106
Oyunda «Bayquş» tərəfindən heç tutulmamış uşaqlar qalib
gəlirlər.
Topu qonşuna ötür
Şagirdlər bir cərgədə düzülürlər. Müəllimin «Başla» komandası
ilə birinci oyunçular topu yaxında dayanmış qonşu oyunçuya, o da öz
növbəsində qonşu oyunçuya verir və i.a. ötürməyə başlayırlar.
Top bu qayda ilə axırıncı oyunçuya qədər ötürülür və axırıncı
oyunçular topu qəbul edən kimi tez yuxarıya qaldırırlar. Bunu birinci
edən komandaya qələbə xalı verilr və oyun yenidən başlanır. Oyunu 3-
4 dəfə keçirmək olar. Axırda hansı komandanın qələbə xalı çox, cərimə
xalı az olursa, həmin komanda qalib gəlir.
Metodik göstərişlər: 1. Müəllim hər iki cərgədə topun düzgün
ötürülməsinə nəzarət etmək üçün münasib yer seçməlidir. 2. Qonşunu
arada qoyub, topu başqasına ötürməyə, topu havadan atmağa, cərgədən
çıxıb topu almağa və s. icazə verilməməlidir. 3. Bu qaydalar
pozuzlduqda komandaya cərimə xalı verilir və bu xallar axırda nəzərə
alınır. 4. Topu baş üzərindən ayaqlar arasından keçirməklə ötürmək
kimi variantlardan da istifadə edib oyunu keçirmək olar. 5. Oyunun
əhəmiyyəti və qaydaları nəzəri məlumat kimi şagirdlərə çatdırmalıdır.
Biz şən uşaqlarıq
Oyuna hazırlıq. Meydançanın hər iki başında xətlər çəkilir.
Bunlar start xətti hesab olunur. Oyunçular hamısı bir tərəfdə start
xəttindən arxa cərgə də dayanırlar.
Müəllim bir nəfər aparıcı təyin edir. Aparıcı
meydançanın ortasında dayanır.
Oyunun gedişi: Müəllimin işarəsi ilə cərgədə dayanmış uşaqlar,
aşağıdakı sözləri bir səslə deyirlər:
Biz şən uşaqlarıq,
Həm danışar, həm də qaçarıq.
Biz sevirik cəldliyi,
Hünərin var tut bizi.
Uşaqlar «tut bizi» sözünü deyən kimi, meydançanın digər
tərəfindəki start xəttinin arxasına tərəf qaçırlar. Bu zaman aparıcı
qaçanlardan birini tutmağa, yaxud əlləri ilə onlara toxunmağa çalışır.
107
Start xəttinin arxasına keçmiş oyunçulara toxunmaq olmaz. Aparıcı
start xəttinə qədər hansı oyunçuya toxunsa, o tərpənmədən öz yerində
durur. Müəllim tutulanları qeydə aldıqdan sonra hamı yeniədən
cərgəyə düzülür və oyun təkrar olunur. Axırda heç tutulmamış, yaxud
nisbətən az tutulmuş oyunçular qalib sayılırlar.
Metodik göstərişlər: 1. Oyunu iki komanda arasında da keçirmək
olar. Bunun üçün tutulmuş oyunçulara görə komandalara cərimə xalı
verilir, axırda cərimə xalı az olan komanda qalib sayılır. 2. İştirakçılar
çox olduqda iki nəfər aparıcı ayırmaq lazımdır.
Öz bayrağına doğru
Oyuna hazırlıq. Meydançanın hər iki başında eninə xətlər
çəkilir. Bir xəttin arxasında oyunçular dayanırlar, digər xəttin üzərində
uşaqların sayına müvafiq bayraqlar (estafet ağacları) düzülür.
Meydançanın ortasında 3-5 nəfər «gözətçi» dayanır.
Oyunun gedişi. Müəllimin işarəsi ilə oyunçular meydançanın
bayraqlar olan tərəfinə qaçaraq bayraqları dayandıqları yerə gətirməyə
çalışırlar. «Gözətçilər» isə onlara mane olurlar, bayraq arxasınca qaçan
oyunçuya əlləri ilə toxunarlarsa, həmin oyunçular yerlərindən
tərpənməyərək dayanırlar. Başqa oyunçular vurulmuş oyunçuya
toxunmaqla onu xilas edə bilərlər.
Vurulmuş oyunçunun əlində bayraq olarsa, «Gözətçi» bu
bayrağı alır və meydançanın yan tərəfində kvadrat şəklində cızılmış
sahəyə qoyur.
Kvadrat içərisinə qoyulmuş bayraqları qorumaq üçün xüsusi
gözətçi təyin edir (əvvəlki gözətçilərdən biri). Oyunçular bu bayraqları
da qaçıra bilərlər.
Bu oyunda gözətçilərlə oyunçular arasında mübarizə gedir. Əgər
oyunçular kvadratda olan 1-4 bayraqlardan başqa bütün qalan
bayraqları öz sahələrinə gətirə bilsələr, qalib gəlirlər.
Gözətçilər isə o zaman qalib gəlmiş sayılırlar ki, bayraqlardan
5-ni ələ keçirmiş olsunlar (şərtə görə).
İki şaxta
108
Oyuna hazırlıq: Meydançanın müxtəlif yerlərində dördbucaq
şəklində iki növ «ev» çəkilir. Oyunçular bu «evlərə» doluşub
gözləyirlər. Onların içərisindən iki nəfər «şaxta» rolunu oynayır. Hər
iki «şaxta» özlərinin arasındakı sahədə sərbəst dayanırlar.
Oyunun gedişi: Müəllimin işarəsi ilə iki «şaxta» aşağıdakı
sözləri oxuyur:
Biz iki cavan qardaşıq,
Mən qırmızıburun şaxtayam.
Mən göyburun şaxtayam.
Hər kəs bizdən qorxmursa,
Qoy bu evdən yola çıxsın.
Uşaqlar bir səslə cavab verirlər:
- Biz şaxtadan qorxmuruq.
Bunu deyən kimi uşaqlar evdən çıxıb o biri «evə» tərəf qaçırlar.
«Şaxtalar» onları tutmağa, yaxud əlləri ilə toxunmağa çalışırlar. Onlar
qaçanlardan kimə toxunsalar, həmin oyunçu tərpənmədən yerində
«donub» qalır (növbəti qaçışa qədər). Qaçıb qarşı tərəfdəki «evə»
dolmuş uşaqlara toxunmaq olmaz. Sonra yenə də mahnının sözləri
oxunur və uşaqlar cavab verirlər, bununla da oyun davam edir. Ancaq
oyunda bu dəfə meydançada donub qalmış uşaqlar da qaçıb özlərini
xilas edə bilərlər. Oyun bir neçə dəfə təkrar edilir.
Axırda iki «şaxta» tərəfindən heç tutulmayan, yaxud nisbətən az
tutulan oyunçular qalib gəlirlər.
Ləkə vurma
Oyuna hazırlıq: Oyunçular sərbəst şəkildə meydançaya
dağılışırlar. Bir nəfər aparıcı «Ləkə» təyin edilir. Aparıcı ortaya çıxıb
bərkdən deyir: «Mən ləkəyəm». Uşaqlar onu tanıyırlar.
Oyunun gedişi: Müəllimin işarəsi ilə aparıcı oyunçuları qovur
və onlara çatıb əli ilə toxunmağa, «ləkə vurmağa» çalışır. Oyunçular
isə qarmaqla özlərini mühafizə edirlər. Aparıcı onlardan hansına
toxunarsa, həmin oyunçu aparıcını əvəz edir, əvvəlki aparıcı isə
oyunçulara qoşulur. Aparıcı «ləkələnmiş» oyunçunu yerində
dayanır və əlini yuxarıya qaldıraraq deyir: «Mən ləkəyəm», bundan
sonra oyun yenidən
Dostları ilə paylaş: |