Bu kitab Azərbaycan Respublikası Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin 19 May 2016-cı IL dk-435/M
Yüklə 6,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “Sizlərdən (maldövlətini) fəthdən əvvəl (Allah yolunda) sərf edənlər və (müşriklərə qarşı) vuruşanlar (başqaları ilə)
- “Ya Rasulullah! Necə ki, sizin yanınızda Bədirdə iştirak edən səhabə fərqli bir yerə sahibdirsə, bizim yanımızda da Bədirdə iştirak
- “Ən çox Aişəni sevirəm.”
peyğəmbərimizi Səhabəni necə sevdi? 165 mək, hər ikisi də doğru deyildir. Hətta zülmdür. Məhz Pey- ğəmbərimiz bu mühüm mövzuda bizə çox gözəl bir nümunədir. O, həmsöhbətlərinin haqqı nədirsə, o nisbətdə də onlara sevgi vermişdir. Yəni Peyğəmbərimiz hər kəsi əsla eyni ölçüdə sevməmişdir? Bütün bəşəriyyəti sevmək başqadır, bu insanlar arasında möminləri, inananları sevmək başqadır, möminlər arasında da ilkləri, rəhbərləri sevmək başqa bir şeydir. Məhz Peyğəmbərimiz də belə etmişdi. Onun həyatına bax dıqda bütün bəşəriyyəti necə bir sevgi ilə sevdiyini gö rə cəksiniz. Əgər sevməsəydi, bəşəriyyətin nicatı üçün bir ömür boyu o qədər çırpınardımı? Bəşər içində də öz ümmətini xüsusi sevgi ilə sevmişdir. Ümmətini necə sev- diyini növbəti bölmədə görəcəyik. Ümməti içərisində istər öz dövründə olsun, istərsə də sonrakı dövrlərdə olsun, çalışqan möminləri, mücahidləri, müvahhidləri daha xüsusi bir sevgi ilə sevmişdir. Bunların arasında da bəziləri var ki, sevgi mərtəbəsindəki yerləri tamam başqadır. Yəni Peyğəmbərimiz əsla hər kəsi eyni səviyyədə sevməmişdir. Əsla hər kəsi eyni tərəziyə qoymamışdır. Necə? Məsələn, iman edərək az və ya çox Peyğəmbərimiz ilə gö- rüşüb müsəlman olaraq ölən bir bəxtiyara səhabə deyirik. 173 Vida Həccində Allah Rəsulunu dinləyən, Onu görən səhabə sayının 114000 olduğu bildirilir. 174 Peyğəmbərimiz 173. Səhabə sözünün geniş mənası üçün bax: Muhamməd Emin Yıldı- rım, Səhabəni Necə Anlamalıyıq?, s.22-46 174. İbnul Cövzi, Təlqih, s.103 peyğəmbərimizi Səhabə kimi Sevmək 166 bu bəxtiyar insanların hamısını sevirdi. Ancaq 114000 insan içərisindən Məkkə Fəthindən əvvəl müsəlman olanların dəyər və qiyməti, Peyğəmbərimizin ürəyindəki sevgiləri, fəthdən sonra müsəlman olan səhabələrə qarşı bəslədiyi sevgisindən, əlbəttə, daha fərqliydi. Çünki Rəbbimizin nəzdində də onlar fərqliydi. Quran nə deyirdi? “Sizlərdən (maldövlətini) fəthdən əvvəl (Allah yolunda) sərf edənlər və (müşriklərə qarşı) vuruşanlar (başqaları ilə) eyni deyillər. Onlar (mallarını Allah yolunda) fəthdən sonra sərf edib döyüşənlərdən dərəcə etibarilə daha üstündürlər.” 175 Ayədə də aydın şəkildə ifadə edildiyi kimi fəthdən əvvəl müsəlman olanlarla, fəthdən sonra müsəlman olanlar eyni deyildi. Fəthdən bir az əvvəl müsəlman olanlarla Hü- deybiyədə “səmurə” ağacının altında beyət edənlər də eyni deyildi. Hüdeybiyədə olan 1400 səhabə arasında Bədirdə iştirak edənlərlə, iştirak etməyənlər fərqliydi. Peyğəmbərimiz Bədir əshabına həmişə fərqli gözlə baxmışdı. Çünki Allah nəzərində də Bədir əshabı çox fərqli idi. Bir gün Cəbrayıl gəlmiş: “Ya Rasulullah! Necə ki, sizin yanınızda Bədirdə iştirak edən səhabə fərqli bir yerə sahibdirsə, bizim yanımızda da Bədirdə iştirak edən mələklərin xüsusi yeri var.” - demişdi. 176 Buna görə də Peyğəmbərimizin Bədirdə iştirak edən səhabəsi üçün sevgisi fərqli olmuşdur. Hicrət edib mal-dövlətlərini, 175. Hədid, 57/10 176. Buxari, Kitabul-Məğazi, 6 peyğəmbərimizi Səhabəni necə sevdi? 167 mülklərini, yoldaşlarını, qazanclarını, bir sözlə hər şeylərini Allah üçün tərk edən mahacirlərlə, onlara könüllərini, evlərini, bağ-bağçalarını açan ənsara olan sevgi də hər zaman başqa olmuşdur. Həbəşistana hicrətə gedənlərlə Darul-Ərkamda, o mübarək evdə Peyğəmbərimizin ya- nında yetişən ilk nəsil, yəni bir qrup əsas heyətin yeri də, onlara bəslənən sevgi də hər zaman fərqli olmuşdur. Yəni Peyğəmbərimiz heç zaman hər kəsə eyni nəzərlə ba- xıb, hamını eyni arşınla ölçməmişdir. Bütün bəşəriyyəti, ümmətini, əshabını sevmiş, lakin bəzilərinin sevgiləri daim fərqli və xüsusi olmuşdur. 177 Bu məsələni daha yaxşı başa düşmək üçün iki misal vermək istəyirəm. Birincisi, Amr bin Asın şəxsən rəvayət etdiyi, ikincisi isə Aiz bin Amrın yaşadığı bir hadisədir. İlk rəvəyət belədir: Hicrətin 8-ci ilidir. Bir və ya bir il yarım əvvəl müsəlman olmuş, ancaq döyüş meydanlarında, diplomatik məsələlərdə ciddi bir fiqur olan Amr bin Ası Peyğəmbərimiz Zatus- Səlasil səfərinin komandiri olaraq altı yüz nəfərlik bir dəstə ilə müəyyən edilmiş hədəfə doğru göndərir. Bu dəstədə əsgər olaraq başda Hz. Əbu Bəkr , Hz. Ömər 177. İstər Peyğəmbərimizin , istərsə də Quranın, yəni Rəbbimizin səhabəni xüsusiyyətlərinə və əməllərinə görə dəyərləndirmələri alimlərimizin onları mərtəbə-mərtəbə sinifləndirmələrinə səbəb olmuşdur. Səhabəni belə sinifləndirmədə ən məhşur olan siyahı Ha- kim ən-Nisaburinin tərtib etdiyi və səhabəni on iki qrupa ayırdığı siyahıdır. Bax: Hakim ən-Nisaburi, Marifətu Ulumil-Hədis, s.22-24; Muhamməd Emin Yıldırım, Səhabəni Necə Anlamalıyıq?, s.100, 101 peyğəmbərimizi Səhabə kimi Sevmək 168 Əbu Übeydə bin Cərrah və əshabın bir çox sayılıb- seçilən simaları var. Əshabın belə ilk və hörmətli şəxslərinə komandir təyin edilməsi, səfərin qələbə ilə nəticələnməsi və bir çox qənimət ilə Mədinəyə qayıtmaq Amr bin Ası çox qürurlandırmışdır. Yolda gələrkən Amr bin As belə bir düşüncəyə qapılmışdı: “Hər halda Peyğəmbərimizin yanında mən çox yaxşı bir yerə sahib olduğum üçün mənə belə şərəfi layiq görüb, əshabın böyüklərinin də olduğu orduya məni komandir təyin etdi. Yəqin ki, Allah Rəsulunun yanında ən çox sevilən insan mənəm. Əgər belə olmasaydı, məni Əbu Bəkrə, Ömərə komandir təyin edərdimi?” Bu düşüncələrlə Amr bin As Peyğəmbərimizin hüzuru- na gəldi. Əvvəlcə səfərlə əlaqəli məlumatlar verdi. Sonra: “Ya Rasulullah! Əshab arasında sizə ən sevimli olan kimdir?” - deyə soruşdu. Peyğəmbərimiz Amrın ağ- lından keçirdiyi düşüncələri başa düşmüşdü. Orada Amr bin Asa və bizə sevgidə nisbət və dərəcə məsələsini öy- rətmək baxımından belə cavab verəcəkdi: “Ən çox Aişəni sevirəm.” Bu cavab Amr bin Ası qane etməmişdi. Bir də soruşdu: “Ya Rasulullah! Mən qadınları soruşmuram, kişilərdən ən çox kimi sevirsən?” Peyğəmbərimiz dedi ki: “Aişənin atasını!” Burada Əbu Bəkr deməyib, “Aişənin atası” deməsi də bir məna kəsb edir. Amr bin As bu cavab qarşısında “hər halda Əbu Bəkrdən sonra növbə mənə gələr” düşüncəsi ilə: “Sonra kimdir?” - deyə yenə də soruşdu. Peyğəmbərimiz: Yüklə 6,87 Mb. Dostları ilə paylaş:
|