Bilig 49. sayı
Yüklə 3,45 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ключевые Слова
Johanson, Türk Dillerinde Odaksıl Şimdiki Zaman İşaretleyicisi ve Kıbrıs Türkçesinde Eksikliği 97 Türkçe konuşan göçmenler odaksıl şimdiki zamana sahip olmayan ağızları konuşuyorlardı. Bu grupların geldiği bölgedeki günümüz ağızları, muhteme- len adaya göçlerin olduğu zaman henüz gelişmemiş olan, çok yeni şimdiki zaman biçimlerine sahiptirler. Şimdiki zamanı yenilemek için standart Os- manlıca örneğin ağızlar üzerinde etkisi yoktu. Şimdiki zaman eki hem odaksıl hem de odaksıl olmayan bir kullanıma sahip olduğu için ilişki dili Yunanca- nın da burada herhangi bir desteği olmamıştır. Şu anki durum Şimdi ne olmaktadır? Kıbrıs ağızları, diğer ağızlardan daha fazla prestije sa- hiptir ve günlük iletişiminin her alanında kullanılabilen bir standart konuşma dili durumundadır. Ama şimdi, iletişim araçları ve eğitim kurumları yoluyla standart Türkçeden ve yeni göçler yoluyla da anavatandaki ağızlardan etki- lenmektedir (Demir & Johanson 2006). Bunun sonucu olarak bugünkü Kıb- rıs Türkçesinde, imkan gibi kiplik nüanslar olmadan, sadece yüksek odaksıl bir anlamla kullanılan {-(I)yo} biçimine de rastlanmaktadır, örn. gid-iyo-ŋ ‘gitmektesin’. Bu biçimler Kıbrıs’ta ne hızla gelişmekte ve ağız biçimlerini kullanım dışına itmektedir? Halihazırdaki durumun belgelenme ve betimlenmesi acil bir gö- revdir. Kıbrıs’ta Türkçe öğretiminin önemli sorunlarını da ilgilendiren çok ilginç bir dilbilimsel soruyla karşı karşıyayız. Açıklama: Bu çalışma, daha önce özellikle Alman Araştırma Fonunca desteklenen Özel Araştır- ma Projesi (Sonderforschungssbereich, SFB) 295 çerçevesinde dile getirilen görüşlerin yeniden gözden geçirilmiş bir biçimidir. Kaynaklar Brendemoen, Bernt (2002). The Turkish dialects of Trabzon. Their phonology and historical development 1-2. (Turcologica 50.) Wiesbaden: Harrassowitz. Demir, Nurettin (baskıda). “Zum fokalen Präsens in zyperntürkischen Dialekten”. Boeschoten, Hendrik & Julian Rentzsch (Hrsg.). Sammelband zum Symposium “ Die Turkologie in Mainz: Traditionen und Perspektive ” (Mainz, 9.-11. Juni 2006). Wiesbaden: Harassowitz. Demir, Nurettin & Johanson, Lars (2006). “Dialect contacts in Northern Cyprus”. International Journal of the Sociology of Language 181: 1-9. Hazai, György (1973). Das Osmanisch-Türkische im XVII. Jahrhundert. Untersuchungen an den Transkriptionstexten von Jakab Nagy de Harsány. Bibliotheca Orientalis Hungarica 18. Budapest: Akadémiai Kiadó. bilig, Bahar / 2009, sayı 49 98 Johanson, Lars (1994). “Türkeitürkische Aspektotempora”. Tense systems in European languages. Eds. R. Thieroff & J. Ballweg. Tübingen. 247-266. (1997). “A grammar of the ‘lingua turcica agemica’”. Studia Ottomanica. Festgabe für György Hazai zum 65. Geburtstag. Eds. Kellner-Heinkele, Barbara & Peter Zieme. Veröffentlichungen der Societas Uralo-Altaica 47. Wiesbaden: Harrassowitz. 87-101. (1989). “Aorist and present tense in West Oghuz Turkic”. Journal of Turkish Studies 13: 99-105. (2000a). “Traces of a Turkic copula verb”. Turkic Languages 4: 235-238. (2000b). “Viewpoint operators in European languages”. Tense and aspect in the languages of Europe. Ed. Dahl, Östen. Berlin & New York: Mouton de Gruyter. 27-187. (2004). “Turkish in Trabzon”. Turkic Languages 7: 275-296. Çev. Nurettin Demir bilig Spring / 2009 Number 49: 93-100 © Ahmet Yesevi University Board of Trustees Turkic Focal Present Tense Markers and Their Absence in Cypriot Turkish Lars Johanson * Abstract: This study focuses on Turkic focal present markers and the possible reasons for the absence of this marker in Cypriot Turkish. In older Turkic, present markers could also function as focal present markers. Most modern Turkic languages have developed special focal present forms. Cypriot Turkish is one of the few varieties that have not undergone a focal present renewal. The reason is that the -(I)yor type in Turkish as spoken in Turkey emerged after the period of Turkish emigration to the island. This is also indicated by the fact that this type did not become widespread in Standard Ottoman until the 18 th century. On the other hand, it is generally assumed that the focal present tense marker -(y)Ir found in certain variants of Turkish has developed from the converb + yüri-r. This is most probably incorrect. Key Words: Turkish, focal present, focal present tense renewal, Cyprus, Cypriot dialects. * Johannes Gutenberg University, Department of Turkology / MAINZ - GERMANY johanson@uni-mainz.de bilig Vesna 2009 Výpusk: 49: 93-100 © Popeçitel#skiy Sovet Universiteta Axmeta Wsavi Указатели собственно-настоящего времени в тюркских языках и его недостаток в киприотском тюркском языке Ларс Йохансон* Резюме : В древние времена окончания неопределенного времени в турецком языке исполняли также функции собственно-настоящего времени . Со временем, большая часть тюркских языков разработала их как координационные формы настоящего времени. Тюркский язык на Кипре является одним из малочисленных языков, не подвергшихся этим изменениям. Самая главная причина этого явления состоит в том, что форма –(I)yor в турецком языке Турции начала применяться после миграции турков на остров. Отсутствие данного формата в стандартном османском языке до 18 века также потверждает это. В противовес этому предполагается, что указатели {-(y)Ir}, имеющиеся в некоторых тюркских языках являются производными от деепричастия + yüri-r. Но это скорее всего ошибочно . В данной статье обсуждаются указатели собственно- настоящего времени в тюркских языках и возможные причины его отсутствия в киприотском тюркском языке. Ключевые Слова: турецкий язык, настоящее время, обновление настоящего времени, Кипр, киприотские диалекты. * Йоханнес Гутенберг Университет, кафедра тюркологии / Майнц - Герmaнw johanson@uni-mainz.de Yüklə 3,45 Kb. Dostları ilə paylaş:
|