Азярбайъан милли елмляр академийасы игтисадиййат институту



Yüklə 2,77 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə18/86
tarix15.08.2018
ölçüsü2,77 Mb.
#62615
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   86

56 
 
Ehtiyat hissələri ilə 
təchizatın texnoloji 
prosesləri. 
Əsas və köməkçi is-
tehsala xidmətin tex-
noloji prosesləri. 
Uçot 
İstehsal edilən məh-
sulların texniki para-
metrlərinin qeydiy-
yatdan keçirilməsinin 
uçot sistemi 
 
Nəzarət 
Texnoloji proseslərin, 
plan tapşırıqlarının ye-
rinə yetirilməsinə nə-
zarət sistemi 
Motivləşdirmə 
Maddi və mənəvi sti-
mullaşdırma haqqın-
da əsasnamə 
Koordinasiya 
İstehsal edilən məh-
sulların texniki para-
metrlərinin qeydiy-
yatdan keçirilməsinin 
koordinasiyası sistemi 
Məhsul istehsalı 
Normallaşdırma 
Məhsul istehsalına 
müxtəlif növ resurs-
ların məsrəflərinin 
norma və normativ-ləri. 
Planlaşdırma 
Məhsul istehsalının və 
reallaşdırılmasının 
strateji və taktiki plan-
ları 
Proseslərin təşkili 
Müəssisənin 
bütün 
bölmələri  üzrə  məhsul 
istehsalının 
operativ 
təqvim planı 
 


57 
 
Uçot 
İstehsalın 
avtomat-
laşdırılması  sisteminə 
nəzarət 
 
Taktiki martetinq 
Normallaşdırma 
Müxtəlif resurslar üzrə 
marketinq xərclərinin 
norma və normativləri 
Marketinqin tədbirlə-
rinin səmərəliliyinin 
norma və normativləri 
Planlaşdırma 
Konkret bazarlarda 
konkret növ məhsullar 
üzrə marketinq planı 
Proseslərin təşkili 
Marketinq planlarının 
yerinə yetirilməsinin 
təşkilati layihələri 
Uçot 
Marketinq tədbirləri 
üzrə uçot sistemi 
Nəzarət 
Marketinq planlarının 
və təşkilati layihələrin 
yerinə yetirilməsinə 
nəzarət sistemi 
Motivləşdirmə 
Hər hansı fəaliyyət 
növü ilə bağlı marke-
tinq tədbirlərinin 
təşkilinin tətbiqi üzrə 
maddi və mənəvi sti-
mullaşdırılma haq-
qında əsasnamə 
Koordinasiya 
Marketinq fəaliyyəti, 
planların yerinə yeti-
rilməsi və marketinq 
layihələrinin koordi-
nasiyası sistemi 
Məhsul 
istehlakçılarına 
servis xidməti 
Normallaşdırma 
Servis xidmətinin key-
fiyyətinin norma və 
normativləri 


58 
 
Planlaşdırma 
 
İstehlakçı qruplarına 
servis xidməti planı 
 
Proseslərin təşkili 
İstehlakçı qruplarına 
servis xidməti plan-
larının yerinə yetiril-
məsinin təşkilati la-
yihələri 
Uçot 
İstehlakçılara servis 
xidmətinin keyfiyyə-
tinin uçot sistemi 
Nəzarət 
İstehlakçılara servis 
xidmətinin keyfiyyə-
tinə nəzarət sistemi 
Koordinasiya 
İstehlakçılara servis 
xidmətinin koordinasi-
yasa sistemi 
Məhsulların 
istehlakı 
Normallaşdırma 
Məhsulların istehla-
kının norma və nor-
mativləri 
Planlaşdırma 
Müəssisədə məhsul-
ların istehlakı planı 
(istehlakçılar  üçün 
hazırlanma) 
Proseslərin təşkili 
Müəssisədə məhsul-
ların istehlakının təş-
kilati layihələri (isteh- 
lakçılar üçün hazır-
lanma) 
Uçot 
Məhsulların istehlak 
parametrlərinin uço-
tunun formaları 
Nəzarət 
Məhsulların istehlak 
prosesinə nəzarət sis-
temi 
 


59 
 
Qeyd etmək lazımdır ki, strateji marketinq mərhələsində ək-
sər proseslər cədvəl 2-də göstərilmişdir. Sonrakı cədvəldə öz ək-
sini  tapan  sənədlərin  siyahısı  hər  bir  ümumi  funksiyalar  üzrə 
idarəetmənin  bütün  funksiyalarının  başa  çatdırılmasında  nümu-
nəvi sənədləşmə hesab edilə bilər. Qeyd edilən sənədlər əslində 
bu və ya digər müəssisədə, təsərrüfat subyektində istehsal edilən 
və istehsal edilməsi planlaşdırılan məhsullar üçün keçərli sayılır. 
Eyni zamanda, digər idarəetmə obyektləri (menecerlər, mütəxəs-
sislər, texnoloqlar və s.) üçün qeyd olunan sənədləşmə siyahıları 
nisbətən fərqli  xarakter  daşıyır.  Məhz bütün  bunları  nəzərə  ala-
raq, hər iki cədvəldə qeyd olunan funksional fəaliyyət istiqamət-
lərini  və  sənədləri  ümumiləşdirərək  aşağıdakı  nəticəyə  gəlmək 
olar: 

 
İdarəetmə  sisteminin  əsasını  təşkil  edən  idarəetmə  qə-
rarları obyektin fəaliyyət tsiklinin bütün mərhələləri üçün ümu-
mi xarakter daşıyan idarəetmənin bütün funksiyalarının reallaş-
dırılması məqsədilə hazırlanır. Yuxarıda göstərilən normativləri 
strateji  marketinq  mərhələsi,  həm  də  Elmi  Texniki  Tərəqqinin 
tətbiqi və digər mərhələlər üçün də hazırlamaq zəruridir. 

 
İdarəetmənin  ümumi  funksiyaları  üzrə  zəruri  qərarların 
qəbul  edilməsi  zamanı  təhlil  və  sintez,  proqnozlaşdırma,  opti-
mallaşdırma və qərarların qiymətləndirilməsi vacibdir. Bu sahə-
də ən mürəkkəb məsələlərdən biri əslində qərarların qəbul edil-
məsi mərhələsində prosesin keyfiyyətlə həyata keçirilməsidir.  
Hər bir ümumi funksiyanın icrası ilə bağlı idarəetmə qərar-
larının  qəbul  edilməsinin  rəsmi  olaraq  sənədləşdirilməsi  vacib-
dir. Zənnimizcə, idarəetmə sisteminin avtomatlaşdırılması səviy-
yəsinin yüksəldilməsi üçün idarəetmənin ümumi və bütün funk-
siyalarının  imkanları  daha  geniş  əlaqələndirilməlidir,  bu  amil 
bütövlükdə  idarəetmə  qərarlarının  keyfiyyətinin  artırılmasına 
Koordinasiya 
Məhsulların istehlak 
prosesi üzrə fəaliy-
yətin koordinasiyası 
sistemi 


60 
 
əhəmiyyətli  şəkildə  müsbət  təsir  göstərər.  Əmtəələrin  rəqabət 
qabiliyyətinin  müəyyən  edilməsində  dəqiqliyin  yüksəl-dilməsi 
məqsədilə statik və dinamik amillər nəzərə alınmaqla, bu proses 
ayrıca  qiymətləndirilməlidir.  Müvafiq  amillərin  xüsusi  çəkisi 
səlahiyyətli  və  peşəkar  ekspert  komissiyası  tərəfindən müəyyən 
edilməlidir.  Məhsulların  rəqabət  qabiliyyətinin  müəyyən  edil-
məsi  zamanı zəruri  olan və  nəzərə  alınması vacib  sayılan statik 
amillərə aşağıdakıları aid etmək məqsədəuyğundur: 
- məhsulların keyfiyyəti
- məhsulların qiyməti; 
-  konkret  bazarda  məhsul  əldə  edən  istehlakçılara  göstə-
rilən servis xidmətinin keyfiyyəti
-  konkret  şəraitdə  məhsulların  istehlakı  üçün  çəkilən  xərc-
lər. 
Məhsulların  rəqabət  qabiliyyətinin  müəyyən  edilməsi  za-
manı nəzərə alınması zəruri olan dinamik amillərə aşağıdakıları 
şamil etmək olar: 
-  zaman  amili  (bu  amil  bir  qayda  olaraq,  məhsul  istehsalı 
tsiklinin davamiyyətinin məhdudlaşdırılmasını, həm də bu və ya 
digər problemin həlli ilə bağlı rəqabət aparan təsərrüfat subyekt-
lərinin imkanlarını özündə əks etdirir); 
-  snerjetik  amil  (müvafiq  amil  bu  və  ya  digər  fəaliyyətin 
texnoloji  səviyyəsini,  əsas  istehsal  fondlarının  köhnəlmə  dərə-
cəsini,  həyata  keçirilən  fəaliyyətin  paralellik  səviyyəsini,  ayrı-
ayrı proseslərin proporsionallığını və ritmikliyini göstərir); 
-təsərrüfat subyektinin xarici mühitində mövcud olan qeyri-
müəyyənlik  amili  (bu  amil  ilk  növbədə  siyasi  dəyişikliklərin 
qeyri-davamlılığını,  vergi  sisteminin  qeyri-müəyyənliyini,  ma-
liyyə  vəziyyətinin  davamsızlığını,  dünyada  baş  verən  gərgin-
likləri, son nəticədə cəmiyyətdə mövcud olan kriminogen mühiti 
və  korrupsiyalaşma  səviyyəsini,    iqtisadiyyatın  qanunvericilik 
bazasının zəifliyini xarakterizə edir); 
-rəqabət  aparan  təsərrüfat  subyektlərinin  qeyri-etik  vasitə-
lərdən  istifadə  amili  (bu  amil  müqavilə  və  sazişlərin  pozulma-


Yüklə 2,77 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   86




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə