«biotexnologik jarayon jihozlari»

a - biomassa suspenziyasi; b va g - gaz; v – azot.

Nasos sifatida gorizontal chiziqqa nisbatan egilish burchagi = 15¼45^oC bo‘lgan to‘g‘ri parraklarli aralashtirgich ishlatilishi mumkin.
Aralashtiruvchi tuzilma pastda joylashganida valining germetizatsiya tuguniga bo‘lgan talablar ko‘payadi, shuning uchun bu erda yonbosh zichlantiruvchilar o‘rnatiladi yoki ekranlashtiruvchi gilzali maxsus elektr yuritmalardan (8) foydalaniladi.
Hajmi katta bo‘lmagan apparatlarda issiqlik almashinuvi elementi bo‘lib rubashkaga (6) joylangan ilish devori xizmat qiladi. Apparatning xajmi, binobarin, issiqlik yuklanishi xam oshganda qo‘shimcha issiqlik almashinuvi elementiga zaruriyat tug‘iladi. Bu xolda sirkulyasion stakan xosil qiluvchilar bo‘ylab bir-biri bilan plastina-peremichkalar orqali biriktirilgan xamda yuqorida va pastda uzuksimon kollektorlar (2) yordamida birlashgan aylanma xolda joylashgan naylar 9% dan yasaladi.
Hajmi gaz-suyuqlik aralashmasi bilan to‘liq to‘ldirilganda apparat eng yuqori effektivlikda ishlaydi. Shuning uchun yutilmagan gaz va suyuqlikning chiqarilishi gaz-suyuqlik aralashmasining separatori (1) bilan birlashgan yuqorigi shtutser orqali amalga oshiriladi. Gazni uning birlamchi dispergirlanishini ta’minlovchi aralashtirgichtagiga uzatish maqsadga muvofiqdir. Keyinchalik gaz pufaklarining kattaliklari suyuqlikning markaziy stakan va uzuksimon teshikdagi turbulentligi orqali aniqlanadi.
Turbinali aralashtirgichga ega apparat modda massasini ko‘chirish bo‘yicha effektivligi yuqoriroq xisoblanadi. Unda gazning yaxshiroq dispergirlanishga erishiladi, xamda sistemaning yuqori gaz tarkiblarida va hattoki turg‘un ko‘piklar ustida barqaror ishlaydi.
6-AMALIY MASHG’ULOT


DAVRIY VA UZVIY ISHLOVCHI USKUNALARNI HISOBLASH


Ishdan maqsad: Uzluksiz ishlaydigan fermentyorning hisobi
Mikroorganizmlarni o‘stirish uchun fermentyorlardan foydalaniladi. Jarayon davomida mikroorganizmlar nafas oladi. O‘sadi, ko‘payadi, muhitga gazsimon va suyuq holdagi metabolizm mahsulotlarini ajratadi, natijada muhitda biomassa yoki metabolizm mahsuloti yig‘iladi. Buning natijasida a muhitga mikroorganizmlar bomassasi va metabolizm mahsuloti to‘planadi. Eng keng tarqalgan fermentyorlardan biri bu mexanik aralashtirgichli va havo yuborishga mo‘ljallangan barbotyorli qurilmadir. Bunday qurilmada suyuqlik, mexanik aralashtirgich parraklar va yuborilgan havo yordamida aralashtiriladi. Fermentyorning hajmiga qarab, uning o‘qiga bir nechta aralashtirgich parraklar o‘rnatiladi. Ayrim hollarda ko‘piksizlantiruvchi to‘siqlar ham o‘rnatilishi mumkin. Fermentyor ichida zarur bo‘lgan temperaturani bir xil ushlab turish maqsadida unga issiqlik almashinishini ta’minlovchi g‘ilof o‘rnatiladi. Fermentyordagi temperatura g‘ilof ichiga sovuq suv yuborish yo‘li bilan boshqariladi.
Fermentyorlar 2 xil ish prinsipiga ega. Ular davriy va uzluksiz ishlaydigan fermentyorlardir.
Texnologik sxema uchun tanlangan uskunalarni tanlash va hisoblash loyihada texnologik sxema uchun tanlangan va ishlab chiqarish uchun berilgan quvvat, moddiy balans va texnologik normalarga asoslanadi.
Hisoblash uchun berilgan boshlang‘ich ma’lumotlar .
Q - ishlab chiqarish unumdorligi (t/yil)
τ - bir yildagi ishchi kunlar soni (kun)
q - 1m³ kultural suyuqlikdan preparatning chiqishi ( g/m³)

Uskunani hisoblash uchun quyidagilarni qabul qilamiz.

Filtrat va konsentrat yig‘gichning to‘ldirish koeffitsenti- 0,8%
Fermentyor to‘ldirish koeffitsenti -0,5%
Ekish uskunalari to‘ldirish koeffitsenti -0,6%