Bağırov Əlisalam başlanğICDAN başlanğica və ya ruhun keçDİYİ yol
Yüklə 2,64 Kb. Pdf görüntüsü
|
46 daha zəngin biliyə və həyat təcrübəsinə malik olmaq lazımdır ki, sənin dahiliyinin təsdiqi üçün, hər bir kəsin eyni iş üçün əldə etdiyi nəticələrdən daha yaxşı nəticələr əldə edəsən. Bir sözlə, dahi adına sahiblənmək üçün bəşəriyyətin bilik xəzinəsinə haradasa bir neçə sahədə müəyyən əlavələr edilməlidir. Bununsa bir sıra şərtləri var ki, bu şərtlər daxilində dahiliyin imkanları daha geniş olur. Bu şərtlərə aiddir: sağlam bədən və sağlam ruh, xarakterdən ya- ranan güclü həyat eşqi, şərait, səbirlə zəhmətə qatlaşa bilmək im- kanı və sair. Bu şərtlər hamıda eyni səviyyədə olmadığından, ən müxtəlif insanlar adi bir insanın zəruri bilik səviyyəsindən tutmuş dahiliyə qədər yüksələn sonsuz pillələrdə ən müxtəlif şəkillərdə qə- rarlaşmışlar. Dahi olmaq üçün daha köklü biliyə malik olmaq lazımdır ki, bir neçə sahədə başqalarından daha mükəmməl nəticələr əldə edə biləsən. Dahilik bir neçə sahədə insanların ümumi şüur səviyyəsini qabaqlamaq deməkdir. Dahi, eyni zamanda, insanların ümumi şüur səviyyəsindən xeyli yuxarı olan rəssam, bəstəkar, şair, fizik, riya- ziyyatçı və s. ola bilər. Dahi olmaq üçün ki, haradasa bəşəriyyətin biliklər toplusuna müxtəlif əlavələr edilməsi hökmən lazımdır. Əks təqdirdə sən in- sanların ümumi şüur səviyyəsindən yüksək ağıla malik olan şəxs- dən başqa bir kəs deyilsən. Yaşadığı müddət ərzində ağıllı adamlar özlərinə müəyyən mövqe tuta bilərlər, dahilər isə əbədiyyətə qo- vuşurlar. İnsan əldə etdiyi bütün maddilikləri nə vaxtsa müəyyən zaman həddində itirə bilər, lakin bilik itməyən xəzinədir. Bilik nəsillərin varisliyidir. Ey insan övladı öz biliyinə güvən. Ən böyük bilik sahi- bi isə ən ali varlıqdır. Ən ali varlıq dahilər dahisidir. Dahi adamlar ən ali varlığın sevimli bəndələridir, çünki onlar zəhməti sevirlər. Dahi ola biləcək kəslərdə ilk əvvəl təbiətin verdiyi payın ilk tə- zahürləri hiss olunur. Yəni həmin kəslərdən təbiət ilk andan bədən quruluşu imkanlarını və güclü enerjini əsirgəmir. Bütün bunlarla yanaşı, xarakterdə yaranan spesifiklik də özünü tədricən göstərir. Hiss olunur ki, həmin şəxs başqalarından maraq dairəsinə görə se- 47 çilir. Üstəlik şəraiti də bura əlavə etsək, dahi ola biləcək kəs üçün təbiətin verdiyi pay ilkin təzahürlərlə özünü göstərir. Bütün bun- lardan sonra səbirlə zəhmətə qatlaşmaq dahiliyin əsas əlamətlərin- dən biridir. Çünki yalnız zəhmət vasitəsi ilə təbiətin verdiyi payı müəyyən bir iş üçün cəmləşdirə bilərsən. Zəhmətsiz heç bir bilik əldə etmək mümkün deyildir. Zəhmət bütün biliklərin açarıdır. Hər kəsin öz zəhməti ilə əldə etdiyi həyat təcrübəsi onun üçün unudul- maz bir dərsdir. Biz müasir insanlar başqalarının həyat təcrübəsini öyrənməyə bir növ adət etmişik, bəşəriyyətin uzun illərdən bəri əldə etdiyi bi- liklər toplusu bizə hazır şəkildə gəlib çatmışdır. Bəzən bu bilik- lər toplusundan o qədər laqeydliklə, adiliklə istifadə edirik ki, bir vaxt bu biliklərin çox çətinliklə əldə edilməsini ağlımıza belə gətirə bilmirik. Lakin dahi olmağın üçün haradasa yeni kəşflərin həyata vəsiqə almalıdır. Bir şeyi də qeyd etmək lazımdır ki, dahilik Al- lah vergisi ilə bərabər insan zəhmətinin bəhrəsidir. Dahilik yeni dünyayla tanışlıq deməkdir, oradan əldə olunan biliklər toplusu faydalıdır. Dahilik haradasa bəşəriyyətin bilik səviyyəsini müəy- yən sahədə bir pillə də ötüb keçməkdir. Elə əsas məsələ də budur, elə ki, sən o həddi ötüb keçdin yeni bir dünya ilə tanış olursan. Sənin əldə etdiyin nəticə, indiyə qədər əldə olunmuş ən müxtəlif həyat təcrübələri ilə birlikdə tətbiq olunur və yaşadığımız aləmdə çox böyük dəyişikliklərə səbəb olur. Bu dəyişikliklər ən müxtəlif sahələrdə tətbiq edilə bilər. Lakin məzmun budur: artıq yeni bir həyat təcrübəsi qazanılmışdır. Bəlkə də ən axırıncı əldə olunmuş həyat təcrübəsi milyon il bundan əvvəl qazanılmış həyat təcrübəsi ilə birlikdə yeni bir dün- yagörüşün başlanğıcını qoya bilər. Bu dünyagörüşü yaradan səbəb- ləri əmələ gətirən ilk başlanğıcla sonluq arasındakı illər isə bəlkə də insanları sınağa çəkən sadə bir ideyanın açılmayan səhifələridir. Bəlkə də ən ali varlıq müəyyən həyat sirlərinin açılmasında öz sə- bir və təmkinini göstərir. Çünki insanların ağıl səviyyəsi o həddə olmalıdır ki, əldə olunmuş müəyyən təcrübədən səmərəli istifadə edilə bilinsin. Müəyyən vaxt əldə olunmuş təcrübə bəlkə də dünya- 48 nı dağıdan bir ideyanın yaranması ilə nəticələnərdi. Ən ali varlıqdır hər şeyin nizamını bilən. Ən ali varlığa aydındır dahilərin əldə et- diyi həyat təcrübəsi də. İnsan bədəni dəqiq qurulmuş bir cihaza bənzəyir. Bu cihazın özünəməxsus təsir dairəsi var və o əhatə etdiyi dairədə müəyyən fəaliyyətə malikdir. Normal insan bədəninin ən müxtəlif spesifik- likləri ola bilər, bu təbiidir. Çünki hər bir mövcudluq özünə məx- sus bir anın məhsuludur. Həmçinin, hər bir insanın düşdüyü şərait bir-birindən fərqli xarakterlər toplusunun yaranması deməkdir. İn- sanın normal bədən quruluşunun yaranma anından asılılığı onda elə bir kəskin fərq yarada bilməz. Çünki hər hansı optimal şəraitdə zədəsiz dünyaya gələn insan normaldır. Özü də bütün normal in- sanların arasındakı fərq onların yarandığı anın xüsusiliyindən yara- nan xarakter toplularından başqa bir şey deyildir. Lakin insanın bə- dəninin fiziki cəhətdən formalaşdığı dövrdən, mövcudluğunun son anına qədər onun xüsusilə beynində iz qoyan hər hansı bir zədələn- mələr və ya təsirlər insanın normal vəziyyətdən çıxması deməkdir. Özü də qeyd etmək lazımdır ki, müxtəlif zədələnmələrdən beyində yaranan fiziki təsirlər bir çox hallarda həmin şəxsin düşüncələrinin insanların ümumi şüur səviyyəsindən aşağı olmasına şərait yaradır (Düzdür, elə hallar ola bilər ki, bu zədələnmələr beynin fəallığını artırar, lakin bu, hədsiz cüzi bir halın məhsuludur). Həm də müəyyən hallarda beyin zədələnmələri həyat təcrübəsi- nin yanlış qavranılmasına gətirib çıxarır ki, bu da səviyyəsindən ası- lı olaraq müxtəlif dərəcəli dəlilikdir. Ona görə də dəliyə gülməzlər, çünki bu cür dəlilik onlardan asılı deyil. Lakin dəlilik təkcə həyat təcrübəsinin yanlış qavranılmasının nəticəsi kimi meydana çıxmır. Həyat təcrübəsinin yanlış qavranılmasının nəticəsi kimi meydana çıxan dəlilik bəzən beyində müxtəlif zədələnmələrin nəticəsi kimi yaranır ki, bu da hər hansı bir səbəbdən bədən quruluşunda yara- nan qüsurun nəticəsi kimi, bir növ məcburiyyət qarşısında yaranan haldır. Dəliliyin ikinci bir növü də vardır ki, burada bədən quruluşu tam sağlam vəziyyətdə olur, beyində heç bir zədələnmə halları Yüklə 2,64 Kb. Dostları ilə paylaş:
|