Bolalarda intensiv

INTENSIV TERAPIYA  USULLARI
 
RESPIRATOR TERAPIYA  USULLARI
Nafas  yetishmovchiligi  terminologiyasi,  aniqlovchisi  va 
uning  tasnifi  juda  ko ‘p:  o ‘tkir  va  xronik,  kom pensatsiyalangan, 
subkompcnsatsiya  va  dckompensatsiya  va  hokazo.  Ammo  bunday 
ta sn if  amaliyotda  har  doim  ham  yordam   bcravcrmaydi.  Nafas 
yctishmovchiligi  turlarining  o'ziga  xos  bclgilari  qanaqa  b o ‘ladi  va 
ular  qanday  rivojlanadi?  Davo  muolajalari  nimadan  boshlanishi 
kerak?  Bu  savollarga  nafas  yctishm ovchiligining  fiziologik 
asoslarini  o'rganish  aniqlik  kiritadi  va  bu  buzilishlarning 
fiziologik  mcxanizmlarini  bilish  albatta  optimal  respirator terapiya 
m uolajalarining  o ‘tkazishga yordam beradi.
Nafas  yctishmovchiligining  asosiy  fiziologik  m cxanizm lariga 
ta ’sir  etish  nuqtai  nazaridan  zudlik  va  rcjalik  bajariladigan  davo 
nruolajalarini  shartli  ravishda  quyidagi  guruhlarga  umumlashtirish 
mumkin. 
Bular 
kcng 
miqyosdagi 
respirator 
q o ‘llovchi 
terapiyaning asosini tashkil  ctadi.
1.  Nafas yoMlari  crkin  o ‘tqazuvchanligini  ta ’minlash.
2.  M ukotsiliar  va  y o ‘talish  m cxanizmini,  mustaqil,  yordamchi
yoki  sun’iy adekvat  ventilyatsiya hajmini  ta ’minlash.
3.  Oksigenatsiya va m cdikamcntoz respirator terapiya.
Nafas  yoMlari  erkin  o ‘tkazuvchanligi  ta ’minlash  uchun  quyidagi 
muolajalar kompleksini  birma  bir bajarish  tavsiya  etiladi.
*  Boshni  umurtqa  -   ensa  bo ‘g ‘imida  orqaga  bukish  ham da 
pastki ja g ‘ni  oldinga va yuqoriga k o ‘tarish.
■  O g'iz va xalqumni yot jism lardan tozalash.
*  So‘rg ‘ichlar  yordamida  yuqori  nafas  y o ‘llaridagi  balg ‘amni 
so‘rib olish.
■  O g‘iz va burun havo  o ‘tqazgichini  kiritish.
■  Traxeya intubatsiyasi,  krikotireotom iya,  traxcostomiya.
Bemorning kuragi  ostiga  bolishcha  q o ‘yilsa,  boshning  orqaga 
bukilishi  osonlashadi  va  um um iy  nafas  qarshiligi  1,5  barobar 
kamayadi.  Nafas  yo ‘llarida  yot  jism ,  b o ‘lmasa  pastki  j a g ‘ni 
oldinga  va  yuqoriga  k o ‘tarish  100%  bem orlarda  nafas  y o ‘llari

---

crkin 
o ‘tkazuvchanligini 
ta ’minlaydi. 
O g‘izdan-og‘izga 
va 
burunga  havo  purkalganda,  ko‘krak  qafasi  kengaysa,  obstruksiya 
y o ‘qligidan  dalolat  beradi.  Xalqum  kckirdak  va  traxeyaning 
yuqori  qismidagi  yot  jism larni  olish  uchun  ikki  usuldan 
foydalaniladi:  cpigastral  sohaga  diafragma  tomon  qattiq  turtiladi 
(Geymlix usuli) yoki k o ‘krak qafasi pastki sohada qattiq siqiladi.
/ш
eJ
/
\
3-rasm.  Orofaringeal  havo o ’tkazgichlar
4-rasm .  N azofaringeal havo  o ’tkazgichlar

---

Nafas  y o ‘llaridagi  suyuq  m oddalar  va  balg‘amni  clcktr 
so‘rg ‘ichlar  yordamida  steril  naychalar  orqali  so‘rib  olinadi. 
Traxeya  va  bronxlar  shilliq  qavati  jarohatini,  bronxospazm  va 
rcflektor  bradikardiyani  oldini  olish  uchun  avval  oksigenatsiyani 
yaxshilash,  q o ‘pol  harakat  qilmaslik  va  m uolaja  uzoq  vaqt  davom 
ctm asligi  kcrak.  Ayrim  holatlarda  m ahalliy  ancstctiklardan 
foydalaniladi.
Nazofaringcal  yoki  orofaringcal  havo  o ‘tqazgichlari  ham 
kirgizish chtiyotkorlik bilan bajariladi.
Reanimatsion  muolajalar  yoki  sun’iy  nafas  berishga  chtiyoj 
b o ‘Isa traxeya intubatsiyasi  qilinadi.