qərarların qəbul edilməsində iştirak etmək hüququ, eləcə də ətraf mühitə aid məsələlərdə
hüquq mühakiməsinə girişi olmalıdır. İctimaiyyət ətraf mühitə aid məsələlərdə qərarların
qəbul edilməsi prosesində iştirak etməyin prosedurları haqqında məlumatlı olmalı,
onlardan necə istifadə etməyi bilməlidir. Dövlət səlahiyyət orqanları bu hüquqların həyata
keçməsinə şərait yaradılmasına yardım etməlidir.
«Birləşmiş Millətlər Təşkilatının «Bioloji müxtəliflik haqqında» Konvensiyasının
təsdiq edilməsi barədə Azərbaycan Respublikasının 829- İQ saylı Qanunu 14 mart 2000-
ci ildə qəbul olunmuşdur. Konvensiyanın məqsədi bioloji müxtəlifliyin saxlanması və onun
komponentlərinin dayanıqlı istifadəsidir.
BMT-nin «Bioloji müxtəliflik haqqında» Konvensiyasında biosferaya həyat verən
sistemlərin təkamülü və qorunması üçün bioloji müxtəlifliyin böyük əhəmiyyəti və insan
fəaliyyətinin bəzi növləri nəticəsində bioloji müxtəlifliyin ciddi surətdə azaldığı nəzərə
alınaraq, bioloji müxtəlifliyin azalması təhlükəsi yarandığı hallarda bu cür təhlükəni aradan
qaldırmaq və ya minimuma endirmək üçün tədbirlər görülməsinin təxirə salına
bilməyəcəyi qeyd olunmuşdur. Burada, həmçinin, ekosistemlərin və təbii məskənlərin
mühafizəsinin bioloji müxtəlifliyi qorumaq üçün əsas şərt olduğu qeyd olunmuşdur.
Konvensiyada razılaşan hər bir Tərəfin bioloji müxtəlifliyə ciddi surətdə mənfi təsir
göstərə bilən layihələrin bu cür mənfi nəticələrə yol verməmək və ya onları minimuma
endirmək məqsədi ilə ekoloji ekspertizadan keçirilməsini tələb edən müvafiq prosedurların
tətbiq etməsi və məqsədəuyğun hallarda bu cür prosedurlarda ictimaiyyətin iştirakı üçün
imkan yaratması vacib hesab olunmuşdur.
1997-ci ildə Yaponiyanın Kioto şəhərində keçirilən müşavirədə konsensus əsasında
Konfrans İnkişaf etmiş sənaye ölkələrinin 2008-2012-ci illər üçün parnik qəzasının ümumi
tullantısını 1990-cı il səviyyəsi ilə müqayisədə ən azı 5% ixtisar edəcəkləri haqqında
Protokol qəbul etmək qərarına qəlmişdir. Bu hüquqi öhdəlik təxminən 150 il əvvəl
tullantıların artırılması istiqamətində başlanmış tendensiyada tarixi dönüş olacağına ümid
verir («Birləşmiş Millətlər Təşkilatının «İqlim dəyişmələri haqqında» Çərçivə
Konvensiyasına dair» Kioto Protokolu).
3.4. ƏTRAF MÜHİT ÜZRƏ
MİLLİ STANDARTLAR VƏ KEYFİYYƏT GÖSTƏRİCİLƏRİ
Cədvəl 3.1. Müxtəlif təyinatlı ərazilərdə səs-küyün yol verilən səviyyəsi
Küyün yol verilən səviyyəsi, dBA
Ərazilər
Gecə
Gündüz
Yaşayış yerlərinin seliteb zonaları
45
60
Kütləvi istirahət yerləri
35
50
Kənd-təsərrüfatı təyinatlı ərazilər
45
50
Qoruqlar və yasaqlıqlar
30-a qədər
35-ə qədər
Cədvəl 3.2. Su obyektlərində bəzi zərərli maddələrin yol verilən qatılığı, mq/m
3
Təsərrüfat-içməli və mədəni-məişət
təyinatlı su obyektləri
Balıqçılıq təsərrüfatı təyinatlı su
obyektləri
Maddənin adı
Zərərliyin
limitləşdirici
göstəricisi
(ZLG)
Yol verilən
qatılıq (YVQ),
mq/l
Zərərliyin
limitləşdirici
göstəricisi
(ZLG)
Yol verilən
qatılıq (YVQ),
mq/l
Ammonyak
Ümumi-sanitar
0,2
toksikoloji
0,05
Arsen
Sanitar-
toksikoloji
0,05
toksikoloji
0,05
Barium
Orqanoleptik
4,0
-
-
Benzol
Sanitar-
toksikoloji
0,5
toksikoloji
0,5
Berillium
Sanitar-
toksikoloji
0,002
-
-
Brom
Sanitar-
toksikoloji
0,002
-
-
Vanadium
Sanitar-
toksikoloji
0,1
-
-
Vismut
Sanitar-
toksikoloji
0,5
-
-
Qurğuşun
Ymumi sanitar
0,1
Ymumi sanitar
0,1
Dəmir
orqanoleptik
0,5
-
-
Kadmium
Sanitar-
toksikoloji
0,01
toksikoloji
0,005
Kerosin
orqanoleptik
0,1
-
-
Kobalt
Sanitar-
toksikoloji
1,0
toksikoloji
0,01
Cədvəl 3.3. Su obyektlərində bəzi zərərli maddələrin yol verilən qatılığı, mq/m
3
Təsərrüfat-içməli və mədəni-məişət
təyinatlı su obyektləri
Balıqçılıq təsərrüfatı təyinatlı su
obyektləri
Maddənin adı
Zərərliyin
limitləşdirici
göstəricisi
(ZLG)
Yol verilən
qatılıq (YVQ),
mq/l
Zərərliyin
limitləşdirici
göstəricisi
(ZLG)
Yol verilən
qatılıq (YVQ),
mq/l
Mis
Orqanoleptik
1,0
-
-
Molibden
Ymumi sanitar
0,5
-
-
Neft,
yüksək
kükürdlü
Orqanoleptik
0,1
Balıq-təsərrüfatı
0,05
Nitratlar
(azota
görə)
Ymumi sanitar
10,0
-
-
Nikel
Sanitar-
toksikoloji
0,1
toksikoloji
0,01
selen
Ymumi sanitar
0,001
-
-
Sürmə
Ymumi sanitar
0,05
-
-
Sulfidlər
Ymumi sanitar
yox
-
-
stronsium
Sanitar-
toksikoloji
2,0
-
-
Sianidlər
Sanitar-
toksikoloji
1,0
Toksikoloji
1,0
Sink
Ymumi sanitar
1,0
Toksikoloji
0,1
Civə
Ymumi sanitar
0,05
-
-
Fenol
orqanoleptik
0,01
Balıq təsər.
0,001
Flüor
Sanitar-
toksikoloji
1,5
toksikoloji
0,005
Xlor, aktiv
Ymumi sanitar
yox
-
-
Xrom
Orqanoleptik
0,1
Sanitar-
toksikoloji
0,001
Cədvəl 3.4. Yaşayış sahələrinin atmosferində çirkləndirici maddələrin yol verilən qatılığı
Maddənin adı
Maksimal,
birdəfəlik YVQ,
mq/m
3
Orta sutkalıq,
YVQ, mq/m
3
Maddənin
təhlükəlilik
sinfi
Azot -2 oksid
0,085
0,04
2
ammonyak
0,2
0,04
4
Arsen, qeyri-üzvi birləşmələri (arsenə
hesablanmış)
-
0,003
2
Benz(a)piren
-
0,1mkq/100 m
3
1
Dostları ilə paylaş: |