Biz dünyanın bioloji müxtəlifliyinə real, ölçülə bilən
Yüklə 1,62 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Poru - Southern White-eye Abramis sapa
- Xəzər qarasolu -Vimba (zanthe)
- NAXAKİMİLƏR - SHEATFISHES Siluridae Naqqa - Catfish
BİOLOJİ MÜXTƏLİFLİK: Xəzərin əsrarəngiz balıqları / BIODIVERSITY: A m a z i ng C a s p ia n F is h e s Ətindən təzə, duzlanmış və hisə verilmiş halda istifadə olunur. Qeyri rasional ov alətlərindən istifadə edilməsi nəticəsində son zamanlar çapağın ehtiyatı kəskin azalmışdır. Mütəxəssis alimlər onun ehtiyatını bərpa etmək üçün bir sıra təcili tədbirlərin (təbii kürüləmə sahələ rində meliorasiya işlərinin və balıqar- tırma təsərrüfatlarının səmərəliliyi nin yüksədilməsi) həyata keçirilmə sini vacib hesab edirlər. The bream is consumed fresh, sun- dried and smoked. Catches in the Caspian littoral are small. Because o f poor fishery management, the bream reserves have dwindled significantly in recent years. At present, ichthyo logists have come up with the neces sary measures (im provem ent o f spawning grounds, farm breeding techniques) aimed at restoring bream populations. Poru - Southern White-eye Abramis sapa Poru balığının Xəzər hövzəsində bir növü və bir yarım növü mövcud dur. Tipik növ Şimali Xəzərdə, Volqa, Ural, Terek çaylarında yaşayır. Cə- nubi-Xəzər porusu isə Xəzərin cənub hissəsində yaşayır. Gümüşü rəngə çalan iri gözləri vardır. O keçici balıqdır. Xəzərdə yaşayır, çoxalmaq üçün regionun bütün iri çaylarına (Kür, Səfıdrud, Lənkəran, Terek və b.) girir. Poru balığına Cənubi Xəzərin bütün qərb sahili boyu təsadüf olunur. Porunun çoxalmaq üçün çaylara girməsi qış vaxtına təsadüf edir. Bu balıqların əksəriyyəti kürü tökmək üçün, adətən qış aylarında suyun temperaturu 9-10°C olduqda Kür çayına girir. Poru cinsi yetişkən- liyə çox tez - erkəklər 2, dişilər isə 3 yaşında çatır. Cinsi yetişkənliyə çatmış poruların uzunluğu 17-41 sm, kütləsi 60-630 q The white-eye is represented in the Caspian Sea by one species, and one subspecies. The main species is found in the North Caspian, Volga and Terek Rivers; the southern subspecies inhabits the South Caspian. The white-eye has big eyes o f iridescent silvery color. It is an anadromous fish living in the Caspian Sea and entering rivers only for spawning. The southern white-eye is common along the entire western and southern Caspian coasts. It enters all major rivers in the region for spawning (Kura, Sefidrud, Lenkoranka, Terek, etc.). The spawning migration into rivers begins during the winter months. Most of white-eyes enter the Kura River at a water temperature of about 9 to10°C. The southern white-eye reaches maturity at the age of two (males) and three (females) years. The body length
olur. Erkəklər ölçülərinə görə dişi lərdən xırda olur. Kürütökmə məhsul darlığı 7,3-39,3 min arasında dəyişir. Pom həm bitki və həm də heyvan mən şəli yemlə qidalanır. Heyvan mənşəli qidalar balığın yemində üstünlük təşkil edir.
of mature adults ranges from 17 to 41 cm at a weight of 60 to 630 g. Males are inferior to females in both body length and weight. The fertility of females varies from 7.3 to 39.3 thousand eggs. The white-eye is an omnivorous fish with preference for animal prey.
Qiymətli vətəgə balığı olan poru çoxalmaq üçün Kür çayına gedən zaman ovlanır. Onun əti yağlı və dadlıdır. Ətindən təzə, duzlanmış və hisə verilmiş halda istifadə olunur. Hazırda ehtiyatlan kəskin azaldığına görə təcili olaraq əməli tədbirlər görülməsi vacibdir. The species is of commercial value and is harvested almost entirely in the Kura River. It has a fatty but rather tasty meat consumed mainly in smoked and sun-dried forms. The current reserves of the southern white- eye have dwindled substantially, which calls for urgent measures to preserve and restore its populations. 129 BİOLOJİ MÜXTƏLİFLİK: Xəzərin əsrarəngiz halıqlan /
BIODIVERSITY: A m a z in g C a s p ia n F ish e s Xəzər qarasolu -Vimba (zanthe) Vimba vimba persa Qarasol əsasən Cənubi və Orta Xəzərdə yayılmışdır. Areal daxilində qarasol bir sıra morfoloji əlamətlərinə və bioloji xüsusiyyətlərinə görə bir- birindən fərqlənən 3 müstəqil popu- lyasiya əmələ gətirir. Qarasol ölçüsünə görə xırda, keçici balıqdır. O, bütün vaxtı dənizdə yaşayır, kürütökmə vaxtı çaylara girir. Xəzərin Azərbaycan sahilləri boyu bu balıq Samurun aşağı axarında, Qusar- çay, Kür, Viləşçay, Qumbaşı və Lənkə- rançayda yayılmışdır. The vimba primarily inhabits the South and Middle Caspian, forming three independent populations dif fering in morphological and biological traits. It is an anadromous fish of small size, entering rivers for spawning and spending the rest of its life in the sea. In Azerbaijan, the habitats of the species are in the lower course of the Samur River and in the Kusarchay, Kura, Vilyashchay, Kumbashinka and Len- koranka Rivers. Large quantities are known to inhabit the Bolshoy and Maly Kyzyl-Agach Bays. Cinsi yetişkənliyə əsasən 4 yaşında, bəzi hallarda isə 3 yaşında çatır. Aprel- iyun aylarında suyun temperaturu 16- 20°C olduqda kürü verməyə başlayır. Çoxalmaq üçün çaylara girən qarasol balığının uzunluğu 14-22 sm, kütləsi isə 60-190 q olur. Ölçülərindən və yaşından asılı olaraq hər dişi balıq 10- Maturity is reached at the age of three, although most vimbas mature when they are four years old. The spawning period is from April through June, when the water temperature is 16 to 20°C. Adults vary from 14 to 22 cm in body length and 60 to 190 g in weight. Depending on size and age, fertility
/
BIODIVERSITY: A m a z in g C a s p ia n F ish e s 55,7 min ədəd kürü verir. Kürüsü yapışqanlıdır. O, kürünü 0,2-1 m dərinlikdə, çay bitkilərinin gövdəsi və ya kökü üzərinə, bəzən isə çayda daşlar üzərinə tökür. Azsaylı olduğu üçün Kür-Xəzər zonasında onun vətəgə əhəmiyyəti azdır. Xəzər üzrə illik ovu min sentner dən çox olmur. Azərbaycanda bir sıra illərdə Xəzər qarasolunun ovu 3-4-dən 138-150 sentnerə qədər olub. Son illərdə, ehtiyatının kəskin azalmasını nəzərə alaraq, zavod üsulu ilə artırılmasının texniki yolları işlənib hazırlanmışdır. varies from 10 to 55.7 thousand eggs. The vimba usually breeds in deltaic water bodies. Its roe is glutinous. The depth of the spawning sites ranges from 0.2 to 1 m. The substrate for eggs is usually reed stem bases and roots. Sometimes, eggs are laid directly on the bottom.
The commercial value of the species is not great in the Caspian-Kura region. Catches throughout the Caspian Sea do not exceed a thousand centners. In different years, vimba catches in Azerbaijan varied from 3-4 to 138-150 centners. To maintain the existing populations, artificial breeding methods have been developed. NAXAKİMİLƏR - SHEATFISHES Siluridae Naqqa - Catfish Silurus fflanis Naqqa yarımkeçici balıqdır. Dəniz də, əsasən sahilə yaxın ərazilərdə çayların Xəzərə tökülən hissələrində 15-20 m, bəzən 50 m-dək dərinliklərdə yayılmışdır. Kür və Araz çaylarının aşağı və orta hissələrində, Mingəçevir su anbarında, kürətrafı göllərdə yaşayan naqqa yerli populyasiyalar əmələ gətirir. Suyun temperaturu 18-20°C olduqda yarımkeçici naqqalar kütləvi şəkildə Kür çayına girir, 5°C-dən aşağı tem- The catfish is fluvial anadromous. In the sea, it inhabits the littoral, especially south of the mouth of the Kura River, in the 15-20 m depth interval. Some individuals have been caught from a depth of up to 50 m. Inland habitats primarily include the lower and middle courses of the Aras and Kura Rivers, as well as the Mingechaur Reservoir. Small popu lations are permanent denizens of rivers and lakes.
Yüklə 1,62 Mb. Dostları ilə paylaş:
|