72
muqobil loyihalarning paydo bo’lishi va boshqa omillar sabab bo’lishi mumkin. Agar
loyihani yangilash g’oyasi,
ehtimolligi, imkoniyati paydo bo’lgan bo’lsa, u holda
loyihani tugatish, korxonani yopish jarayoni loyihaning tashkiliy strukturasini keyingi
yangilash va ishni yangidan boshlash imkoniyatlari ko’rib chiqilishi lozim.
Investitsiyalashdan
oldingi
va
investitsiya
bosqichi
investitsion
loyihalashtirishga, ishlab chiqarish bosqichi esa maxsus tashkiliy tartib qoidalariga
(ishlab chiqarish
va mehnatni tashkil etish, rejalashtirish, moliyalashtirish, tahlil,
menejment va boshqalar) taalluqlidir.
Sanoatga ta’luqli bo’lgan investitsiya loyihalarini
ishlab chiqish va amalga
oshirish yuqorida ta’kidlab o’tilgan uchta bosqichdan iborat jarayon tariqasida taqdim
etilishi mumkin. Ularning har biri maslahat berish, loyihalashtirish, ishlab chiqarish
kabi faoliyatlarni o’zida mujassamlashtirgan bo’lishi kerak.
3.5. Loyihaning dastlabki rejasi. Investitsiya oldi tadqiqotlari. Loyihani
hayotiyligini baholash
Investitsiya oldi fazasi natijasi bo’lib, investitsiya loyihasining kengaytirilgan
biznes-rejasi hisoblanadi.
Rejalashtirish har qanday tadbirkorlik tizimida hajmidan qat’iy nazar uning
ajralmas qismidir. Ilg’or texnologiya va bozor
tadqiqotlarining natijalari, yangi ish
tashkiliy va tadbirkorlik rejalarini amalga oshirish bilan bog’liq bo’lgan tashkiliy –
boshqaruv va moliya muammolarini hal qilish biznes-rejada aks etishi kerak.
Biznes-reja
– bu hujjat, unda aniq
vaziyatda biznesning mohiyati, boshlanish
imkoniyati, davomi va uning kengaytirilishi aks etadi.
Biznes-reja
tadbirkor tomonidan ishlab chiqiladi,
agarda boshqa muammolar
bo’yicha maslahatlar kerak bo’lsa, bu ishga boshqa soha mutaxassislari jalb qilinishi
mumkin.
Odatda bunday rejalar 1-3-5 yil muddatga tuziladi. Tadbirkor tomonidan
birinchi yildagi olinadigan samara oylar bo’yicha batafsil, keyingi yili –
choraklar
bo’yicha, keyinchalik yil bo’yicha hisoblanadi.
