Byörnstyerne Martinus Byörnson
Yüklə 4,18 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2018 Ağasəlim Pünhanoğlu
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2018 Ağasəlim Pünhanoğlu ―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖ Caz Zəncilərin yaratmış olduğu janr Akademik musiqi janrları - opera, balet, simfoniya, irili-xırdalı kamera əsərləri ilə yanaĢı, estrada və caz da musiqi təfəkkürümüzün və həyatımızın ayrılmaz tərkib hissəsi oldu. Qazanılan nailiyyətlərin ən ümdə və məxsusi cəhəti - Avropa musiqisində bərqərar olmuĢ ənənəvi janrların Azərbaycan xalq musiqisi, Ģifahi ənənəli professional musiqi və ilk növbədə muğamlarla üzvi Ģəkildə çulğalaĢması idi. Muğam operaları ilə baĢlanan bu təĢəbbüs daha sonra simfonik muğamların, xalq çalğı alətləri - tar və kamança üçün konsertlərin yaranmasını, habelə milli ifaçı və xanəndələrin Avropa ansambllarının tərkibində iĢtirakını Ģərtləndirdi. www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2018 Ağasəlim Pünhanoğlu ―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖ Ötən əsrin 60-70-ci illərində meydana gələn muğam-caz anlayıĢı da bu möhtəĢəm təbəddülatın özünəməxsus təzahürü idi. Ġstənilən yenilik, baĢlanğıc böyük maneələrlə üzləĢməli olur. "Dəmir pərdə"nin mövcudluğu cazı da süni qapalılıq Ģəraitində həyat sürməyə vadar edirdi. Totalitar ideologiyanın hökmranlıq etdiyi cəmiyyətdə Amerikadan, "düĢmən Qərbdən" bizə gəlib çatan bu azad, sərbəstlik sevən sənət növü vaxtaĢırı qadağan olunurdu. Onunla məĢğul olanlar isə hətta repressiya qurbanlarına çevrilirdilər. Ġndi ağlasığmaz görünür ki, ayrıca bir alət - saksofon belə qadağan edilmiĢdi. Bu cür qeyri-sabit Ģəraitdə 1939-cu ildə Azərbaycanda ilk Dövlət Caz orkestrinin yaradılması faktı yalnız heyrət doğurur. Maraqlı cəhət isə odur ki, elə ilk kompozisiyalarda azəri www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2018 Ağasəlim Pünhanoğlu ―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖ cazmenləri cazı milliləĢdirmək yolunu seçdilər və bunu möhkəm ənənəyə çevirdilər. Tofiq Quliyev, Rauf Hacıyev, Rafiq Babayevin bu sahədəki axtarıĢ və tapıntıları Azərbaycanda cazın gələcək inkiĢaf yollarını müəyyənləĢdirdi. "Caz" sözünü eĢidəndə, çox güman ki, ağlınıza Amerikadakı yeraltı, qaranlıq və siqaret tüstüsü ilə bol olan klublar gəlir. Siz təsəvvür edirsiniz ki, tamaĢaçılar rahat dəri kreslolarda əyləĢir, orta yaĢlı virtuozlar isə nəfəsli alətlərdə ifa edib viski içirlər. Amma həqiqət ondan ibarətdir ki, bu yalnız baĢlanğıcda idi. Yeri gəlmiĢkən, caz musiqinin bütün formalarına öz təsirini göstərmiĢdir. Cimmi Xendriks, Beatles, Rolling Stones, Ceyms Braun qeyd etmiĢdirlər ki, onları www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2018 Ağasəlim Pünhanoğlu ―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖ ilhamlandıran məhz caz musiqisi idi. Hətta Hip- Hop və Repdə caz öz yerini tapa bilmiĢdir. Yüngül musiqi janrına, adətən, caz musiqisini daxil edirlər. Lakin onu tam mənada yüngül musiqi adlandırmaq düzgün olmazdı. XX əsrdə caz musiqisi müstəqil əhəmiyyət kəsb etməyə baĢlamıĢdır. Onun inkiĢafı daxilən ziddiyyətlidir. Bir sıra burjua ölkələrində Afro- Avropa musiqisinin mexaniki sintezi əsasında inkiĢaf etdirilmiĢ caz musiqisində qeyri- simmetrik atonal, asketik-quru, səda və dissonaslar mütləqləĢdirilir, musiqi növünün spesifikasından kənara çıxılır. Bununla bərabər xarici caz musiqisində, həmçinin, müəyyən sağlam meyillər də özünü göstərir. Mütərəqqi musiqiçilər və ifaçılar xalq musiqi ənənələrinə, həyati mənbələrə, klassik musiqinin www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2018 Ağasəlim Pünhanoğlu ―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖ nailiyyətlərinə və s. əsaslanaraq, caz sənətini yeni mərhələyə qaldırmağa çalıĢırlar. Caz vaxtı ilə ABġ-da istismar edilən hüquqsuz zənci əhalisi - nə vaxtsa öz vətənlərindən didərgin salınmıĢ qara qulların əcdadları arasında yaranmıĢdır. Ġlk zənci qullar XVII əsrin əvvəllərində gəmi ilə Afrikadan Amerikaya gətirilmiĢlər. Cənubi Amerikanın varlı fermerləri öz plantasiyalarında ağır iĢləri yerinə yetirmək üçün qul əməyindən istifadə edirdilər. Öz vətənindən, doğmalarından ayrı düĢmüĢ, ağır əməkdən üzülmüĢ bu kölə insanlar musiqi ilə təskinlik tapmıĢlar. Zəncilərin musiqi duyumu, xüsusilə, ritm hissiyyatı çox güclüdür. Bu da, əlbəttə, zəngin ritmi ilə seçilən Afrika musiqisi ilə əlaqədardır. Ġllər ötdükcə zəncilər öz vətənlərinin musiqisindən tədricən Yüklə 4,18 Kb. Dostları ilə paylaş:
|