D. Q. Asqarova Bolalarni saxnalashtirish va ijodiy faoliyatga o’rgatish.

Stol teatri. 
Stol teatri. Stol teatrining bir necha turi mavjud: birida pyessa oddiy 
sahnada — pardasiz shirmada, boshqasi qutichaga o'xshash sahnada (karton 
teatr), uchinchisi, yassi teatrda namoyish qilinadi. Sahna ikki bo'lak kartondan 
qilinadi. Bu teatrlardagi «artistlar» qo'l bilan, tagliklar, sim va magnit orqali 
turlicha harakat qiladi. Shakllarning tuzilishi ham turlichadir. Ish ertak yoki 
masal tanlashdan boshlanadi, so'ngra unga mos personajlar tayyorlanadi. 
Jonivorlar shakllarini bolalar badiiy kitoblardan kalkaga ko'chirishlari mumkin. 
Kalkadagi rasm nusxa qog'oz yordamida ikkita oq qog'ozga tushiriladi. Bu 
rasmlar rangli qalam bilan bo'yab, bittasini kartonga yopishtiriladi va kartonni 
shu rasm tarhi bo'ylab qirqiladi. Kartonning ikkinchi tomoniga ikkinchi rasm 
yopishtiriladi, g'altak va cho'p orqali balandligi 9-10 sm bo'lgan taglik 
tayyorlanadi. Cho'pning uchiga figura o'rnatiladi, g'altak yiqilib tushmasligi 
uchun uning tagiga doira qilib qirqilgan karton yopishtiriladi. 
Sahna-shirma figuraning tagligi ko'rinmasligi 
uchun butunlikda qilinadi. Shirmani bo'yash 
yoki unga rangli qog'oz yopishtirish kerak. 
Shirmadan 20-22 sm oraliq dekoratsiya 
o'rnatiladi. Agarda o'rmon, dala, daryo, 
tog'larni tasvirlash lozim bo'lsa, muvofiq 
keluvchi suratni topib, unga oq ramka qilish, 
rasmni kartonga yopishtirish kerak. 
Dekoratsiyani yarim doira shaklida egish ham 
mumkin. Sahna-shirma stol ustiga qo'yiladi, uning orqasida esa 
figuralarni yurgazadigan va ular uchun gapiradigan o'quvchilar 
turadi. Agarda pyesa davomida dekoratsiya o'zgarib turishi kerak 
bo'lsa, kitob sifatli qilib birlashtirilgan kartonga yopishtirilishi lozim. 
Uning har bir sahifasida bitta dekoratsiya bo'ladi. 

---

72 
Agar quyonni yasash kerak bo'lsa, avval butun figurani, so'ngra uning oldingi 
oyog'ini bir oz uzunroq yasab qirqib olinadi. Bu old oyoqqa sim o'tkaziiadi. U 
mana shu sim vositasida boshqariladi. Tayyorlab qo'yilgan old oyoqqa teshik 
qilinib ip o'tkaziladi, ipning bir uchi oyoqqa bir parcha qog'oz bilan tutashtiriladi 
va ipning ikkinchi uchi figuradan o'tkazilib tarangroq qilib tortiladi va figuraning 
ich tomoniga yopishtirib qo'yiladi. Quyida ertak asosida stol teatri qahramonlari 
namunalari berilgan: 

---

73 

---

74