yükün növü, netto və brutto çəkisi, tarixi və vaxtı – qeyd olunacaq və avtomat sistemdən
istifadə edilməklə nəzarət aparılacaqdır.
Turş neytrallaşma reaktivləri kimya sənayesində, manufaktura sahələrində məhdud
miqdarda istifadə oluna bilər. Müştəri tapılmasa, tullantı lisenziyalı poliqonlara
göndəriləcəkdir (cədvəl 9.6-ya baxmalı).
9.2.4. Yararsız xammal
Zavodda emal oluna bilməyən tullantının miqdarının azaldılmasına səy
göstəriləcəkdir. ERF-yə çatdırılan tullantılar məişət tullantıları olacaqdır. Lakin bunlara
aşağıda göstərilən problemli, emala yaramayan tullantılar da qarışa bilər:
PVX pənjərə çərçivələrinin toplanması – xlorlu birləşmələrə görə;
Quru mala tullantıları – kükürdə görə;
Həddindən artıq yaş tullantıların çoxlu miqdarı;
Yükləyici qurğunu və ya qəfəsi əzə bilən məftilli tullantılar;
Maşın blokları, avtoklav tipli yanmaya yarasız tullantılar və s.
9.2.4.1. Zavodda yaranan bərk tullantıların uçotu
Avtomat nəzarət sistemindən istifadə edilməklə bu tullantıların uçotu aparılacaqdır.
Tullantıların çəkisi, tipi, nəqliyyatın təyinatı, qeydiyyatı, tarix və vaxt, tullantını çıxaran
podratçı, onun lisenziyası haqqında məlumatlar qeyd olunacaqdır.
Tullanitı axınlarının xülasəsi haqqında 9.6 saylı cədvəldə məlumat verilir.
Cədvəl 9.6. Tullantı axınlarının xülasəsi
Material
mənbəyi
Tullantının adı
Saxlanma həcmi
Tullantını
n
illik
yaranma
miqdarı
Sərənjam
marşrutu
və
nəqliyyat üsulu
tezlik
Kül qalığı
Qəfəs külü, qazan
külü, bu kül
inersiyalıdır, təkrar
emal üçün
təyinatlıdır.
Azad olan kül
ekstraktoruna
doldurulur,
maqnit
separasiyadan
keçirilir, bundan
sonra kül qalığı
saxlanan ərazidə
saxlanır
(təxminən,
700m
3
)
25% və ya
12500 t
Sərəncam
üçün
vasitə
yenidən
işlənəcək,
topdansatış
daşıma nəqliyyat
vasitələrinə
yüklənib
sərəncam yerinə
təkrar
istifadə
üçün daşınacaq və
ya
lisenziyalı
Sahə
üzrə
hər 2-
3
günə
zibilxanaya
daşınacaq.
Qara
metallar
Qara metal, bu
tullantılar təkrar
emal üçün
təyinatlıdır.
Qara
metallar
maqnit separator
ilə kül qalığından
ayrılır
və
kül
qalığı
saxlanan
ərazi ilə yanaşı
ərazidə
saxlanır
(təxminən,
100m
3
)
3,600t
Müvafiq
təkrar
emal
yerinə
çatdırılmaq üçün
topdansatış
daşıma nəqliyyatı
vasitələrinə
yüklənib
sərəncam yerinə
daşınacaq
Sahə
üzrə
hər 2-
3
günə
Zol
qalıqları
Tüstü qazı
emalından alınan
qalıqlar
Zol
qalıqları
onun
üçün
ayrılmış bunkerdə
(>75 m
3
) və ya
kisələrdə
(2m
3
)
doldurulub,
zol
qalıqları
sahəsində
saxlanacaq.
4% və ya
20000 t
Zol qalıqları
möhürlənmiş
çəndə və ya
möhürlənmiş
kisələrdə
nəqliyyat
vasitələrinə
yüklənərək,
lisenziyalı
poliqona
daşınacaq.
Sahə
üzrə
hər 3-
5
günə
Yararsız
sənaye
tullantısı
polivinilxlorid
çərçivələr, iri maşın
hissələri, avtoklav,
məftilli tullantılar,
qatı
maye
halda
olan
tullantılar,
quru
mala
tullantıları
Gətirilən
yüklər
arasında
zavoda
emal
oluna
bilməyən
tullantılar seçilib
ayrı
saxlanacaq(<20
m
3
)
1,0-3,0t
Sortlaşdırılıb,
zavod ərazisində
saxlanacaq.
Nəqliyyat
vasitəsinə
yüklənib
lisenziyası
olan
zibilliyə
daşınacaq.
Sahə
üzrə
hər 7-
30
günə
Ümumi
zavod
tullantıları
Neft
yağları
və
sürtgü materialları,
zədələnmiş
metal
və
maşın
(mexanizm)
hissələri,
qüsurlu
hissələr,
boş
konteynerlər,
sınmış qablaşdırma
vasitələri və s.
<25
Proses
drenajı və
çirkab su
çuxuru
xıltı
<20
Qabağını
<20
kəsən xılt
Başqa
tullantılar
<20
9.2.5. ERF zavodda yaranacaq maye tullantıları
Normal İstehsalat fəaliyyəti zamanı ERF-də tullantı suları əmələ gəlməsi şəraitinə
görə 2 növdə olacaqdır:
İstehsalat mənşəli
Məişət-təsərrüfat mənşəli.
9.2.5.1. İstehsalat mənşəli tullantı suları və idarə olunması
ERF zavodu çərçivəsində proses zamanı yaranan çirkab sularının təkrar istifadə
olunması
nəzərdə
tutulur.
Nəticədə
sudan
istifadə
mümkün
olduğu
qədər
minimallaşdırılacaqdır.
Tullantı suları aşağıdakı qaydalar üzrə idarə olunacaqdır:
Normal iş şəraiti zamanı yarandığı mənbələrin hər birindən gələn
tullantı suları emal məqsədi ilə nəzərdə tutulmuş tullantı suyu quyusuna
axıdılır. Bu süzmə quyusu bərk maddələrin çökməsinə və yağ maddələrinin
tutulub saxlanmasına imkan verir. Potensial olaraq çirklənmiş sahələrdən
gələn drenac suları proses su boşaldılması kimi quyuya atılır və proses
zamanı yenidən istifadə olunur.
Çirkləndiyi hesab olunan binanın sərhədlərindən xaricdə hər hansı
proses sahələri başqa bir təmizləmə sistemi ilə təmizlənəcək.
Şosse yollardan, avtodayanajaq və bərk səthli dayanacaqlardan axan
bütün yağış suları drenac sisteminə boşaldılacaq. Bina damlarından axan
yağış suları yağ ayırıjısı olmadan, xüsusi drenaj borularında toplanacaq.
Drenaj sistemi (məsələn, borular) səth sularını çökdürmə və ya
buxarlanma gölməçəsinə ötürəcək və boşaldacaq. Gölməçə daşma riski
olmayan miqdarda doldurulacaq.
Daxili məişət və çirkab suları şəhər kanalizasiyasına yönəldiləcəkdir. Daxili
kanalizasiya üçün septik çən təmizləmə sistemi planlaşdırılır.
İşlədilən və atılan suyun müntəzəm uçotunun təşkili və aparılması.
9.2.5.2. Anormal hallar
Anormal hallar baş verərsə, çökdürmə quyusundan gələn su yağış suyu
gölməçəsinə boşaldılacaq. Kanalizasiyaya boşaldılmaq zərurətinin yaranmasına şərait
20>20>20>25>20>
Dostları ilə paylaş: |