Biz dünyanın bioloji müxtəlifliyinə real, ölçülə bilən



Yüklə 1,62 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə32/50
tarix17.01.2018
ölçüsü1,62 Mb.
#21063
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   50

BİOLOJİ MÜXTƏLİFLİK: Xəzərin  əsrarəngiz  balıqları

  / 


BIODIVERSITY: A m a z in g   C a sp ia n   F is h e s

Cökə  balığı -  Sterlet

A ripe ns er ruthenus

Cökə  o  qədər də  böyük  olmayan, 

tipik  çay balığıdır.  Keçici nərələrdən 

fərqli  olaraq  cökə  uzun  məsafələrə 

miqrasiya  etmir.  Bununla  belə,  cökə 

çaylardan  duzluluğun  yüksək  olma­

dığı, çayların dənizə qarışan hissəsinə 

keçir.  Burada  duzluluq  2-7,7%o 

arasında olur.

Sterlet  is  a small  typically freshwater 

fish,  which,  unlike  anadromous  or 

catadromous  sturgeons,  does  not 

migrate over long distances. However 

the  sterlet goes  out  of rivers  into  the 

areas of the sea near the river mouths, 

with a low salt content between 2 and 

7.7%o.

Bu balıq çoxalmaq üçün Volqanın 



mənsəbindən  yuxarı  mənbəyə  doğru 

miqrasiya  edir.  Cökənin  çoxalmaq 

məqsədilə  miqrasiyası  suyun  tempe­

raturu  2-4“C  olduqda  başlayır  və  12-

The  sterlet  migrates  for  spawning 

from  the  lower  reaches  of Volga  up 

into  its  higher  parts.  Spawning 

migration of the sterlet in Volga starts 

at  a  water  temperature  of 2-4°C  and

15°C-də  yüksək  həddə  çatır.  Cinsi 

yetişkənliyə  çatmış  balıqların  uzun­

luğu 35-100 sm, kütləsi isə  180 q-dan 

6,2 kq-a qədər olur.

reaches its maximum at  12-15°C. The 

size of a mature sterlet varies from 35 

cm (with a weight of 180 g), to 100 cm 

(with a weight of 6.2 kg).

Miqrasiya  vaxtı  Volqa  çayında 

tutulan  cinsi  yetişkənliyə  çatmış 

cökələrin  yaşı  əsasən  4-8  arasında 

olur.

Most of the mature sterlets caught in 



Volga  during  the  spawning  migra­

tions are from 4 to 8 years old.

Due to its freshwater habitat and early

84

BİOLOJİ MÜXTƏLİFLİK: Xəzərin  əsrarəngiz  balıqları

  /  


BIODIVERSITY: A m a z in g   C a s p ia n   F is h e s

Cökənin cinsi yetişkənliyə (4 yaş) 

tez çatmasını və şirin suda yayılmasını 

nəzərə  alaraq  onu  balıqartırma 

təsərrüfatlarında çoxal-dırlar.

Nərəkimilərdən cökə balığı ətinin 

dadlı  olmasına  görə  yüksək  qiymət­

ləndirilir.  Cökə  öz  ölçüləri,  ensiz 

bumu və uzun  saçaqşəkilli bığları  ilə 

seçilir.


Cökə  adətən  çayların  ən  dərin, 

dibə  yaxın  hissələrində,  çox  gizli 

həyat tərzi keçirir.

Cökənin əsas ehtiyatı Volqa çayın- 

dadır.  Ancaq  Yalamada,  qismən 

Kürdə tək-tək nümunələrə də təsadüf 

edilir.

maturity  (4  years),  it  is  bread  in  the 



fish industry.

The  taste  of  sterlet  is  highly  valued 

among  other  sturgeons.  It  is  easily 

recognized  both  by  its  size  and  its 

remarkable  long  “nose”  and  fringed 

whiskers.

The sterlet usually lives at the deepest 

places of rivers, staying at the bottom, 

hidden from view.

The bulk of the sterlet population is in 

Volga, it is only occasionally found in 

Kura.


85


BİOLOJİ MÜXTƏLİFLİK: Xəzərin  əsrarəngiz  balıqları  I BIODIVERSITY: A m a z in g   C a s p ia n   F is h e s

SİYƏNƏKKİMİLƏR -  HERRINGS

Clupeidae

Xəzər  dənizi  və  ona  tökülən 

çaylarda  siyənəkkimilərin  2  cinsi 

yaşayır. Bunlar siyənəklər və kilkə- 

lərdir.  Xəzər  siyənəklərinin  əksə­

riyyəti  dəniz  balıqlarıdır.  Əsasən  3 

növ  balıq  (Volqa  siyənəyi,  qarabel 

siyənək,  qismən  adi  kilkə)  çaylara, 

xüsusilə  Volqa  çayına  girir.  Ehti­

yatına və ovlanan balığın miqdarına 

görə  kilkələr  Xəzər  balıqları  içəri­

sində birinci yeri tutur.

The  herrings  are  represented  in  the 

Caspian  Sea  and  its  tributaries  by 

two genera:  shad  and kilkas.  M ost 

of Caspian  shads  are marine  forms 

spending  all  of their  lives  in  the sea 

and  rivers.  Three  species  enter  the 

Volga  primarily  (black-back  shad, 

Volga  shad  and,  to  some  degree, 

common kilka). The kilkas are at the 

top of the Caspian fish species list in 

terms of reserves and catches.

Adi  kilkə -  Common  Kilka

Clupeonella delicatula caspia

Adi  kilkə  Xəzər  dənizinin  hər 

yerində,  əsasən  sahilə  yaxın  10-60 

m  dərinlikdə  yayılmışdır.  Bu  balıq 

dənizin  müxtəlif  duzluluğa  malik 

zonalarında yaşamağa yaxşı  uyğun­

laşıb.  Ona  görə  də  adi  kilkəyə 

çaylarda və çayların dənizə tökülən 

şirinsulu  hissələrində,  həm   də 

Xəzərin  maksimal  duzluluğa  malik 

hissələrində təsadüf etmək olar. Adi 

kilkə  Xəzərin  müxtəlif  hissələ­

rindən  Volqa,  Ural,  Terek çaylarına 

kürü  tökmək  üçün  girir,  lakin  çox 

yuxarılara qalxmır.

X əzər  dənizində  kürütökm ə 

arealları  ilə  fərqlənən  lokal  kilkə 

sürüləri  mövcuddur.  Şimali  Xəzər­

dəki adi kilkə sürüləri daha böyük və 

çoxsaylıdır.  Bu  da  Şimali  Xəzərdə 

yüksək bioloji məhsuldarlığa malik,

The  common  kilka  is  distributed 

throughout the Caspian Sea, predo­

minantly  the littoral  in  the  10-60  m  

depth interval. This species is ideally 

adapted  to  survival  in  a  broad 

salinity  range.  Therefore,  common 

kilkas  may  be  encountered  in  fresh 

water  (in  rivers  and  their  mouths) 

and  in  maximum  salinity  zones  o f 

the  Caspian  Sea.  Kilkas  migrate 

from  different parts  of the Caspian 

Sea  for  spawning  in  the  lower 

courses  of  the  Volga,  Ural  and 

Terek  Rivers, without going farther 

upstream.

In  the  Caspian  Sea,  there  are  local 

common kilka populations differing 

in  spaw ning  areas.  The  m ost 

numerous  is  the  North  Caspian 

population  by  virtue  of  the  vast

86

BİOLOJİ MÜXTƏLİFLİK: Xəzərin  əsrarəngiz  balıqları  /  BIODIVERSITY: A m a z in g   C a s p ia n   F is h e s

dayaz,  şirinsulu  böyük  sahələrin 

olması ilə əlaqədardır.

Xəzərin  Azərbaycan  sektorunda 

adi kilkənin Cənubi Xəzər və ya Kür 

populyasiyası  yaşayır  və  çox  erkən 

cinsi  yetişkənliyə  çatır.  Bir  yaşlı 

balıqlar  arasında  cinsi  vəziləri  tam 

yetkinlik mərhələsinə  çatmış  fərd- 

lərə  rast  gəlmək  olar.  Hər  bir  dişi 

balıq  9,5-60,0  min  ədəd  kürü  verir. 

Kilkə öz kürüsünü hissə-hissə, Orta 

və  Cənubi  Xəzərin  dayaz  hissə­

fresh  w ater  shallows  and  high 

biological  productivity  in  the  nor­

thern part of the sea.

The  Azerbaijan  sector  of  the  Cas­

pian  is  inhabited  by  Kura  popula­

tions of the common kilka.

As compared to  other  kilka species, 

the  common  kilka  matures  rather 

early.  Most  individuals  exhibit  ma­

ture  reproductive  products  already 

at the age of one year. The fertility of

lərində,  Şimali  Xəzərin  isə  hər 

yerində tökür.

Dənizin  Cənub  hissəsində  adi 

kilkə  fevral  ayından,  Şimali  Xəzər­

də  isə  aprelin  ortalarından  kürü 

tökməyə başlayır.  İntensiv kürütök­

mə  dənizdə  temperatur  9 -1 ГС 

olduqda  baş  verir.  Adi  kilkə  digər 

kilkələrə nisbətən  soyuqsevən növ­

dür. Qış fəslində dənizin hər yerində 

təsadüf olunur.  Lakin  əsas qışladığı

the common kilka ranges from 9.5 to 

60  thousand  eggs.  Kilkas  spawn  in 

short  bursts,  rather than  at  once,  at 

shallow depths near the shores of the 

Middle  and  South  Caspian,  as  well 

as throughout the N orth Caspian.

In  the  southern  part  of  the  sea, 

spawning  begins  already  in  Feb­

ruary, whereas in the north the onset 

of spawning  is  in  mid  April.  Spaw­

ning  reaches  its  peak  at  a  water



87


Yüklə 1,62 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   50




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə