Böyük Azərbaycan yolçusu
Yüklə 7,76 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Böyük Azərbaycan yolçusu
Böyük Azərbaycan yolçusu 137 prosesin başlama təklifini isə bizim Gizli Təşkilat dostlarımızdan Asəf Quliyev verib. Biz əvvəlcə dekabırın 4-də Güney Azərbaycandan görünə biləcək, sərhəddə yaxın təpələrdə tonqal qaladıq. Məqsədimiz əhalinin, Naxçıvan və Azərbaycan rəhbərliyinin, sərhədçilərin və eyni zamanda güneyli qardaşlarımızın reaksiyalarını yoxlamaq idi. Bütün tərəflərin reaksiyası bizim istədiyimiz kimi oldu. Bu tədbirdən sonra 21 Azər (12 dekabr) inqilabının ildönümü günü bütün sərhəd boyu zəncirvari düzülərək güneyli qardaşlarımızla həmrəylik aksiyası keçirdik. Bu aksiyamızın da çox uğurlu alınması bizi üçüncü mərhələyə daşıdı. Üçüncü mərhələ əvvəlcə sərhəddin içərisində qalmış əkinə yararlı torpaqların istifadəyə verilməsi tələbi ilə sərhəddin müəyyən yerlərində çadırlar qurulması oldu. Dekabrın 17-də (bəzi dostlarımız bu aksiyanın dekabrın 19-dan başladığı fikrindədirlər, ancaq mənim yaddaşımda 17-i qalıb) biz Araz çayının kənarında Nehrəmə yaxın təpələrdə çadır qurduq. Naxçıvanın o sərt şaxtasında bu aksiyanın belə möhtəşəm şəkildə baş tutacağına inanan çox az idi. Amma hər şey bizim düşündüyümüz və istədiyimiz kimi gedirdi. Bir neçə gün çadırda qaldıqdan sonra (hər gün çadırda qalanların sayı artırdı), biz sərhədlərin tamamı ilə sökülməsi və Güneylə Qüzey Azərbaycan arasında ayrı düşmüş ailələrin ünsiyyətinə şərait yaradılması və gediş-gəliş olması tələbini irəli sürdük. Ən nəhayət Naxçıvan şəhərində keçirilən mitinqdə “əgər dövlət özü sərhədləri sökməsə biz dekabırın 31-i saat 12-də Naxçıvanın hər yerində sərhədləri sökəcəyimizi bildirdik. Və 1989-cu il dekabırın 31-də günorta saat 12-də Naxçıvanın hər yerində sərhədləri sökdük. Bu SSRİ tarixində heç kimin düşünmədiyi və gözləmədiyi bir aksiya idi. 9. Bu dövrdə istər Azərbaycanda istərsə də SSRİ-nin digər yerlərindəki rəsmi mətbuatda bizim haqqımızda hər cür pis ifadələr işlədilir, bizi ən pis adlarla adlandırırdılar. Bizim isə bu təbliğatı neytrallaşdırmaq, həqiqəti dünyaya catdırmaq Böyük Azərbaycan yolçusu 138 imkanımız yox idi. Belə bir vəziyyətdə Moskvadan müxtəlif qəzet, jurnal və televiziyalardan 50-yə yaxın jurnalist gəldi Naxçıvana. Sərhəd hərəkatının zirvə dövrü idi. Naxçıvan Sərhəd dəstəsinin rəisi Jukovun təklifi ilə onunla birlikdə mətbuat konfransı keçirdik. Demək olar Moskvadan gələn bütün jurnalistlər və Azərbaycandan olan bəzi jurnalistlər də orada idi. Jukov öz çıxışında bizi yıxdı-sürüdü. Ən sərt sözləri də o idi ki, görün bunların vəhşiliyi nə həddə çatıb ki, bunların hesabına 15-20 gündü bizim şəxsi heyyət ailələrindən ayrı yaşayır” . Orada olan bütün zabitlər və jurnalistlər bu sözə həmrəylik bildirdi. Mən özümlə tərcüməçi götürmüşdüm. Novbə mənə çatdı. Mən biraz girişdən sonra Jukovun qeyd etdiyim sözlərinə gəldim. Burda əvvəlcə Jukovun haqlı olduğunu, insanların ailələrindən ayrı salınmasının yolverilməzliyini və s. bu kimi fikirlər bildirəndən sonra jurnalistlərə dedim ki, ”niyə siz Jukovdan soruşmursunuz ki, o burada neyləyir? Niyə siz Jukovdan soruşmursunuz ki, o burada kimi kimdən qoruyur? Niyə siz demirsiniz ki, əgər biz alkoqolik, narkaman, təxribatçı və anarxistləriksə niyə bugünə qədər heç bir hadisə olmayıb, heç bir əsgərin burnu qanamayıb? Niyə soruşmursunuz ki, biz şəxsi heyyətin 15-20 gün ailəsindən ayrı yaşamasına narahat olduğumuz halda Jukov və ona əmr verənlər 70 ildi bizə niyə zülm edirlər, bizim parçalanmış ailələrimizin, bir-birindən ayrı düşmüş qardaşların, ana-balanın bir-birinə qovuşması bir yana bir-birini görməsinə belə imkan vermirlər? Niyə siz demirsiniz ki, əgər bir ailənin 15-20 gün ayrı düşməsinə səbəb olmaq vəhşilikdirsə, 70 ildir ki, ailələri parçalamaq, bir-birindən ayrı salmaq, ananın bala həsrəti ilə ölümünə səbəb olmaq nədir bəs?” Mənim belə çıxışım sər- hədçiləri necə ürkütdüsə mətbuat konfransını tələsik dayan- dırdılar və jurnalistlərə sual verməyə belə imkan vermədilər. Amma biz jurnalistlərlə ayrılıqda görüşüb fikirlərimizi bildirdik Böyük Azərbaycan yolçusu 139 və bunlar tam olmasa da həmin dövrün mətbuatında öz əksini tapdı. 10. Heç unudulmayacaq hadisələrdən biri 1990-cı il yanvarın 5-də Sov. İKP MK Katibi Girenkonun, SSRİ Millətlər Sovetinin sədri Nişanovun, Azərbaycan KP MK-nın I katibi Əbdürrəhman Vəzirovun Bakıdan Naxçıvana gəldiyi qatarı gecəyarı saat 4-ün yarısında Nehrəm kəndinə yaxın olan Qızılvəng stansiyasında səhərə qədər saxlamağımız və səhər tezdən sovet ordu hissələri ilə sərhədçilərin yolu açmaq üçün həm bizi, həm də qatarı mühasirəyə almağıdır. Bu hadisədə bütün cəbhəçi dostlarımın, xüsusi ilə rəhmətlik Əli Bayramovun çox ağıllı və riskli hərəkəti bütün hərbiçiləri geri çəkilməyə məcbur etdi. 11. 1988-ci ilin noyabırında və 1990-cı il yanvarın 20-də Naxçıvanda da iki dəfə Fövqəladə vəziyyət və komendant saatı elan etdilər. Birincində general Makaşov, ikincində isə general Dubinyak Naxçıvanın komendantı oldu. Amma nə Makaşov və Dubinyak komendantlıq edə bildi, nə də Naxçıvanda fövqəladə vəziyyəti saxlaya bildilər. Çünki hadisələrə tamamı ilə bizim nəzarət etməyimiz onların eləmək istədikləri təxribatların qarşısını aldı. 12. Nehrəmdə AXC-nin qurulmasında və idarə olunma- sında Hüseyn Əliyevin, Əli Bayramovun, Əli Rzayevin, Etibar Babayevin, Səfəralı Məmmədovun, Camal Fətullayevin, Abasət İbrahimovun, sonralar Vaqif Mirzəliyevin, Əli Ələkbərovun, Tağı Tağıyevin müdafiə dəstələrinin hazırlanmasında və idarə olunmasında Hidayət Əsgərovun və Vaqif Bayramovun, torpaqlarımızın qorunmasında Sabir İsmayılovun, Qafar Məm- mədovun, Aşur Müştəliyevin (Allah rəhmət etsin), Əsgər Həsənovun (Əlqafaroğlu), Cavid Salmanovun, Vəli Həmzəyevin, Əjdər Mustafayevin, Cəmil Məhərrəmovun, Akif Hüseynovun (Kotu), Bilal Məmmədovun, Vaqif Cəfəro- vun, Məhəmməd Mehdiyevin, sərhəd hərəkatında və bir çox Böyük Azərbaycan yolçusu 140 tədbirlərin hazırlanmasında Hacı Səməd Əhmədovun, Əmir Kərimovun, Əlövsət və Ədalət İbrahimov qardaşlarının, Vaqif Axundovun, Qüdrət Mirzəliyevin, Əsgər Babayevin, Fərzalı Vahabovun, Əli İbrahimovun, Məhərrəm Əlimərdanovun, Baxşəli Məmmədovun (qaqet), Ədalət Vəliyevin (bobul), Zakir Hüseynovun, Bayram və Məhəmməd Ələkbərov qardaşlarının, Əhməd Vahabovun, Akif Heseynov Novruzəli oğlunun və bir çoxlarının, tədbirlərimizin foto və videosunun hazırlanmasında İsmayıl Qurbanov və Əli Məhərrəmovun, nəqliyyat ilə yardım məsələsində Allahverdi Həsənovun, Əli Novruzovun, Rafiq Əliyevin, Adil Novruzovun, İstiqlal qəzetinin çıxmasında Əli Şamilin böyük əməyi olub. Qismət olsa xatirələrimi yazanda burda rolu olan hər bir adam və görülən işlər haqqında geniş yazacam. 13. 1990/91-ci illərdə Nehrəm kəndinin təxminən 10 min nəfər əhalisi olduğu halda AXC Nehrəm dayaq dəstəsinin 1000 nəfər ətrafında üzvü olub (uşaqları və qadınları çıxsaq (bu dövrdə Nehrəmdə qadınlar siyasi işlərə qarışmırdı) təxminən 2- 2.5 min kişi qalırdı ki bunun da yarısı Xalq Cəbhəsinin üzvü idi). 1990-cı ildə Nehrəm cəbhəsinə 23 min rubl ianə toplandı ki, bunun da bir hissəsi geri qaytarıldı, qalan hissəsi isə torpaqlarımızın qorunması məqsədi ilə istifadə olundu. Eyni zamanda bu dövrdə Nehrəm dayaq dəstəsi “İstiqlal” adlı qəzət çıxardı. İnanın ki, A3 formatında və 1000 nüsxə tirajla çıxan bu İstiqlal qəzeti bugün bir çox adını müstəqil qoyan müxtəlif qruplaşmalara (cammaat arasında bu qruplaşmaların bəzilərinə partiya deyirlər) xidmət edən indiki hər səhifəsi A3 formatında olmaqla 16 səhifə çıxan çox çap məhsulundan təsirli və dəyərli idi. 14. Vəziyyət olduqca ağır idi. Mən daimi olaraq sərhədlərdə və aksiyalarda olduğum üçün bəzən elə olurdu həftə ilə evə gələ bilmirdim. Ailəmizin problemləri ilə bacım oğlu Ədalət (bu mən həbs olunanda da çox əziyyət çəkdi), Yüklə 7,76 Kb. Dostları ilə paylaş:
|