. Neçə həфtə, neçə ay çəkir. Sora qayıdır evə.
Bının bir inəyi varmış. Bı kişi səфərə gedənnən sora inəyi
xəsdələnir. Kişinin qardaşı gəlib baxır oyanına, bu yanına;
görür inək yaxşı dəyir. Inəyin başını kəsir. Kişi gəlir ki,
inəh ölüpdü, bı kişi gedib inəyin dərisinə baxır. Sazını
götürüp inəyə söz deyir:
Sahibin gəlib üstünə,
Aç gözünü tanı, inək.
Etdiyim gözünə dursun
Mağmın etdin məni, inək.
Yenə özü inəyin adınnan deyir:
Üç aydı yanım yerdədi,
Xəbərin var böyün, aşıq?
Sərmədin mənim altıma
Bircə kürək peyin, aşıq.
Aşıq deyir: