Bağırov Əlisalam başlanğICDAN başlanğica və ya ruhun keçDİYİ yol
Yüklə 2,64 Kb. Pdf görüntüsü
|
79 dur. Ən böyük ali varlıq bütün kainatın nizamının ilk başlanğıcıdır. Bütün ədalətlilərin ən ədalətlisi ən ali ruhdur. Heç bir varlıq onun nizamını poza bilməz, heç bir varlıq onun ədalətliliyindən ədalətli ola bilməz. Yer kürəsi kainat miqyasında götürdükdə kiçik bir mövcudluq- dur. Çünki kainatda buna oxşar və bundan da böyük çoxlu say- da mövcudluqların olması mümkündür. Lakin bu heç də o demək deyildir ki, Yer kürəsi kainatdakı ümumi səbəb-nəticə ardıcıllığın- da heç bir rola malik deyildir. Yer kürəsindəki hər hansı bir səbəb kainatdakı səbəb-nəticə ardıcıllığının müəyyən bir istiqamətidir. Adicə bir kəpənəyin ölümü ya qalımı kainatdakı ümumi səbəb-nə- ticə ardıcıllığının haradasa davamı, haradasa gələcək inkişafının istiqamətləndiricisi ola bilər. Bizi əhatə edən maddi aləm vahidlik kimi qəbul edilərsə, onun daxilindəki hər hansı bir yerdəyişməni bu vahidliyin təkamülünə xidmət edən hal kimi qiymətləndirməli- yik. Çünki bu vahidliyin nizamlayıcısı onun halını yaşayan ən ali ruhdur. Vahid maddi aləm öz daxilində gedən proseslər nəticəsində hökmən müəyyən hala malik olmalıdır. Ən ali parlaq ruh da bu hala nüfuz edib onun halını yaşayır və bu yaşantıdan əldə etdiyi duyğu nəticəsində maddi vahidliyin ümumi vəziyyətinin istiqamətini ən müxtəlif səbəb-nəticə ardıcıllıqlarının məqsədli nizamlanması ilə qərarlaşdırır. Beləliklə, bizi əhatə edən maddi aləm daha mükəm- məl quruluş və ali məqsədlər üçün nizamlı hərəkət edir. Bizi əhatə edən maddi aləmin hər bir varlığının öz dərkinə müvafiq ən ali varlıq ən müxtəlif kiçik səbəblərin seçilməsində sərbəstlik yara- dır, lakin böyük səbəbləri, yəni kainatın ümumi səbəb-nəticə ardı- cıllığında aparıcı rol oynayan səbəblərin istiqamətini ən ali varlıq özü verir və ən böyük səbəblərin dəyişilməsi hökmünü də yalnız özü qərarlaşdıra bilər. Kainatdakı təkamül prosesinin təcrübəsi onu göstərir ki, daha çox dərkə malik varlıqlar daha yaxşı işlər görməyə çalışırlar. Lakin bu yaxşı işlərin yaxşılığı hökmən nisbi xarakter daşıyır və dərkə məxsus mövcudluqların müəyyən dərk səviyyə- sindən asılıdır. Maddiliklə bağlı mövcudluqların ibtidaisi ilə alisi 80 arasında bir tərs mütənasiblik var. Maddiliklə bağlı ibtidai varlıq- larda yalnız təcavüzkarlıq meyilləri var, humanistlik rudument ha- lındadır. Maddiliklə bağlı ali varlıqların yaxşı işlər görməyə ən çox meyilləri var, təcavüzkarlıq tədricən rudumentə çevrilir. Deməli, bizi əhatə edən maddi aləmdəki ən ibtidai mövcudluqlarda öz var- lıqlarını qorumaq üçün yalnız müəyyən qədər təsirə dözüm, ən ali varlıqlarda isə onlara təsir edəcək müəyyən səbəblərin istiqamətini dəyişməklə bir az daha yumşaq təsir altında yaşamaq imkanı var. Ancaq hər halda bizi əhatə edən maddi aləmdə yaşayan varlıqlarda maddiliklə bağlı meyillər hökmən olmalıdır. Təmiz idrak məhsulu- na çevrilmək üçün bizi əhatə edən maddiliklə heç bir bağlılıq ol- mamalıdır. Belə bir vəziyyətə isə yalnız ən ali varlığa yaxınlaşmaq meyli ilə çatmaq olar. Ən ali varlıq ona doğru can atanlara səbir dözüm və qüvvət verir. İnsan bu gününü düşünəndə sabahını unudur. Bu gün üçün ya- şamaq hissiyyata qulluq edənlərə aiddir. Öz hisslərinin rahatlığı üçün çalışmaq həm də sabahını zərbə altında qoymaq deməkdir. Hissiyyatının rahatlığı üçün görülən işlərdə məqsədsizlik var. Ona görə də, hissiyyatla bağlı meyillər müəyyən bədən tələbatının ödə- nilməsinə verilən cavab reaksiyasıdır. Əgər hər hansı bir şəxs müəyyən bilik və təcrübəsini yalnız öz hissiyyatının tələblərini ödəmək üçün istifadə edirsə, olsa-ol- sa həmin şəxs insandan aşağı səviyyəli, daha imkanlı və təcrübəli bir məxluqdur. Çünki əsl insan bu günün düşüncələrində sabahı- nı yaşatmalıdır. İnsan heyvan deyil, instinktlə bağlı öz imkanları daxilində mövcudluğunu qorusun, insan ən ideal vəziyyət uğrunda mübarizə apara-apara gündəlik təkamül prosesinin iştirakçısı ol- malıdır. Ruh idarəedici olduğu üçün o, hökmən müəyyən üstünlüklərə malikdir. Ona görə də əgər bədən müəyyən hissiyyatla bağlı tələ- batı uğrunda mübarizə aparırsa, bu ruhun bir vasitə kimi istifadə etdiyi bədənin mövcudluğunu qorumaq üçün, müəyyən zəruri tələ- batı ödəmək üçün verdiyi imkanlara daha çox sərbəstlik əlavə et- məsi ilə bağlıdır. Deməli, haradasa hissiyyata daha çox bağlılıqda 81 bədənə sərbəstlik üçün şərait yaranmasına imkan verən ruhdur və ona görə də son məsuliyyət ruhun üzərinə düşür. Düzdür, burada ruhun mübarizliyi əsas şərtlərdən biri, ruhun normallığı ondan da əsas şərtdir, lakin ruhun mübariz olması üçün insan, ruhi vasitəylə öz gündəlik hal yaşantılarından duyduğu nəticəyə görə ağılla ən düzgün yol seçməlidir. Ruhun gücü ilə ağıl hərəkətə gəlir, ağılın seçdiyi yola varlıq söz- süz əməl edir, yalnız bir şərt istisnalıq təşkil edir: bədənin fiziki im- kanları. Lakin ağılla idarə olunan hər şey öz qaydasınca olur. Bəzən bu qaydanı daha böyük səbəblərlə qarşılaşanda pozmaq cəhdləri də olur, ancaq bu mümkün deyildir, çünki o qaydanı nizamlayan ən ali varlıq ən kamil ağıla malikdir və ən böyük ağıl sahibinin niza- mının əksinə getmək ağılsızlıqdır, bu mümkün də deyildir. Bəzən belə hallarda, yəni insanların məhdud düşüncələri və laqeydliyi nə- ticəsində, hər hansı bir səbəbdən Yer kürəsində böhranlı vəziyyət yarananda yad varlıqların peyda olması çoxalır. Çünki bizdən daha ağıllı varlıqlar hiss edirlər ki, Yer kürəsindəki böhranlı vəziyyət ha- radasa kainatda ümumi tarazlığın pozulmasına səbəb olar və bu da onların gələcək həyatı üçün təhlükə törədə bilər. Həm də buradan belə bir nəticə də aydın olur ki, daha az dərkə malik olan varlıqlar daha çox dərkə malik olan varlıqların nəzarəti altındadırlar. Demə- li, həyat sadədən mürəkkəbə doğru keçdiyi təkamül prosesində özü üçün mürəkkəbdən sadəyə doğru bir təkamül prosesi hazırlayır. Lakin ən böyük idarə edən ən ali varlığa məxsusdur. Bu idarəçilik zəminində insan orta mövqedə dayanır. Lakin buradan belə bir nə- ticə meydana çıxa bilər ki, idarə edən idarə etdiyini fiziki cəhətdən həmişə mənimsəyir, bu maddiliklə bağlı bir haldır, özü də sadədən mürəkkəbə doğru getdikcə təcavüzkarlıq meyli azalır. Ən ali varlıq isə ən ədalətlidir. Səmalılar imkan daxilində insanlardan uzaq olmağa çalışırlar. Bunun bir neçə səbəbləri var. Əsas səbəb insanlarla səmalılar ara- sındakı dərk fərqidir. Səmalılar daha geniş imkanlara və texnologi- yaya malik olduğundan onların Yer kürəsindəki müəyyən hərəkətlə- ri və fəaliyyəti insanlar arasında vahimə, heyrət və təəccüb doğurur. Yüklə 2,64 Kb. Dostları ilə paylaş:
|