Byörnstyerne Martinus Byörnson
Yüklə 4,18 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2018 Ağasəlim Pünhanoğlu
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2018 Ağasəlim Pünhanoğlu ―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖ Afrika xalq musiqi ənənələrini özündə birləĢdirən caz musiqisində ritm sərbəstliyi və zərb alətlərinin geniĢ istifadə edilməsi ilə yanaĢı müxtəlif alətlərdə danıĢıq intonasiyalarının təqlid edilməsi mühüm yer tutur. Zənci musiqiçilərin ifa etdikləri əsərlər adətən qısa solo motivin (çağırıĢ intonasiyasının) xor və ya instrumental ifa ilə növbələĢməsindən ibarət olurdu. Caz musiqiçiləri həm solo, həm də kollektiv halında improvizasiya etməyi bacarırdılar. 50-ci illərin əvvəlində bir çox caz musiqiçiləri «isti» bibopdan uzaqlaĢıb melodikliyi və mülayim xarakteri ilə seçilən kul caz (yəni «sərin caz») üslubunu yaradırlar. Bu üslubun banisi cazın ən parlaq simalarından biri — truba- çalan Mayls Devisdir. Onun rəhbərlik etdiyi www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2018 Ağasəlim Pünhanoğlu ―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖ orkestr əvvəllər caza heç də xas olmayan nəfəsli alətlərlə zənginləĢir. Mayls Devis caz musiqisində elektron alətlərin də tətbiq olunmasına tərəfdar çıxır. Həmin meyl 70-ci illər-də Kaliforniyada «Qərb sahilinin cazı» adı ilə tanınmıĢ caz musi- qisinin yeni formasının yaranması ilə nəticələnir. Görkəmli pianoçu Deyv Brubekin təmsil etdiyi bu yeni üslub Avropa musiqisinin bir çox əlamətlərindən yaradıcdıqla bəhrələnir. Lakin caz pərəstiĢkarları bu gün də ifadəli, ehtiraslı bibop üslubuna üstünlük verməkdədirlər. Bibopdan hard-bop deyilən bir üslub da törəmiĢdir. Bu üslubu barabançalan Art Bleyki və onun yaratdığı «Jazz Messengers» qrupu təmsil edirlər. «Hard» «möhkəm» deməkdir və doğrudan da, hard-bop musiqisi özünün «möhkəm» ritmi ilə fərqlənir. www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2018 Ağasəlim Pünhanoğlu ―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖ Burada Afrika musiqisinin hərarətli ritmlərinə geniĢ meydan verilir. 60-cı illərin ən populyar caz üslubu fri-cazdır («fri» «sərbəst» deməkdir). Onun ən görkəmli nümayəndələri saksafonçular Con Koltreyn və Ornett Kolman sayılır. Onlar caz musiqisində improvizasiyanı bir növ bərpa edirlər. Koltreynin ifa tərzi dinamik və fəal, Kolmanınkı isə mülayim və tarazlaĢdırılmıĢ xarakteri ilə fərqlənirdi. 60-cı illərin sonunda caz kompozisiyalarında müasir rok musiqisinin xüsusiyyətləri tətbiq olunmağa baĢlayır. Eyni zamanda, rok musiqiçiləri də tez- tez caz improvizasiyalarından istifadə edirlər. Bu qarĢılıqlı bəhrələnmə nəticəsində fyujn və yaxud caz-rok üslubu meydana çıxır. Onun ilk nümayəndəsi məĢhur Mayls Devisin 1970-ci ildə buraxdığı «Bishes Brew» albomu indiyədək caz www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2018 Ağasəlim Pünhanoğlu ―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖ tarixində ən böyük kommersiya uğuru qazanmıĢ disk hesab olunur. Caz-rokun sonrakı inkiĢafı Mayls Devisin yetirmələri Con Maklaflin və Çik Koria, eləcə də Corc Benson və baĢqalarının yaradıcılıq axtarıĢları ilə bağlıdır. Caz-rokun ən virtuoz gitaraçalanı Con Maklaflinin 80-ci illərin əvvəlində yaratdığı məĢhur «Mahavishnu Orchestra» kollektivi caz, rok, blüz, eləcə də hind musiqisinin ənənələrini orijinal tərzdə birləĢdirmiĢdir. Maklaflin caz-roku simfonik musiqi ilə də əlaqələndirir — 1974-cü ildə London Simfonik Orkestri ilə birgə hazırladığı məĢhur «Apocalypse» albomu buna gözəl nümunədir. Corc Benson əvvəlcə məharətli gitaraçı, sonralar istedadlı caz müğənnisi kimi də Ģöhrət qazanır. Pianoçu Çik Koria və onun rəhbərlik etdiyi «Return to Forever» qrupu caz- www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2018 Ağasəlim Pünhanoğlu ―Azərbaycan və dünya musiqi sənətindən‖ rok üslubunu Braziliya musiqisinin ecazkar ritmləri ilə zənginləĢdirir. Daha bir qrup — «Weather Report» da caz-rokun inkiĢafına nəzərəçarpacaq təsir göstərmiĢdir. Onun buraxdığı «Heavy Weather» albomu Devisin «Bitches Brew» albomu ilə yanaĢı, caz musiqisinin qızıl fonduna daxildir. Billi Kobhem (baraban), Yan Hammer (klaviĢli alətlər), Jan- Lyuk Lonti (skripka), Jako Pastorius, Con Patituç-i (bas-gitara), El Dimeola və Pet Meteni (gitara) caz-rokun görkəmli təmsilçiləridir. Son illərdə caz musiqisinin taleyində heç bir köklü dəyiĢiklik baĢ verməmiĢdir. Caz-rok üslubunun yeni nəsli — Con Skofıld, Mayk Stern (gitara), Markus Miller (bas-gitara) və baĢqaları pərəstiĢkarlarını yeni uğurları ilə sevindirirlər. KeçmiĢə nəzər salan retrospektiv caz da yaranır. Yüklə 4,18 Kb. Dostları ilə paylaş:
|