Bağırov Əlisalam başlanğICDAN başlanğica və ya ruhun keçDİYİ yol
Yüklə 2,64 Kb. Pdf görüntüsü
|
40 almaq üçün həmin varlığın o anını, təzahürünü və mahiyyətini bil- məlisən. Belə olan təqdirdə sən o varlığa nüfuz edə bilərsən. Nüfuz edəni həm də təqlid edirlər. Çünki nüfuz edən kəs həmişə başqalarından üstün kəs kimi təsdiq edilir. Nüfuz edən kəsin hök- mən müəyyən xarakterik xüsusiyyətləri olur və o öz xüsusiyyətlə- rinə rəğmən hərəkət edir. Lakin belə də ola bilər ki, heç özünün də hiss etmədiyin elə xüsusiyyətlərin ortaya çıxar ki, məhz sən o xü- susiyyətlərinə görə nüfuz edə bilərsən. Düzdür, insan öz xüsusiy- yətlərini özü daha dərindən bilməlidir, lakin bəzən kənardan baxan hər hansı diqqətli bir şəxs sənin xüsusiyyətlərini çox aydınlığı ilə hiss edir. Nüfuz edən şəxsin nüfuz etdiyi şəxsə hansı mənada müdaxilə etməyi özündən asılıdır. Odur ki, başqasına edilən təsirlər də iki cür olur: müsbət və mənfi. Hamı çalışır ki, daha çox müsbət məna- da nüfuz sahibi olsun. Lakin həyatda mənfi meyilli nüfuzedicilərə oxşar olmaq istəyənlər də var. Təsir etmək üçün iki şərt xüsusilə lazımdır. Birincisi, sənin xa- rakterində haradasa nüfuzedici xüsusiyyətlər olsun, ikincisi, sən öz zəhmətinlə öz tələbatını ödəməyə çalış ki, kimlərinsə təsiri altına düşməyəsən, yəni özün təsir edən şəxs olasan, təqlid ediləsən. Səni təqlid edirlərsə, deməli, səndə bildiyin və bilmədiyin elə xüsusiy- yətlər var ki, təsir edirsən. Təsir etmək isə nüfuz sahibi olmaqdır, yəni nüfuz etməkdir, başqalarının halını özününküləşdirməyi ba- carmaqdır. Özü də əslində həyatda təsir altına düşən kəs yoxdur, təsir edən kəs var həyatda. Çünki bu bir qanundur ki, güclü nüfuz edən hə- mişə özündən zəif nüfuz edəni təsir altına sala bilər. Deməli, bu qayda ilə zəiflər də özündən zəifi təsir altına salır. Bu bir silsilə təş- kil edir. Buradan belə nəticə çıxır ki, təsir altına düşən kəs yoxdur, əslində təsir edən var. Təsirlər hər fərdə münasibətdə müxtəlif ola bilər: bir və ya çox- sahəli. Ola bilsin ki, bir sahədə güclü təsir gücünə malik olan kəs, digər sahədə çox zəif nüfuzedicidir və təsirə məruz qalar. Ən böyük təsir edənsə ən böyük nüfuz sahibi, ən ali varlıqdır. Ən ali varlıq ən 41 güclü təsir edəndir. Təsir gücünə görə hər varlığın müxtəlif xüsu- siyyətləri olduğundan, kainatda bütün varlıqların ən müxtəlif qar- şılıqlı təsirlərindən ümumi bir zaman axını yaranmışdır. Bu zaman axınında hər bir varlıq hər an üçün öz labüd mövcudluğunda olur və sabit olmayan bu mövcudluğu yaradan səbəblər toplusunda özü də bir səbəbə çevrilir. Mövcudluqların nisbi dəyişkənliyində zaman axan çayı xatırla- dır. Ümumi aləmdə ən müxtəlif səbəblərdən yaranan və ən müxtəlif səbəblərə çevrilən təsir qüvvələri isə mövcudluqların daxili xarak- terinin tələbatından doğan labüdlükdür. Çünki hər hansı mövcud- luq hər hansı bir daxili tələbata malikdir ki, bu da reallaşan nisbi hərəkət deməkdir. İnsan da maddi aləmdə olan bir mövcudluqdur və deməli, insan da daxili tələbata malikdir. İnsanın daxili tələbatı onun istəyidir. İnsan öz mövcudluğunu qorumaq üçün xarici mü- hitin fiziki təsirlərinə müəyyən müqavimət göstərir, həm də insan öz daxili tələbatına doğru can atır, bu hərəkətdir – həyatla istəyin uğrunda mübarizədir. İnsan öz istəyini həmişə hiss edir. Lakin əksər insanlar ümumi şüur səviyyəsinə uyğun istəklərin nədən ibarət olduğunu həmişə dərk etmir. Nüfuz sahibi olmaq üçün özü öz istəyini dərk edən in- san istəklərini ümumi şüur səviyyəsinə uyğunlaşdırmalıdır. Demə- li, öz hissiyyatına ağlının gücü ilə hökmranlıq etməlidir. Bir sözlə özü-özünü dərk etməlidir insan. Özünü dərk etmək isə özündən do- ğan səbəbləri bilib onu istiqamətləndirməyi bacarmaqdır. Həm də başqalarına təsir edə bilmək, yəni daimi təsir obyektinə çevrilmək üçün insan özü-özünü dərk etməlidir. Taleyin acı sınaqlarından saf çıxa bilmək, ömrün xoş keçən çağlarından feyzyab olmaq üçün insan həmişə özünü dərklə öz sa- bitliyini qorumalıdır. Öz sabitliyini, təmkinini qoruya bilən kəslər nüfuz sahibləridir. Həm də özünü dərklə bir növ bu fəaliyyətinlə başqa insanların yaşanan anlarına nüfuz etmək üçün özündə bir məşq prosesi keçirirsən. İnsan mürəkkəb varlıqdır. Onun daxili aləmi böyük bir dünya- dır. Sən başqa insanların daxili dünyaları ilə tanış olmaq istəyir- 42 sənsə özün-özünü dərk etməyi bacarmalısan. Çünki başqalarına nüfuz edib onu nəyəsə təhrik etməyin ən birinci şərti özünüdərkdən başlanır. Özünü dərk – özünü təhrik etməkdir. İnsanların bir çoxu öz-ö- zünü təhrik edə bilmir. Belə adamlara el arasında iradəsiz deyirlər. Belə şəxslər dövlət işlərində də məsuliyyətsizdirlər. Yəni on- ların bir amalı var: öz hissiyyatlarının tələbatlarını nə yolla olur olsun ödəmək. Bəzi kəslər öz ağıllarını bu istiqamətə sərf edirlər. Belə adamlar heç kəsi heç nəyə təhrik edə bilməzlər, ancaq özləri hər şeyə təhrik olunarlar. Ona görə də özünü təhrik edə bilməyən kəslər mənəviyyatca simasız olurlar. Elə ki özünü təhrik edə bildin, onda başqalarına da nüfuz edib onları təhrik edə bilərsən. Başqalarını təhrik etməyin ən müxtəlif üsulları var: bunlardan ən başlıcası qarşındakı obyektin düşüncələrini özününküləşdirmək- dir, yəni öz düşüncələrini onun halında yaşatmaqdır. İkinci üsul öz halını və ya istədiyin formalı halı onun düşüncələrində yaşatmaq- dır. Bunun üçün isə qarşındakı obyektin maddiliyinə təsir etməyi bacarmalısan. Hər halda kimi isə nəyəsə təhrik etmək üçün özün-ö- zünü təhrik etməkdən başlamalısan. Həm də başqalarını nəyə isə təhrik edərkən ədalət prinsipi hökmən gözlənilməlidir. Təhrikçi öz biliyindən faydalı əməl kimi istifadə etməlidir. Təhrikçi bilməlidir ki, onu da nəyə isə təhrik edən tapılar. Ən böyük təhrikçi isə ən ali varlığın özüdür. Bəşəriyyət mövcud olduğu müddət ərzində müəyyən təkamül yolu keçmişdir. Bu yol irəliləyişə aparan spiral şəkilli bir yoldur. İnsanlar əsasən bəşəriyyətin keçdiyi yola iki cür qiymət verirlər: birincisi, bəşəriyyətin keçmişi və indisi. İnsanların mövcudluğu baxımından bu bir başlanğıc və sondur. İkincisi, bəşəriyyətin baş- lanğıcı və inkişafı, yəni bəşəriyyət indi özünün hansı inkişaf mər- hələsindədir. Məsələyə birinci baxımdan yanaşanda belə bir vəziy- yətlə qarşılaşırıq, hər bir kəs bəşəriyyətin ən inkişaf etmiş dövrünü yaşadığı müddət ərzində görür. Yəni bəşəriyyət həmin şəxs üçün başlanğıc və son halda olur. İkinci baxımdan məsələyə yanaşsaq anlayarıq ki, bəşəriyyət hələ özünün yetkinlik yaşına çatmayıb. La- kin bütün bunlar məsələnin bir tərəfidir. Məsələnin ümumi tərəfi Yüklə 2,64 Kb. Dostları ilə paylaş:
|