Cho’yanlar klassifikasi Reja

Perlitli kulrang cho‘yan:
perlit va grafitdan tuzilgan.Perlit tarkibida 
uglerod miqdori S=0,8% Demak, bu cho‘yanda uglerodning 0,8% sementit 
- Fe3C holatda, qolgani esa erkin uglerod, ya’ni erkin grafit holida bo‘ladi. 
(6-rasm)
Kulrang cho‘yanlar mikrostrukturalari, X200.
a – perlit asosidagi kulrang cho‘yan; b – ferrit – perlit asosidagi 
kulrang cho‘yanlar; v – ferrit asosidagi kulrang cho‘yan
.
Ferritli kulrang cho‘yan.
Bunda metall asosi ferrit. Uglerodning ferrit 
tarkibidan tashqari hammasi grafit tarzida bo‘ladi. (6-rasm.v).
Ferrit 
– perlitli kulrang cho‘yan. Bu cho‘yan ferrit, perlit va grafitdan 

---

tashkil topgan. Bunday cho‘yanlarda temir bilan birikkan uglerod miqdori 
0,8% dan kam bo‘ladi. Qolgani erkin holda. (6-rasm.b).
Ferritli Sch10; Sch15 markali kulrang cho‘yanlar yuqori statik va 
dinamik kuchlarda ishlaydigan detallar uchun ishlatiladi: silindr 
porshenlari, dvigatel karterlari, stanoklar staninalari, stseplenie barabanlari 
va h.k. Perlitli Sch40 va Sch45 markali kulrang cho‘yanlar yuqori mexanik 
xossalarga ega. Bu cho‘yanlar tarkibiga ferrosilitsiy (00,3 – 0,8%) yoki 
silikokalsiy (0,3 – 0,5%) qo‘shilib grafit formalarini maydalab yuqori 
mexanik xossalarga ega bo‘ladi. Shuning uchun bu cho‘yanlar nasoslar, 
kompressorlar va gidroprivodlarni korpuslari uchun ishlatiladi. Kulrang 
cho‘yanlarni markalanishi: “Sch” harflari va ikki xonali ikkita son bilan 
markalanadi. (GOST 1412 - 85). Masalan: Sch15-32. Sch – ruscha seriy 
257 chugun degani; birinchi son cho‘yanning cho‘zilishdagi 
mustahkamligi (kg/mm² hisobida) ko‘rsatadi; ikkinchi son egilishdagi 
mustahkamlash chegarasini (kg/mm² hisobida ko‘rsatadi: demak: σv=15 
kg/mm² (150 MPa - megapaskal); σegilish=32 kg/mm² (320 MPa).