112
də bizi əhatə edən maddiliyə işıq sürətindən böyük sürət versək,
bizi əhatə edən maddilik parçalanıb yalnız birnövlü bəsitliklərə
çevriləcəkdir. Bu da bizim materiya qanunlarına tabe olmayan ayrı
bir haldır. Əgər prosesi əksinə aparsaq (bu mümkün olsa), yəni bizi
əhatə edən maddiliyin hərəkətini tam dayandırıb onu tam sükunət
halına salmaq mümkün olsa yenə də bizi əhatə edən maddi aləm,
onu təşkil edən birnövlü bəsitliklər arasında cazibənin itməsi ilə
əlaqədar, parçalanıb yalnız birnövlü bəsitliklərdən ibarət olan hala
düşəcəkdir, bu isə ölümdür, yəni bizim maddi aləmin parçalanıb
dağılması. Buradan iki nəticə çıxır: 1) bizi əhatə edən maddi alə-
min varlıq kimi mövcud olması üçün hökmən hərəkət lazımdır, özü
də bu hərəkət sürəti tam sükunətlə işıq sürəti arasındakı sürətlər
həddində olmalıdır; 2) bizim maddi aləmdən kənarda varlıqla yox-
luq qovuşur, yəni doğumla ölüm üst-üstə düşür, yəni varlıq kimi
yox, mövcudluq kimi var olmaq mümkündür. Bütün bu hadisələrin
hamısı isə ən ali varlığın qanunlarına tabedir. Kimsədən gizli olsa
da ən ali varlıqdan gizli şey yoxdur dünyada.
Ey insan, sən bu böyük kainatın yığcam bir parçasısan. Sənin
əməllərin öz əksini həyatda göstərəcək bir güzgüdür. İnsan yara-
nır, yaşayır, nəhayət dünyasını dəyişir, sonra yeni bir insan yaranır,
beləliklə, həyat təkamülə doğru bir inkişaf yolu keçir. Deməli, bu
dünyada insan yalnız öz bir yaşamlıq həyatını keçirir. Bəs nə etmə-
li? İnsan bu bir yaşamlıq həyatını nə cür keçirməlidir? Bu bir ya-
şamlıq ömürdə qarşıya qoyulan məqsəd, bədənin rahatlığını təmin
etməkdirmi? Bacardığı qədər bədənin rahatlığı üçünmü çalışmalı-
dır? Əgər belə isə bəs ölümdən sonrakı həyatda ruhun səviyyəsi?
Axı bir yaşamlıq ömürdən sonra hər şey bitib getmir. Səndən sonra
nəsillərin də həyatında öz əməllərinlə iz buraxırsan.
Sənin həyatda
izin nə qədər qalırsa, bu izin insanlarda buraxdığı təsirdən asılı ola-
raq sənin ruhunun sabit həyatı pozulur. Əməllərin xeyirxah olubsa,
alqış və rəhmət sahibi olursan ki, ruhunu əhatə edən parlaq nur
tədricən artmış olur və sən ən ali varlığa bir qədər də yaxınlaşırsan.
Əgər əməllərin pis olursa, qarğış və lənət sahibi olursan ki, ruhunu
bürüyən qara halə onu bir qədər də sıxıb aşağı səviyyələrə çəkir.
113
Deməli, insan öz bir yaşamlıq həyatında əbədi rahatlığa aparan
yolla getməlidir.
İnsan bu dünya əlvanlığına uymamalıdır. Məhəmməd Füzulinin
təbirincə desək, ”Yaxşı bil əfiyə zəhər həyatdır, aldanma gözünə
görünsə rəna”. Bu dünyadan köç edən insan bu dünya malından
heç nə aparmır özü ilə. İnsanı əsrlər boyu yalnız əməlləri yaşadır.
İnsan yalnız öz əməlləri ilə bəhrələnə bilər. Ən ali varlığın qoyduğu
qanunlar da məhz insanı belə yaxşı əməl sahibi olmağa sövq edir.
Ey insan, çalış öz qiymətini özün qazan, onsuz da xalq həqiqi
qiymətini verəcəkdir. Hər bir kəsin yaşadığımız bu həyatda da, ölü-
mündən sonra ruhunun səviyyəsi də öz əməllərinə müvafiq olur.
Xoşbəxt həyat sürmək istəyirsənsə, yaxşı əməl sahibi ol. Xoşbəxt-
liyi bu dünyanın maddiliyində deyil, daxilindəki rahatlıq halında
axtar. Əgər könül rahatlığın varsa, yalnız o zaman xoşbəxtsən.
Düzdür, bu dünyanın maddi nemətləri insana könül rahatlığı gəti-
rir, lakin bu heç də o demək deyildir ki, insanın könül rahatlığının
səviyyəsi yalnız maddiliklə bağlıdır. Könül rahatlığı yalnız
öz dol-
ğun ifadəsini ədalətli şəxslərdə tapır.
Sənin bədənin maddilikdən ibarət olduğu üçün onun tələblərin
ağılla ödə. Çünki bədənin rahatlığında ruhun da rahatlığı var. Lakin
bütünlükdə hissiyyata uyub ağılı ona tabe etmək könül rahatlığını
itirər. Əsas şərt isə könül rahatlığını yaratmaqdır. Xüsusilə ekstra-
senslər ona müraciət edənlərdə könül rahatlığını pozan işlərə yol
verməməlidirlər. Ekstrasensin ən başlıca vəzifəsi ən ali varlığın
ədalət qanunlarına əməl edərək ona müraciət edənlərdə könül ra-
hatlığı yaratmaqdır. Hansı ekstrasens bu şərtə əməl etmirsə, ən ali
varlıq onu öz əməllərinə görə cəzalandırar. Ədalət ən ali varlığın
külli sayda adlarından biridir, çünki hər varlığın əməli bir növ onun
adıdır. Ən ali varlıq ona görə ədalət qanunlarına əməl etməyi hökm
kimi
buyurub ki, ədalət qanununa əməl edən kəs daxili bir rahatlıq
halı tapır. Daxili bir rahatlıq halı tapmış
şəxsin isə ruhunu bürüyən
parlaq nur bir qədər də artmış olur. Həmin şəxsin hər yaxşı əməli
bu nuru bir qədər artırır. Parlaq nur nə qədər böyük olsa, həmin
şəxsin ən ali varlığa bir o qədər də yaxınlaşmaq imkanı olur. Demə-