15
Düşünən İnsan, Sentyabr 2016
Düşünən İnsan, Sentyabr 2016
Düşünən İnsan, Sentyabr 2016
olmaması onun zəkasının və ya
beyninin kifayət qədər inkişaf etmədiyini
göstərmir. Çox ağıllı olmasına baxmayaraq, bu
cür qəbilə içində doğulub həyatını sürdürən,
hətta elektrikin varlığından belə xəbərsiz olan
bir çox insan vardır. Bundan əlavə, müxtəlif
əsrlərdə müxtəlif ehtiyaclar yarana bilərdi.
Məsələn, hal-hazırkı dövrdə moda anlayışı ilə
misirlilərin moda anlayışının eyni olmaması bizim
mədəniyyətimizin onlarınkından daha mütərəqqi
olduğunu göstərməz. 20-ci əsrdə mədəniyyətin
əlaməti göydələnlər ikən, qədim Misir dövründə
sivilizasiyanın göstəricisi ehramlar və sfinkslər idi.
Əldə edilən tapıntıların hansı nöqteyi-nəzərdən
dəyərləndirilmiş olması məsələsi çox böyük
əhəmiyyət kəsb edir. Tapıntıların guya təkamülə
məruz qalması barədə ön mühakimə ilə hərəkət
edən bir insan əlinə keçən istənilən məlumatı həmin
fikrə uyğun olaraq qiymətləndirəcək. Beləliklə də
uydurma hekayələrlə öz fikrini müdafiə etməyə
çalışacaq. Tapdığı tək bir sümük parçasının əsasında
həmin bölgədə yaşayan insanların hisslərini,
məişətlərini, ailə quruluşları, sosial əlaqələri kimi
bir çox xırdalığı ön mühakiməyə əsasən təqdim
edəcəkdir. Həmin sümük parçasından həmin
dövrdə yarı dik dura bilən, bədəni tüklərlə
örtülmüş, xırıltılı səslər çıxaran, daş alətlərdən
istifadə edən insanların yaşadığı barədə qənaətə
gələn insan elmi dəlillər bunu göstərdiyi üçün
deyil, ideologiyası bunu tələb etdiyi üçün belə
bir hekayə danışmaqdadır. Çünki əldə edilən
məlumatlar
həqiqətdə belə
bir mənzərəni təkzib edir. Bu
uydurma mənzərə darvinist konsepsiyanın
şərhləri ilə meydana gəlmişdir.
Müasir dövrdə tapdıqları fosil qalıqlarına,
yonulmuş daşlara, mağara divarlarına çəkilmiş
şəkillərə baxaraq həmin dövr haqqında xırdalıqları
ilə şərhlər verən bəzi arxeoloqların vəziyyəti də bu
misaldan çox da fərqli deyil. Buna baxmayaraq,
əllərində olan dəlilləri ön mühakiməyə əsasən bir
yanaşma ilə qiymətləndirərək guya ibtidai insanın
demək olar ki, həyatının hər anına dair hekayələr
yazan təkamülçülərin qondarma təsvir və nağılları
bir çox jurnal və qəzet səhifələrini bəzəyir.
Təkamülçü alimlər əllərində heç bir dəlil
olmadan bu cür ssenarilər uyduraraq öz iddialarını
sübut etməyə çalışsalar belə, rast gəldikləri hər
tapıntı qərəzli olaraq qiymətləndirilmədiyi zaman
onlara bəzi həqiqətləri çox açıq şəkildə göstərir.
Bunlardan biri odur ki, insan mövcud olduğu
ilk gündən insandır. İnsanın zəkası, sənətkarlıq
və estetik bacarığı kimi xüsusiyyətləri tarixin
hər bir dövründə eyni olmuşdur. Keçmişdə də
təkamülçülərin iddia etdikləri kimi ibtidai, yarı
heyvan yarı insan olan məxluqlar deyil, bizim kimi
düşünən, danışan, sənət əsərləri meydana gətirən,
mədəni və əxlaqa sahib olan insanlar yaşamışdır.
www.dasdovru.elmisaytlar.com
MAĞARALARDAKI
İNCƏSƏNƏT
Təkamülçülər guya meymunabənzər insanların Avropada bundan təqribən 30-40 min il
əvvəl, Afrikada bir az daha qədim dövrdə ani keçid dövrü yaşadıqlarını, beləliklə də, birdən-birə
müasir insanlar kimi düşünmək və istehsal etmək qabiliyyəti qazandıqlarını irəli sürürlər. Çünki
həmin dövrə aid arxeoloji tapıntılar təkamül nəzəriyyəsi ilə açıqlanması mümkün olmayan
dəlillərdir. Darvinist bir iddiaya görə, təxminən 200 min il ərzində dəyişməmiş qalan daş alət
texnologiyasının yerini birdən birə daha inkişaf etmiş və sürətlə inkişaf edən əl sənəti texnologiyası
tutmuşdur. Guya bir müddət əvvəl ağacdan yerə düşən və müasirləşməyə başlayan xəyali ibtidai
insan birdən-birə mahir qabiliyyətlər əldə etmiş, mağara divarlarını oyaraq və ya rəngləyərək
heyranedici rəsmlər çəkməyə başlamış, boyunbağı, gərdənlik kimi olduqca estetik bəzək əşyaları
düzəltmişlər. Bəs nə oldu ki, belə bir inkişaf yarandı? “Yarı meymun ibtidai varlıqlar” hansı
səbəbdən və necə birdən birə incəsənətə meyil göstərdi? Təkamülçü alimlər bunun necə həyata
keçdiyini heç cür izah edə bilməzlər, lakin bir neçə fərziyyə irəli sürürlər. Təkamülçü Rocer Levin
(Roger Lewin) darvinistlərin bu mövzuda keçirdiyi sıxıntını “Müasir insanın mənşəyi” kitabında
bu sözlərlə ifadə edir: “Hələ də natamam olan arxeoloji qeydlərin hər baxımdan qeyri-müəyyən
olmasına baxmayaraq, alimlər bu sualı fərqli şəkildə cavablandırırlar”.
1
Şove mağarası, 8 ayaqlı Bizon. Fransa, 36.000 il
Düşünən İnsan, Sentyabr 2016
18
19
Düşünən İnsan, Sentyabr 2016
Düşünən İnsan, Sentyabr 2016
Arxeoloji tapıntıların göstərdiyi həqiqət isə
insanın var olduğu gündən etibarən mədəni
anlayışa sahib olmasıdır. Bu anlayış çərçivəsində
bəzən inkişaf, bəzən kəskin dəyişikliklərin baş
verməsi mümkündür. Lakin bu təkamül prosesinin
baş verməsi deyil, mədəni inkişafın və dəyişikliyin
baş verdiyi mənasına gəlir. Təkamülçülərin
“ani dəyişiklik” kimi adlandırdıqları incəsənət
əsərlərinin ortaya çıxması da bioloji (xüsusən də
zehni qabiliyyət) kimi insanın inkişafını göstərən
bir vəziyyət deyil. Həmin dövrdə yaşayan insanlar
bəzi ictimai dəyişikliklərə məruz qalmış ola bilər,
incəsənət və istehsal anlayışları dəyişmiş ola bilər,
lakin bu məlumatlar insanın ibtidaidən müasirliyə
keçid yolu keçdiyini göstərən dəlillər deyil.
Qədim insanların özlərindən sonra qoyduqları
arxeoloji izlərlə təkamülçülərə görə mövcud
olmalı anatomik və bioloji izlərin bir-biriləri ilə
uyğunsuzluğu da darvinizmin bu mövzudakı
iddialarını bir daha əsassız edir. (Darvinizmin
əsas iddiası olan insanın uydurma şəcərəsini
elmi cəhətdən alt-üst edən məlumatlar üçün
bax: Harun Yəhya, “Həyatın gerçək mənşəyi”)
Təkamülçü iddiaya görə, insanın mədəni inkişafı
bioloji inkişafı ilə düz mütənasib olmalıdır.
Məsələn, insanlar əvvəlcə sadə cizgilər vasitəsi
ilə sənətkarlıq qabiliyyətlərini nümayiş etdirməli,
daha sonra isə həmin cizgilər daha da inkişaf
etməli, bu cizgilər yavaş-yavaş inkişaf edərək
sənətkarlığın zirvəsinə ucalmalıdır. Halbuki, bəşər
tarixinə aid tapılmış ilk sənət izləri bu fərziyyəni
bünövrəsindən zədələyir. Sənətkarlıq tarixinin ilk
nümunələri kimi qəbul edilən mağara rəsmləri,
oymaları və qayaüstü relyeflər həmin dövrdə
yaşayan insanın çox yüksək səviyyəli sənətkarlıq
qabiliyyətinə sahib olduğunu göstərir. Mağaralarda
tədqiqatlar aparan alimlər həmin rəsmləri
incəsənət tarixinin ən əhəmiyyətli və dəyərli
işlərindən biri olaraq dəyərləndirir. Rəsmlərdəki
kölgə effektləri, perspektiv təsvirdən istifadə və
zərif cizgilər, relyeflərdə ustalıqla əks etdirilən
dərinlik hissi, oymalarda günəş işığının düşməsi
ilə meydana gələn oynamalar, təkamülçülərin
izah edə bilməyəcəyi xüsusiyyətlərdir. Çünki
bunlar darvinist iddiaya görə, çox sonrakı dövrdə
meydana gəlməli bir tərəqqidir.
Qobustan, Yallı rəqsinin təsviri, 15.000 il