C. P. İSayev infeksion xəSTƏLİKLƏR
Yüklə 4,43 Mb. Pdf görüntüsü
|
355
Xəstəliyin yayılmasında nizamsız cinsi əlaqələrin, alkoholizmin və s. rol oynadığını nəzərə alan bəzi tədqiqatçılar genital hcrpesi «pozğun insanlarım> xəstəliyi adlandırırlar. Gözün herpetik zədələnməsi - oftolmo herpes - ağır gedişli, 90% hallarda % residivləşən herpetik zədələnmədir. Daha çox 20-40 yaşında olan kişilərdə qeyd edilir. Bir sıra hallarda buynuz qişanın zədələnməsi ilə əlaqədar olan korluğa belə gətirib çıxara bilir. Çox vaxt gözün ön şöbələri zədələnir: səthi və dərin ke-ratit, keratoiridosiklit, iridosiklit, keratokonyuktivit, buynuz qişa kənarlarının herpetik xorası və s. Tək-tək hallarda arxa şöbələrin də zədələnməsi baş verir: xorioretinit, uveit, flebotrombozlar, görmə sinirinin nevriti və s. İlkin və residivləşən olur. Xəstəlik çox vaxt yüksək qızdırma ilə gedən digər infeksion patologiyalar zamanı; üzündə, dodaqlarında herpetik səpgilər olanlarda; üçlü sinirin zədələnməsində, neyrotrofik xarakterli zədələnmələr olan xəstələrdə inkişaf edir.
feksiyası zamanı müşahidə edilə bilər. Çox vaxt SHV-1 tərəfindən törədilir. Bununla belə, SHV- 2-nin MSS-ni zədələnməsi daha ağır patologiyalarla müşahidə edilir. Kliniki olaraq MSS-nin herpetik zədələnməsi aşağıdakı formalarda gedə bilər: a) subklinik, b) meningit, c) ensefalit, ç) meninqoensefalit. Subklinik forma - ləng, yavaş gedişi, kliniki əlamətlərin az olması ilə xarakterizə olunur. Bununla belə xroniki sinir xəstəliklərinə, psixiki pozğunluqlara gətirib çıxara bilər. Herpes infeksiya ilə əlaqədar olan aqressiv psixiki patologiyaların inkişafı da mümkündür.
yalnız 0,5-3% onun payına düşür. Digər virus mənşəli seroz meningitlər-dən fərqlənmir. Beyin maddəsinin zədələnməsi minimal olur. Xəstəlik yüngül keçir. Hərarət yüksəlir, baş ağrısı, işıqdan qorxma olur, meningial simptomlar meydana çıxır. Onurğa beyni mayesində mülayim limfositar sitoz qeyd olunur. Zülalların miqdarı az artır, qlükoza normal və ya bir qədər artmış olur. Xəstəliyin əlamətləri 1 həftəyə çəkilir. Bəzən meningial əlamətlərin təkrar büruzə verməsi, residivlər müşahidə edilir.
Məslən, ABŞ-da bu cür ensefalitlərin 20% herpes virusların payına düşür. Daha çox 5-30 və 50 yaşdan yuxarı olanlar xəstələnirlər. 95% hallarda SHV-1 tipi tərəfindən törədilir. Böyüklərdə ensefalit əsasən dəri və selikli qişaların herpes zədələnməsindon sonra qeyd edilir. Bir sıra hallarda isə üçlü sinirdə lo-kallaşmış latent infeksiyanın fəallaşması ilə əlaqədar olur. Uşaqlarda və gənclərdə ilkin infeksiya da ensefalit verə bilər. Az yaşlı uşaqlarda isə generalizə olunmuş herpes infeksiyasında visseral əlamətlərlə yanaşı ensefalitin inkişafı da mümküdür. Kliniki olaraq xəstəlik yüksək qızdırma, üşütmə, kataral əlamətlər, əzələ ağrıları, qusma və digər intoksikasiya əlamətləri ilə kəskin başlayır. Bir necə gündən sonra düşüncə pozğunluqları: huşun alaqaranlıqlaşması, dezorientasi-ya, psixomotor oyanıqlıq, qıc olma meydana çıxır, koma baş verir. Parez, pleg-iyalar, patoloji reflekslər, hiperkinezlər və digər ocaqlı zədələnmə əlamətləri inkişaf edir. Xəstəlik ağır gedişə malik olub, uzun sürür. Residivləşmə tək- downloaded from KitabYurdu.org
356
tək olur. Letallıq 30%-ə çatır. Sağaldıqdan sonra psixiki pozğunluqlar, parez-pa-raliclər şəklində davamlı, əlilliyə gətirib çıxaran rezudual əlamətlər müşahidə edilir. Herpes infeksiya periferik sinir sisteminin zədələnməsini də verə bilər. Qanqlionit, qanqlionevrit, radikulonevrit, polineyropatiya şəklində patologiyalarla büruzə verir. Prosesə simpatik sinir sisteminin və onun düyünlərinin cəlb olunması damarlarda, sekretor innervasiyada və dəridə trofık pozğunluqlara; zədələnmiş simpatik düyünlərdən asılı olaraq hissi pozğunluqlara; əzələlərdə və ya ətrafların bir hissəsində hipotrofıyaya; vətər reflekslərinin yüksəlməsinə və ya zəifləməsinə; simpatik sinir sisteminin boyun şöbəsi zədələnmiş olarsa görmə pozğunluqları və s. bu kimi dəyişikliklərə səbəb olur.
hallarda ayrıca visseral formaya təsadüf edilir. Çox vaxt kəskin pnevmoniya, hepatit, qida borusu selikli qişasının zədələnməsi şəklində rast gəlinir.
ağ ciyər toxumalarına yayılması ilə əlaqədar baş verir. İmmun sistemin zəifləməsi (immunodepressantlaıia müalicə və s.) herpes infeksiyasmın fəallaşmasına və pnevmoniyanın inkişafına şərait yaradır. Ocaqlı və ya intersti-sial ola bilər. Xəstəlik dəri və selikli qişalarda herpetik elementlərlə başlayır, sonra pnevmoniya inkişaf edir. Qızdırma (t -38,5°C), bəlğəmli öskürək, müxtəlif intensivlikdə ağrılar, təngnəfəslik, zəiflik meydana çıxır. Herpes pnevmoni-yası çox vaxt herpes traxeiti, traxeobronxiti, ezofagiti ilə bir yerdə gedir və demək olar ki, bütün hallarda II-li bakterial infeksiya ilə ağırlaşır. Çox ağır keçir. Proqnozu ciddidir. Immuııçatmammazlıq olan şəxslərdə letallıq 80%-ə çala bilər.
olaraq qaraciyərin digər virus zədələnmələrindən bir o qədər də fərqlənmir. Hərarət yüksəlir, sarılıq meydana çıxır, bilirubinin və aminotransferazala-rın miqdarı artır. Sonrakı gedişində bəzi hallarda hepatit əlamətlərinə trombo-hemorragik sindrom qoşulur. YDL sindromnun inkişafı mümkündür.
qansızmalar, eroziya və nekrozun inkişafı ilə xarakterizə olunur. Xəstələr qida borusunda yandırma hissindən, döş sümüyü arxasında acışmadan, disfagiya-dan, arıqlamadan şikayətlənirlər. Qanaxma və perforasiya kimi ağırlaşmaların olması mümkündür. Yayılmış herpes infeksiyası - adətən yeni doğulmuşlarda və ya immun sistemdə ağır pozğunluqlar olan şəxslərdə (limfaqranulamatozlu xəstələr; kimyəvi və süa müalicəsi alanlar; hemotoloji xəstələr; uzun müddət immuno-depressantlar, kortikosteroidlər qəbul edənlər; İİV ilə yoluxanlarda) müşahidə edilə bilər. Müxtəlif üzv və sistemlərin zədələnməsi baş verdiyindən ağır gedişə malikdir. Dəridə və selikli qişalarda yayılmış zədələnmələr, herpes ensefaliti və ya meninqoensefaliti, hepatiti, pnevmoniyası və s. inkişafı xarakterikdir. Müasir virus əleyhinə preparatlardan istifadə etmədikdə ölümlə nəticələnir. Yayılmış herpes infeksiyasının təsadüf edilən variantlarından biri də əsasən uşaqlarda baş verən herpetik kapoşı ekzemasıdır. Ekzema, eritrodermiya, neyrodermit və digər xroniki dəri xəstəliklərinin yerində inkişaf edir. Herpetik elementlər çox saylı, kifayət qədər iri ölçüdə olurlar. Sudurcuqlar mərkəzdən çökmüş, bir kameralı, bəzən hemorragik xarakter downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 4,43 Mb. Dostları ilə paylaş:
|