Дастурлаш асослари

Xalq ta’limini boshqarish o’ziga xoslikni talab kiladi. Iste’dod markazlarini boshkarish va tanlov ishlarini olib borish aloxida axamiyat kasb etadi. Moxir, tashabbuskor, o’z fanining ustasi fidoiy inson bu soxada rahbarlik kilsagina ta’lim-tarbiya tizimiga yangi texnologiyani qo’llab, yangi boskichga ko’tarilib, milliy dasturni amalga oshirish mumkin.
Rahbar kadrlar tayyorlash jarayoniga yangi kurslar, psixologik texnologiyalar olib kirish, ularning tayyorgarlik darajasini baxolash mezonlarini tuzish ayni muddaodir. O’zbek tilida anchagina manbalar ishlab chikilgan.
Xamma rahbarlarni xam o’z lavozimiga loyik deb bo’lmaydi. SHuning uchun ular uz qo’li ostidagi xodimlari faoliyatini okilona tashkil eta olmaydilar.
Zaif tashkilotchilik kobiliyatiga ega bo’lganliklari tufayli, shaxslararo munosabatlarda, ish yuritishda, xizmatchilarga ta’sir utkazishda nuksonlarga yul kuyadilar. Ularning shaxsiy kadriyatlarining puturdan ketganligi, noanik maksad, uz ustida ishlamaslik, muammolarni xal kilish malakasining yetishmasligi, jamoani jipslashtira olmaslik, aql-idrok va farosatda sustkashlik kabi illatlar uchraydi.
Xalq ta’limi tizimi va oddiy maktab o’qituvchilar maxsus milliy kasbiy xususiyatlarga ham ega bo’lishlari lozim: sabr-toqatlik, andishalilik, bag’rikenglik, samimiylik, ibratlilik, saxovatlilik, ma’naviy yuksaklik, kasbiga muhabbat, ijtimoiy faollik, nutqiy mahorat va xokazo.
Insonning boshka odamlar bilan muomalaga kirishuvi natijasida shakllanuvchi shaxsning fazilatlari va kommunikativ xususiyatlari ishlab chikarish jamoasidagi kishilarning mulokotga, faoliyatining tavsiflariga, xar xil xislatlariga muxim ta’sir ko’rsatadi. Shuning bilan birga tadbiqiy xususiyatlari kupgina ijtimoiy-psixologik axamiyat kasb etadi, psixologiyaning pedagogik, tibbiy, rahbarlik mejement soxalari rivojiga sezilarli darajada ta’sirchan, kudratli vosita sifatida xizmat kiladi.
Mulokotmandlik o’zida rahbarning muomalaga kirishuvchanligi, jamoani samarali boshqarishdagi ta’sirining moxiyati va psixologik tavsifini ifodalaydi.