Bobur nomidagi andijon davlat universiteti

Nazorat uchun savollar: 
1. Rossiyada turkiy tillarni o'rganish qachon va qanday tarzda boshlangan? 
2. Rossiyada turkiy tillarni o'rganishning sabablari? 
3. O'rganishning ijobiy va salbiy tomonlari nimadan iborat? 
4. Rus va turkiy xalqlarning qadimiyligini qaysi manbadan ko'rish mumkin? 
5. "Damaskin lug"ati" qachon yaratilgan? Va unda nimalarga e'tibor berilgan ? 
6. "Barcha tillar va shevalarning qiyosiy lugatilari" nomli asar haqida nimalarni bilasiz? 
7. Peterburg maktabi vakillari kimlar va ular turkologiya sohasi boyicha 
qanday ishlarni amalga oshirdi? 
8.O.l.Senkovskiy, L.Z.Budagov, V.D.Smirnovlar turkiy tillarni o'rganish 
borasida qanday ishlarni bajarishdi? 
9. P.M.Melioranskiy (urkologiyaning qaysi sohalari boyicha ish olib borildi? 
10. P.M.Melioranskiy qanday asarlar yaratdi? 
11. O.N.Betlingk yoqut tilini o'rganish borasida qanday ishlar yaratdi? 
12. V.V.Radlov qadimgi turkiy yodgorliklar tadqiqi borasida qanday ishlar qildi? 
13. Nima uchun V.V.Radlov serqirra turkolog hisoblanadi. 
14.Qozon maktabi vakillari kimlar? Ular turkologiyaga oid qanday asarlar yaratdi? 
11-mavzu: Hozirgi turkiy tillar va ularning o‘rganilishi 
Reja: 
1.
Turkiy tillarning qarluq guruhi. 
2.
Turkiy tillarning o`g’uz guruhi. 
3.
Turkiy tillarning qipchoq guruhi. 
Tayanch so’z va iboralar:
Turkiy tillar, o`g’uz guruhi, qipchoq guruhi, qarliq guruhi, 
o`zbek, uyg`ur, bulg`or guruhi, chuvash, ozarbayjon, turk, turkman, gagauz tillari, xorazm shevasi,
qozoq, qoraqalhoq, no`g`ay, tatar, boshqird, qaraim, qorachoy-bolqor, qumuq, qirg`iz, uyg`ur-o`g`uz 
guruhi, barabin tatarlari, tofalar(karagas), tuva, xakas, shor, chulim tatarlari. 
. 
Boshqirdtili. 
Boshqirdtili 
– 
boshqirdxalqiningtili. 
Turkiytillarg‘arbiytarmog‘iningqipchoqguruhigakiradi. 
Boshqirdtilidabirmilliongayaqinkishiso‘zlashadi (1992 yilgima’lumot). Ikkitaasosiyshevasibor: a) 
janubiy 
(yurmata); 
b) 
sharqiy 
(quvaqan). 
Boshqirdtiliturkiytillardantatartiligayaqinturadi, 
faqattaraffuzvaqismangrammatikjihatdanfarqlanadi. Yozuviarab (1929 yilgacha), lotin (1929-1939) 
vakirill (1940) alifbolariasosida.