37
Həyat mövcudluqların bir-biri ilə əlaqəsinin məhsuludur. Hər
hansı bir mövcudluq yaşadığı an üçün müəyyən bir varlıq demək-
dir. Varlıq labüd həyat məhsuludur. Hər hansı bir varlığın müxtəlif
səbəblərdən yaranmış xarakterinə uyğun tələbatı var. Deməli, hər
hansı bir varlığın tələbatının ödənməsi onun mövcudluğunun za-
man həddi deməkdir. Həm də hər hansı bir varlığın tələbatını bil-
mək onun mahiyyətini və təzahürünü anlamaq üçün açardır.
Varlıq bu anın məhsulu olduğu üçün, biz varlıq haqqında müəy-
yən məlumatlara malik olmaq üçün, onun həmin an üçün halını
anlamalıyıq və yalnız bundan sonra onun təzahürü haqqında müəy-
yən fikir söyləmək olar. Hər hansı bir varlığın yaşanan halına nüfuz
etdikdən sonra o varlığın təzahürü haqqında müəyyən məlumata
malik olmaq olar. Varlığın mayası təzahür prosesində yoğurulur.
Təzahür heç vaxt varlığın özü ola bilməz. Təzahür hər bir varlı-
ğın ancaq əlamətlərinin nümayişidir. Özü də bu əlamətlər nizamlı,
məqsədli halda özünü göstərir. Təzahürlər varlığa hökmən çevrilir-
lər, ancaq bu çevrilmə müəyyən an üçün yarana bilən varlıqlardan
yalnız biri ola bilər. Təzahürlərin öyrənilməsi hər hansı bir varlığın
meydana gəlmə səbəblərinin öyrənilməsi deməkdir ki, bu meydana
gəlmə prosesi həmin varlığın xarakterini yaradır ki, bu da onun
tələbatının istək mənbələridir. Təzahürləri öyrənməklə varlıqlara
müxtəlif formalarda təsir etmək olar. Ən başlıcası isə həmin varlı-
ğı öz nəzarətində saxlamaq olar. Yəni ona təsir edən səbəbləri, əl-
bəttə kiçik səbəbləri, məqsədli istiqamətləndirməklə, hər hansı bir
varlığın üzərində müəyyən qədər nəzarət etmək olar. O cümlədən
təzahürlərin öyrənilməsi hər hansı bir varlığın halına təsir etməklə
onun mahiyyətini belə dəyişməyə kömək edər.
Mahiyyət – hər hansı bir varlığın yaşanan anda təsirlərinə mə-
ruz qaldığı səbəblərin gələcək zaman üçün varlığın halında yarat-
dığı zəmindir. Təzahürlər gələcək mahiyyətlərin ilk carçılarıdır.
Təzahürlərin varlıqların halında mahiyyətə çevrilməsində kiçik
səbəblərin: – təbii seçmə prosesinin, bir də insanların məqsədli
yönəmliliyinin böyük rolu olmuşdur. İnsanlar mahiyyətə çevrilən
müxtəlif təzahürlərə həmişə ciddi münasibət göstərmişlər. Təbii
38
seçmə prosesində kiçik səbəblər nəsil qoruyucusu ifaçısı rolunda
çıxış etmişlər. Məsələn, hər hansı bir varlığın məhsuldarlığı deyil,
öz varlığını qorumaq üçün şəraitə davamlılığı hökmən yaşamaq
hüququ qazandırmışdır. İnsan üçün isə şəraitə davamlılığı bəzən
hər hansı bir varlığın mahiyyətində ikinci bir yerə keçir, əsas cəhət
kimi məhsuldarlıq və ya insanın hər hansı bir sahədəsə rahatlığını
təmin etmək məsələsi götürülür.
Bəzən varlığın mövcud halına müxtəlif üsullarla təsir etməklə
həmin varlığın mahiyyətini öz məqsədlərinə uyğun dəyişmək olar.
İnsanın psixologiyasına nüfuz da beləcə olur. Hər hansı bir kəsin
halı öyrənilir və bu zaman mahiyyəti, yəni bu haldan yaranan gələ-
cək düşüncələri bəlli olur. Yaşanan andakı halı doğuran təzahürlərə
məqsədli təsir etməklə hər hansı bir kəsin gələcək halını məqsə-
dəuyğun şəkildə dəyişmək mümkündür. Lakin əsil insan kimi qoy
sənin məqsədin ədalətli olsun.
Böyük Yaradan hər şeyə nəzarət edir. Ümumiyyətlə, kainatda
böyük yaradıcının nəzarəti altında varlıqların həyatında təzahürlə-
rin mahiyyətlərə keçməsinin ən önəmli vasitələrindən istifadə olu-
nur. Təbiətdə lazımsız mövcudluq olmadığı kimi, səbəbsiz nəticə
də yoxdur.
Deyirlər daşlar da doğulurlar. Əlbəttə, onların da yaranması-
na bir səbəb var. Bir ömür payı daxilində insanın onu əhatə edən
aləmlə müəyyən zaman həddində yaşaması onun qismətidir. Hər
bir varlığın labüdlüyündə bizim halımızın təzahürləri formalaşır.
Milyonlarla səbəblər toplusunun yaratdığı halımızın rahatlığında
neçə-neçə varlığın halının üst-üstə düşən və düşməyən cəhətləri
yaşayır. Varsansa, deməli, mövcud olduğun aləmə gəlişin labüd
imiş. Varsansa, milyardlarla səbəblər toplusunun yaratdığı nəticə
kimi müəyyən mahiyyətə maliksən. Varsansa, hökmən səni doğu-
ran təzahürlər olmuşdur.
Varlıq hökmən labüdlük deməkdir. Hər hansı bir varlığın halını
öyrənmək üçün ona nüfuz edilərkən həmin varlığın o anında xa-
rici fiziki təsirlərə, yəni ona təsir edən səbəblərə onun münasibəti
hökmən duyulur. Xarici fiziki təsirlərə ən güclü müqavimət göstər-
39
məyə cəhd edən, yəni əksi götürüldükdə bədəndə ən zəifləmiş yer
hökmən təyin edilir. Yadda saxlamaq lazımdır ki, normal bədən
həmişə xarici fiziki təsirlərlə tarazlıq vəziyyətində olur. Bədən
normal deyilsə, müqavimət göstərmək çətinləşir və yaşanan həyat
anları məhvə doğru irəliləyir. Bu mübarizənin sonu bir mövcud-
luğun məhvi, digərlərininsə yaranmasının başlanması deməkdir.
Hər hansı bir varlığa nüfuz edən kəsin qarşısında həmişə iki vəzifə
dayanır (əlbəttə ki, kömək məqsədi ilə obyektə nüfuz edilirsə): 1.
Təyin olunmuş, daha artıq müqavimət göstərə bilməyən, yəni tibbi
dildə, xəstə orqanın üzərinə düşən fiziki təsirləri azaltmağa səy et-
mək. 2. Ən müxtəlif vasitələrlə (fizioterapiya, tibbi preparatlar və
sairə) həmin xəstə orqanı sağaltmaq, yəni onun yaşantısının xaric-
dən gələn fiziki təsirlərə normal müqavimətini bərpa etmək. Ancaq
qeyd etmək lazımdır ki, bütün bu deyilənlərə ancaq nüfuz etmək
qabiliyyəti olan kəslər müəyyən mənada əməl edə bilərlər. Özü
də bu cür təsirləri təkcə insanlar üçün yox bütün mövcud varlıqlar
üçün tətbiq etmək mümkündür.
Mümkün olmayan şey böyük səbəblərdən yaranan nəticələrdir
ki, insanın qüdrəti bu nəticələrin əlində acizdir. Məsələn, ölümün
qarşısını almaq. Düzdür, müxtəlif şərtlərə əməl etməklə ölümü
müəyyən qədər uzaqlaşdırmaq mümkündür, lakin onun nə vaxtsa
gəlişi labüddür. Labüdlüksə qarşısı alınmayan zaman yaşantısıdır.
Güclü nüfuzedici üçün müəyyən varlığın son yaşantı anları da
məlum olur. Çünki nüfuzedici şəxs nüfuz etdiyi varlığın, xarici mü-
hitin təsir qüvvələrinə artıq müqavimətin çətinliklə göstərildiyini
gördükdə labüd zaman yaşantısında ölümün dağıdıcı qüvvəsini
hiss edir. Əslində ölüm – bir varlığın dağıntısından bir neçə varlı-
ğın doğulması deməkdir. Doğumla ölüm bəşəriyyətin irəliyə doğru
təkamül prosesində keçilən yolda qoyulan pillələrdir.
Təzahür hər hansı bir müəyyən an üçün hər hansı bir varlıq
deməkdir. Təzahür hər hansı bir varlığın keçmişindən indisinə qə-
dərki halıdır, varlıq isə həmin anın məhsuludur.
Təzahürlər hər an üçün yaratdığı varlıqlarda həm də mahiyyət-
lərə çevrilir. Hər hansı bir varlıq haqqında mükəmməl məlumat
Dostları ilə paylaş: |