Бакы дювлят университети илащиййат факцлтясинин
Yüklə 10,39 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- SUMMARY RELIGION IN THE CONTEXT OF GENDER
- Xaləddin Sofiyev Kulturologiya elmləri namizədi Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsəənt Universitetinin “Mədə
- Niyazı Mehdi
Aygün EYVAZLI 404
23. Yenə orada, səh.69 24. Yenə orada, səh.70 25. Yenə orada, səh.99 26.Yenə orada, səh.70 27. Çağatay, Neşet.İslamdan önce Arap Tarihi ve Cahiliye Çağı. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, Ankara,1957,səh.121. 28. Bax: Хрестоматия А..Журавского. Христиане и мусульмане. Проблемы диалога. М.,2000. səh.138 Gender ölçüsündə din 405
РЕЗЮМЕ РЕЛИГИЯ В ГЕНДЕРНОМ ИЗМЕРЕНИИ В нынешнем этапе всеобщего социального развития одной из важ- нейших требований современности является анализа религий с точки зре- ния гендерных измерений, которые отличаются некоторым образом от гендерного теорий, отражающий своеобразности Запада. В статье говорит- ся, что историческое изучение гендерных отношений, становления и раз- вития гендерного культуры в Азербайджане, в том числе научного прогно- зирования развития гендерный отношений в Республике требуют рассмот- реть Исламу с точки зрения новой мировоззрений гендерного подхода. Ав- тор на основе смравнительно – исторического метода проводив сжато ген- дерный анализ монотеистических (Иудаизм, Христианство и Ислам) и немонотеистический (Буддизм) религий, приходит к выводу, что в сравнений с другими религиями Ислам первый раз в жизни женщин совершая великий поворот и признал подлинный их права. В статье пока- зывается, что некоторые местные доисламские традиция впоследствии представлены как исламские принципы, и что противоречит целиком и полностью сущности Исламу.
RELIGION IN THE CONTEXT OF GENDER
In Azerbaijan studying of gender relations and development of gender cul- ture from the standpoint of history raises prognoses connected with develop- ment of gender relations. The author focuses attention on such monotheistic religions as Islam, Judaism and Christianity and non – monotheistic religion as Buddhism. She researches on the basis of comparative – historical method and comes to the conclusion that the Islam, in comparison with other religion, for the first time gave the right to the women. In the article it is said that later presentation as Islam principle of some local traditions which before Islam in fringes upon wamen’s right quietly contradicts the Islam. Aygün EYVAZLI 406
Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsəənt Universitetinin “Mədə- niyyətşunaslıq” kafedrasının dissertantı Aygün Rüstəm qızı Eyvazlının “Gender ölçüsündə din” adlı məqaləsinə R Ə Y Dissertant Aygün Rüstəm qızı Eyvazlının yazdığı məqalədə Islamda gender münasibətlərini araşdırmışdır. Bu baxımdan o İslamda qadının du- rumunu gender yanaşmasından elmi şəkildə təhlil edir. Müəllif çox doğru olaraq İslamda qadın durumunun, gender stereotiplərinin təhlilini digər dün- ya dinləri ilə müqayisəli şəkildə təqdim edir. Bu isə məqalənin obyektivli- yinə və elmi səviyyəsinə müsbət təsir göstərib. Azərbaycan gender münasi- bətlərinin elmi təhlili İslamda qadın durumunu öyrənilməsini tələb edir ki, bu təqdim edilən məqalədə bir daha subut edir.
Bu məqalədə dissertant ictimai inkişafda mənəviyyatın formalaşmasın- dan dinin müəyyənedici rolundan və böyük mıədəni təcrübə olan geder prob- lemlərindən danışır. Cəmiyyətin inkişafına cinslərarası münasibətlər şox güclü təkan verdiyinə görə, din cinslərarası münasibətlər dinin dəqiq mərkəzində durmuşdur. Bu baxımdan dünya dinləri arasında İslam xüsusi yer tutr. İslam dinində gender münasibətlərinin, gender stereotiplərinin olduqca aydın və də- qiq mənzərəsi təqdim edilib. Azərbaycanda gender münasibətləri inkişafının öyrənilməsi İslamda gender problemlərini araşdırmağı qarşıya qoyur və təq- dim edilən məqalədə qarşıya qoyulan məsələ yığcam və elmi şəkildə dissertant Aygün Rüstəm qızı Eyvazlı tərəfindən şərh edilir.
İlk dövr İmamiyyə şiəsi müfəssirlərinə görə Qurandakı mübhəmlər 407
İLK DÖVR İMAMİYYƏ ŞİƏSİ MÜFƏSSİRLƏRİNƏ GÖRƏ QURANDAKI MÜBHƏMLƏR Aslan Həbibov Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Şərqşünaslıq İnstitutu Din və İctimai Fikir Tarixi Şöbəsi Elmi İşçisi
Bu məqalədə İmamiyə Şiəsi müfəssirlərinin ən çox tənqidə məruz qal- dığı Qurandakı mübhəm ayələrin təfsiri məsələsi, ilk dövr Şiə təfsirlərindən nümunələr təqdim edilərək ələ alınmaqdadır.
Bilindiyi kimi Quran-ı Kərimdə mübhəm (naməlum və bağlı) buraxılan ism-i işarə, ism-i mevsul, əvəzlik, cins adlar kimi bəzi sözlər vardır. Ulu- mu'l-Quran içərisində bu kimi sözləri açıqlayan elm Mubhematul-Quran elmidir. (11, 156) Zərkəşi (14, I, 156) və Süyuti, (12, II, 184) sələf alim- lərinin bu mövzuya çox əhəmiyyət verdiklərini söyləmişlər. İslam alimləri Quran-ı Kərimdə mübhəmlərin olması ilə əlaqədar müxtəlif səbəblər irəli sürmüşlər. (14, I, 156-160; 12, 184-185) Bu səbəblərdən bir neçə dənəsini maddələr şəklində bu şəkildə təqdim edə bilərik: 1. Mübhəm olan xüsus, Quranın başqa bir yerində təkrar zikredilərək izah edilməsi ilə bir zənginlik əldə etmək üçün, 2. Mübhəmin təyin edilməsində böyük bir fayda ümid edilmədiyi üçün, 3. Şəxs təyin edilsə belə xüsusiliyin zidddi ifadə edilərək ümumiliyi tən- beh üçün, 4. Ad zikr etmədən kamil bir xüsusiyyətlə onu ucaltmaq üçün, 5. Nakıs bir xüsusiyyətlə onu təhqir etmək üçün. (Bxn. 15, 187-188) İmamiyyə Şiəsinin ən çox tənqid aldığı mövzulardan biri Mubhematul- Quran məsələsidir. İmamiyyəni tənqid edənlər, onların Qurandakı mübhəm buraxılan yerləri öz məzhəbi anlayışları çərçivəsində doldurma yoluna getdiklərini və buna görə də haradasa Quranı Şiələşdirdiklərini və ya Şiə bir Quran yaratmağa çalışdıqlarını irəli sürmüşlər. (1, 150; 3, 90) Bu iddianin sahibləri ilk dövr Şiə təfsirlərindəki bəzi rəvayət və fikirləri dəlil olaraq təqdim edirlər. Burada bir məqama toxunmaq istəyirik. Ümumiyətlə Şiəni tənqid edənlər her zaman ilk dövrdə yazılan əsərlərdən sitat gətirirlər. Ancaq Yüklə 10,39 Mb. Dostları ilə paylaş:
|