D əniz neftqaz yataqlarının tikinti layihəsinin əsas mərhələləri

 
eninə.
 
 
 
 
Şəkil 
- 
Estakada tikində oynaq maili birləşmə („konsol‟) konsturuksiyası. 
 
Kəsilişlər : a-uzununa ;b və c –müvafiq olaraq avtomobil yol ayrıcısı və magistral 
estakada
. 
1-
 
aşırım („proletoye‟) tikintisi ; 2 -uzununa çəp dayaq; 3- uzununa çəp dayaqların
ankeri ;4 – 
yolayrıcısının rabitə konsturuksiyası ; 5 - gediş hissənin döşəməsi ;6 – 
eninə maili dayaq ; 7- dirək („svaylar‟) 
 

---

 
 
Şəkil - 
Estakadanın yol hissəsinin eninə kəsilişi
. 
1 –dayaq 
hissə; 2- beton döşəmə ; 3- məhəccər; 4-işıqlandırma dirəkləri; 5- piyada yolu;
6- avtomagistral ; 7- 
yanğınsöndürmə kəməri; 8- neftqaz kollektoru; 9 - qaz kəməri; 10 – 
dayaq (dirək ); 11- maili rabitə .
 
 
Şəkil -
Tikinti kranı vasitəsilə estakada tikintisinin sxemi.

---

 
Şəkil –
Estakada tikintisi zamanı birinci aşırımın tikintisinin sxemi 
 
Şəkil
.
Estakada tikintisi zamanı dayaq dirəklərinin çalınması
.  

---

 
Şəkil.-
Estakada tikintisi zamanı tikinti kranının növbəti aşırıma („prolyet‟) köçürülməsi.
 
b)
 
Stasionar Platformalar 
D
əniz neft, qaz və qaz-kondensat yataqlarının mənimsənilməsi və işlənməsi üçün 
geniş yayılmış üsullardan biri də açıq dənizdə stasionar platformaların tikintisidir ki, 
onların üzərində xüsusi qaydalarla yerləşdirilən qurğular və avadanlıqlarla aşağıdakı işlər 
yerin
ə yetirilir: 
–
qazma işləri (müxtəlif təyinatlı quyular); 
–
quyu m
əhsullarının yığılması, saxlanması, nəqli və s.; 
–
LTS sistemi; 
–
neft-qaz m
ədən avadanlığı; 
–
müxt
əlif təyinatlı texnoloji qurğular; 
–
yaşayış kompleksi. 
Stasionar platformaların dayaq nöqtələri dənizin dibində torpağa bərkidilir ki, bu da 
onun üz
ərinə yuxarıda qeyd edilən avadanlıqların yerləşdirilməsinə imkan verir. 
İlk stasionar dəniz platforması Bakıda Artyom adasında (indiki Pirallahı adası) 
ağacdan və taxtadan 1925-1934-cü illərdə tikilmişdir. 
Tikintisinin ç
ətinliyi və etibarlılığının az olması səbəbindən sonralar bundan imtina 
edilmişdir. 
Dünyada stasionar platformaların tikintisi Meksika körfəzində yerləşən neft 
yataqlarının işlənməsi üçün 1930-cu illərdə tikilmişdir. Bu tip platformalar dəniz suyunun 
az d
ərin olan sahələrində tətbiq eilmişdir. 
Müasir dünyada yanacaq-
enerji daşıyıcılarına olan tələbatı ödəmək üçün dənizin 
d
ərin rayonlarında yerləşən neftqaz yataqlarının işlənilməsi üçün kontinental şelfdə 
yerl
əşdirilən təkmilləşdirilmiş konstruksiyalı, işlərin effektiv görülməsini təmin edən 
stasionar platformalardan geniş istifadə edilir. 
D
ərin dəniz sahələrində tətbiq edilən stasionar Platformalar üsulunun aşağıdakı 
üstünlükl
əri var: 
–
müasir stasion
ar platformaların iri bloklu olması onların müxtəlif və mürəkkəb 
hidrometroloji şəraitdə tikintisinin aparılmasına imkan verir; 
–
ehtiyac yarandıqda platformanın üst hissəsinin („Paluba‟) genişləndirmə 
imkanının olması; 

---

–
Qazma v
ə istismar işləri başa çatdıqdan sonra stasionar Platformanın demontaj 
edil
ərək sökülə bilməsi; 
–
Stasionar Platformaların konstruksiyasının dayaq bloklarının quruluşu (piramida 
tipli boşluğu çox olduğu üçün) güclü küləklərə, qasırğalara və hündür dalğalara 
qarşı etibarlılığının və dayaqlığının təmin edilməsinə imkan verir. 
Bununla bel
ə, stasionar platformaların aşağıdakı bəzi çatışmazlıqları var: 
–
Platformaların tikintisi zamanı tikinti-montaj işlərinin, təchizat işlərinin və 
platformanın abadlaşdırma işlərinin hidrometroloji şəraitdən asılı olması; 
–
Platformaların tikintisi zamanı bir sıra hallarda, dəniz nəqliyyatından (gəmilər və 
xüsusi tikinti üz
ən vasitələr) geniş istifadə edilməsi, platformaların 
abadlaşdırılması onun mal-materiallarla təchizatı, qazma və istismar 
avadanlıqlarının tikintisi, sualtı boru kəmərlərinin çəkilməsi işlərinin iqtisadi 
c
əhətdən məqsədyönlü olmaması.