Biz dünyanın bioloji müxtəlifliyinə real, ölçülə bilən
Yüklə 1,62 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Xəzər şişqarını - Caspian Shad Alosa caspia caspia
- İrigöz şişqarın
- Big-eyed Shad
BİOLOJİ MÜXTƏLİFLİK: Xəzərin əsrarəngiz balıqları / BIODIVERSITY: A m a z in g C a s p ia n F ish es xərçəngkimilərlə qidalanır, özləri isə bütün kilkələr kimi digər yırtıcı balıqların qidasını təşkil edir. Qış mövsümündə vətəgə əh ə miyyətli ançousabənzər kilkə sürü lərinə gündüz Cənubi Xəzərin 60-80 m, gecə isə 30-50 m dərinliklərində təsadüf etmək olar. May ayında kilkələr gündüz dənizin 30-50 m, gecə isə 15-20 m dərinliklərində toplanır. Vətəgə əhəmiyyətli ançousa bənzər kilkə sürüləri müxtəlif yaşda olan kilkələrdən ibarətdir. Ovlanmış kilkələrin uzunluğu 92,9-104,5 mm, kütləsi 5,1 -8,2 q arasında olur. Ançousabənzər kilkəni xüsusi konusşəkilli torlarla, dəniz səthini süni işıqlandırmaqlaovlayırlar. variability, which dictates the actual numbers of the newly hatched generations. The anchovy kilka feeds predo minantly on crustaceans, being itself, just as other kilka species, prey to other Caspian predators. In winter, the anchovy kilka is encountered in commercial quan tities in the South Caspian at depths of 30 to 50 m at night and 60 to 80 m during the day time. In May, the largest congregations are observed at depths of 30 to 50 m during the daylight hours and 15 to 20 m at night.
A commercial school of anchovy kilkas is made up of a rather wide variety of age groups. The average length of the species in catches varies from 92.9 to 104.5 mm at a weight of 5.1 to 8.2 g. To catch the anchovy kilka, special conical lift nets are used together with artificial light sources.
Xəzər dənizində geniş arealda yayılmış xəzər şişqarınının uzun luğu 14-32 sm olur. Cənubi Xəzərdə qışlayır, yazda çoxalmaq üçün kütləvi halda şimala miqrasiya edir. The Caspian shad is widely distri buted in the Caspian Sea. It is a small fish, 14 to 32 cm, feeding exclusively on plankton organisms. It winters in the South Caspian, then migrates to the north for breeding in early spring.
/
BIODIVERSITY: A m a z in g C a s p ia n F is h e s Balıqşünas alim lər müəyyən ediblər ki, Xəzər şişqarınının areal daxilində 4 müstəqil ekoloji popu- lyasiyası mövcuddur. Şimali Xəzər şişqarını, Orta Xəzər şişqarını, Astrabad və Ənzəli şişqarını. It should be pointed out that there are four independent forms of the species in the Caspian Sea (Middle Caspian shad, North Caspian shad, Astrabat shad, and Enzeli shad), differing in biological traits and habitats. The Caspian shad reaches Xəzər şişqarını cinsi yetişkənliyə 2-3 yaşlarında çatır. Kürüvermələri balığın uzunluğundan asılı olaraq 57,8-159,4 min ədəd olur. Xəzər şişqarının çoxalma məkanı Şimali Xəzərdə Volqanın mənsəbinin qərb hissəsində yerləşən adalar ətrafın- dadır. X əzər şişqarını 16-20l’C temperaturda kürü tökür. Kiçik balıqlar avqust-sentyabr aylarında kütləvi şəkildə Orta və Cənubi Xəzərdə toplanır. Sürfələr Xəzərin qərb sahilləri boyu miq rasiya edir. Xəzər şişqarınının möv cud ehtiyatı ildə onun 10 min tona dək balıq ovlanmasına imkan verir. Xəzər
şişqarını ehtiyatının çox olmasına baxm ayaraq, selektiv maturity at the age o f two to three years. Its absolute fertility increases with body length, varying from 57.8 to 159.4 thousand eggs. The main spawning ground of the species in the North Caspian is the area west of the mouth of the Volga River and near the islands of Maly Zhem-chuzhny and Ukatny. Spaw ning takes place at water tempera tures of 16 to 20°C. The young of the first year make a mass appearance in the Middle and South Caspian in August-Septem- ber. They migrate south along the western coast of the Caspian Sea, avoiding its eastern parts. The
BİOLOJİ MÜXTƏLİFLİK: Xəzərin əsrarəngiz balıqları /
BIODIVERSITY: A m a z in g C a s p ia n F ish e s torlar olmadığından bu ehtiyatdan tam istifadə etmək mümkün deyil. Xəzər şişqarını Şimali A zər baycan və Dağıstan sahillərində ovlanarkən çoxlu miqdarda nərə cinsli balıqların körpələri də tora düşür. Odur ki, Xəzər şişqarınının ovu məhduddur. ■» Hazırda onun ovu 0,6-1,0 min ton təşkil edir. İrigöz şişqarın potential catches of the species at present have been estimated at about ten thousand tons. Yet, in spite of the rather high abundance, this number is never reached because of th e lack o f selective fish in g implements. The problem is the Caspian shad is caught within experimental flooded grounds in northern Azerbaijan and in Dages tan from the shore during the period when a lot of young sturgeons beco me caught. This is why catching this type of shad is restricted. Currently, the catches of the Caspian shad range from 0.6 to 1.0 thousand tons.
Big-eyed Shad Alosa saposhnikovi Daim dənizdə yaşayan irigöz şişqarına Xəzərin hər yerində təsa düf olunur. O, çaylara girmir. Kürü tökən fərdlərin uzunluğu 23-24 sm, kütləsi 190-240 q olur. İrigöz şişqarın Cənubi Xəzərdə qışlayır, çoxalmaq üçün şimala miqrasiya edir. Kürü tökdükdən sonra onlar tədricən Orta Xəzərə qayıdırlar. İrigöz şişqarın başqa siyənəklərə nisbətən soyuqsevən növdür. Payızda, temperatur hələ yüksək olan vaxt irigöz şişqarın dərin qatlara enir. Oktyabrda suların tədricən 16- 19°C-yə qədər soyuması ilə əlaqədar irigöz şişqarın əsasən üst qatda The big-eyed shad is distributed throughout the Caspian Sea and is purely a sea fish never entering rivers. Among the spawners, indivi duals 23 to 24 cm long and weighing 190 to 240 g are most common. The species winters in the near-depth parts of South Caspian and migrates for spawning to the northern part of the sea. After spawning, adults spend the fattening period in deeper waters, gradually moving to the Middle Caspian. During this period, the big-eyed shad stays in zones with lower water temperature, as compa red to the other shads. 94 BİOLOJİ MÜXTƏLİFLİK: Xəzərin əsrarəngiz batıqları /
BIODIVERSITY: A m a z in g C a sp ia n F is h e s toplanır. Su soyuduyca balıqlar daha dərin qatlara enir ki, bu vaxt onları drifter torları vasitəsilə alt qatlardan ovlayırlar. İrigöz şişqarının erkəyi cinsi yetişkənliyə 2 yaşında, dişisi 3-4 yaşında çatır. Bu balıqlar Şimali In autumn, when the water is still warm, the big-eyed shad avoids the upper layers, but as the waters get cooler in October (16°-19°), its largest congregations are observed near the surface. Then, with further cooling of the sea water, shad move to deeper parts of the sea and can be Xəzərin şərq rayonlarındakı dayaz lıqlarda kürü tökür. Hər bir dişi balıq 47,1-131,7 min ədədə qədər kürü tökür. Bəzi fərdlər Şimali Xəzərin qərbində Suiti adaları rayonunda çoxalır. Kürütökmə mayın əvvə lində suyun temperaturu 14-16°C olduqda başlayır və ayın sonunadək davam edir. Kürülər dibdə inkubasiya döv rünü keçirirlər. İrigöz şişqarının körpələri suyun bütün qatlarında yaşaya bilir, ancaq dib laylara üstünlük verirlər. caught in winter only in the lower layers with drift nets. Male shad reach maturity at the age o f two years, whereas females do so at the age of three or four years. The fertility varies from 47.1 to 131.7 thousand eggs. The spawning takes place in the eastern shallows o f the North Caspian. Some individuals spawn in the western part of the N orth Caspian near island Tyuleny. The spawning period begins in early May when the water temperature is
Yüklə 1,62 Mb. Dostları ilə paylaş:
|