Biz dünyanın bioloji müxtəlifliyinə real, ölçülə bilən
Yüklə 1,62 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- THE DEVELOPMENT OF FISH
BİOLOJİ MÜXTƏLİFLİK: Xəzərin əsrarəngiz balıqları I BIODIVERSITY: A m a z in g C a s p ia n F is h e s bədəninin alt tərəfində olan kisəyə qoyurlar. Bala erkəyin kisəsində dünyaya gəlir. Bəzi balıqlar, o cümlədən, okean balıqlarının naxa və kardinal kimi bəzi növləri öz kürülərini inkubasiya dövründə ağızlarında saxlayırlar. Bəzi növlərdə kürünü erkəklər (məsələn, iynə balıq), bəzi növlərdə isə dişilər bəsləyirlər.
inkubasiya dövrü 2 aya qədərdir. İnkubasiya dövrünü ilıq suda keçirən kürü soyuq sudakına nisbətən tez inkişaf edir. Bəzi tropik balıq növləri kürülərinin inkubasiya dövrü 24 saata qədər olur. Eyni zamanda soyuq sularda yaşayan bəzi növlərin kürü lərinin inkubasiyasına 4-5 ay tələb olunur. Bir neçə növün erkəkləri əmələ gəlmiş körpələrini sonra da qısa dövr ərzində qoruyurlar. Belə balıqlara misal şirin suda yaşayan xanı balığı, lil balıqları, Amerika naxası, siam döyüşkən balıqları və bəzi tikanba- lıqlarıdır. Ancaq balıqların çoxu öz körpələrini qorumur. BALIQLARIN TƏKAMÜLÜ Alimlər qazıntılar zamanı tapılan və artıq nəsli kəsilmiş balıqların skeletlərinə əsasən balıqların inkişaf mərhələlərini və onların orqaniz mində milyon illər ərzində baş verən dəyişiklikləri öyrənirlər. Yer üzərində ilk balıqlar 500 milyon il bundan əvvəl meydana gəlmişlər. Bu balıqlar ostrakoderm adlanırdı. Bunlar başdan quyruğa qədər qalın sümük lövhəciklər və freshwater bass guard the eggs fiercely until they hatch. Among ocean fish, female seahorses and pipefish lay their eggs in a pouch on the underside of the male. The eggs hatch inside the male's pouch. Some fish, including certain ocean catfish and cardinal fish, carry their eggs in their mouth during the hatching period. In some species, the male carries the eggs (ripefish). In other species, the female carries them.
eggs of most fish species hatch in less than two months. Eggs laid in warm water hatch faster than those laid in cold water. The eggs of some tropical fish hatch in less than 24 hours. On the other hand, the eggs of certain cold-water fish require four or five months to hatch. The males of a few species guard their young for a short time after they hatch. These fish include freshwater bass, bowfins, brown bullheads, Siamese fighting- fish, and some sticklebacks. But most other fish provide no protection for their offspring. THE DEVELOPMENT OF FISH Scientists learn how fish evolved by studying the fossils of fish that are now extinct. The fossils show the changes that occurred in the anatomy of fish down through the ages. The first fish appeared on the earth about 500 million years ago. These fish are called ostracoderms. They
/
BIODIVERSITY: A m a z in g C a s p ia n F is h e s pulcuqlarla örtülmüş dibdə yaşayan, çox asta hərəkət edən okean sakinləri idi. Müasir ilanbalığı və miksinlər kimi ostrakodermlərin da çənələri yox idi, üzgəcləri isə zəif inkişaf etmişdi. Ona görə də alimlər ilanbalığı, miksin və ostrakodermləri bir qrupa aid edirlər. Ostrakodermlər nəinki balıqların ilk nümayəndəsi, həm də onurğası olan ilk heyvanlar idi. Əksər alimlər belə hesab edirlər ki, bütün digər were slow, bottom-dwelling animals that were covered from head to tail with a heavy armor of thick bony plates and scales. Like today's lampreys and hagfish, ostracoderms had no jaws and had poorly formed fins. For this reason, scientists group lampreys, hagfish, and ostracoderms together. Ostracoderms were not only the first fish, but they were also the first animals to have a backbone. onurğalılar ostrakodermlərdən əmələ gəlmişlər. Ostrakodermlər onurğalı çənəli balıqların, onlar isə öz növbə sində amfibilərin (ayaqlara malik olub, suda və quruda yaşayan onurğalılar) sələfləridir. Amfibilər isə yer üzərin də yaşayan bütün onurğalıların sələf ləridir. Most scientists believe that the history of all other vertebrates can be traced back to the ostracoderms. The ostracoderms gave rise to jawed fish with backbones, and they in turn gave rise to amphibians (vertebrates that have legs and live both on land and in water). The amphibians
BİOLOJİ MÜXTƏLİFLİK: Xəzərin əsrarəngiz balıqları /
BIODIVERSITY: A m a z in g C a s p ia n F is h e s Ostrakodermlər öz inkişaflarının ən yüksək zirvəsinə demək olar ki, 400 milyon il bundan əvvəl çatmışlar. Həmin dövrdə akantodian və plako- derm adlanan daha iki qrup təşəkkül tapmışdı. Akantodianlar ilk məlum çənəli balıqlardır. Plakodermlər isə o vaxt ən iri balıqlar idi. Plakoderm qrupuna mənsub olan Dunkleosteus adlanan bəzi balıqların uzunluğu 7 metrə (23 fut) çatırdı. Onların qüvvətli çənələri və ağızlarında dişləri əvəz edən iti sümük lövhələri var idi. Balıqlar erası - Yer kürəsi tarixində balıqların ən çox təkamül etdiyi bir dövrdür. Alimlər bu vaxtı Devon dövrü adlandırırlar. Bu dövr 410 milyon il bundan əvvəl başlamış və 50 milyon il davam etmişdi. Bu dövrdə dənizlərdə əsasən dinixtilər və başqa iri plakodermlər üstünlük təşkil edirdi. İlk sümüklü balıqlar Devon döv ründə təşəkkül tapmışdı. Bu balıqlar orta ölçüdə olub, çox da böyük deyil dilər. Onlar bu dövrün bütün balıq larına xas olan möhkəm zirehlə örtülmüşdülər. İlk sümüklü balıqlar sarkopterigilər və aktinopterigilər olmaqla iki əsas qrupa bölünmüşlər. Sarkopterigilər ətli və ya ləçəkvari üzgəclərə malik idi. Müasir balıqların çox az bir hissəsinin bu balıqlara qohumluğu çatır. Selakant və iki cür tənəffiislü balıqlar sarkopterigilərin bizim dövrümüzə çatan yeganə nümayəndələridir. Bir sıra alimlər belə hesab edirlər ki, iki cür tənəffiislü balıqlar yer üzərində yaşayan onur- ğalıların yaxın oxşarlarıdır. Aktinopte- became the ancestors of all land vertebrates. Ostracoderms probably reached the peak of their development about 400 million years ago. About the same time, two other groups of fish were developing - acanthodians and
became the first known jawed fish. The placoderms were the largest fish up to that time. Some members o f the placoderm group called Dunkleosteus grew up to 23 feet (7 meters) long and had powerful jaws and sharp bony plates that served as teeth. The Age of Fishes was a period in the earth's history when fish developed remarkably. Scientists call this age the Devonian Period. It began about 410 million years ago and lasted about 50 million years. During much of this time, dinichthys and other large placoderms ruled the seas. The first bony fish appeared early in the Devonian Period. They were mostly small or medium-sized and, like all fish of that time, were heavily armored. These early bony fish belonged to tw o main groups sarcopterygians and actinopterygians. The sarcopterygians had fleshy or lobed fins. Few fish today are even distantly related to this group. The coelacanth and the lungfish are the only surviving sarcopterygians. Some scientists believe that among fish, lungfish are the nearest living relatives of land vertebrates. The actinopterygians had rayed fins without fleshy lobes at the base.
/
BIODIVERSITY: A m a z in g C a s p ia n F ish e s rigilərin ətli çıxıntıları olmayan, şüalı üzgəcləri vardı. Xondrosteanlar indiki şüalı-üzgəcli balıqlardan kəskin fərqlənən ilk aktinopterigilərdi. Xondrosteanlar bütün balıqların 95%-ni təşkil edən indiki şüalı-üzgəcli Among the first actinopterygians were the chondrosteans, which differed in many ways from modern ray-finned fish. The chondrosteans were the ancestors of today's ray- finned fish, which make up about 95 percent of all the world's fish species. balıqların sələfləri idi. Kürəkbumn və nərələr xondrosteanların bu günə çatan yeganə nümayəndələridir. İlk köpək balıqları Devon dövründə meydana çıxmışlar. Onlar indi mövcud olan bəzi köpək balıqlarına çox bənzəyirdi. İlk skatlar köpək balıq larından 200 milyon il sonra əmələ gəlmişlər. Devon dövrünün sonunda ilan balığı və miksinlər istisna olmaqla çənəsiz balıqların hamısı yox olmuş du. Akantodianlar və plakodermlərin bəziləri Devon dövründə yaşamışlar, ancaq zaman keçdikcə onlar da məhv olmuşlar. The paddlefish and sturgeons are the only surviving chondrosteans. The first sharks appeared during the Devonian Period. They looked much like certain sharks that exist today. The first rays appeared about 200 million years after the first sharks. By the end of the Devonian Period, nearly all jawless fish had become extinct. The only exceptions were the ancestors of today's lampreys and hagfish. Some acanthodians and placoderms remained through the Devonian Period, but these fish also died out in time.
Yüklə 1,62 Mb. Dostları ilə paylaş:
|