Davlat va huquq

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI QONUNLARIDA 
 
INSON VA FUQAROLARNING HIMOYA QILINISHI
Davlat mustaqilligiga erishgach, O‘zbekiston inson huquqlarini himoya 
qilish milliy mexanizmini ham yaratib, bosqichma-bosqich mustahkamlab bor
-
moqda. 
Inson huquqlari va erkinliklarini himoyalashda davlat ichki mexanizmi
-
ning asosiy bo‘g‘inlari quyidagilar:
—
adolatli sudlovni amalga oshiradigan sud organlari;
—
qonunlar aniq bajarilishini nazorat qiladigan va inson erkinliklari va 
huquqlarini himoyalaydigan prokuratura organlari;
—
huquqbuzarliklarga chek qo‘yilishi va inson huquqlarining himoya qi
-
linishini ta’minlash bo‘yicha majburiyatlarni bajaradigan ichki ishlar 
organlari.
Mamlakatda inson huquqlari bo‘yicha qo‘shimcha milliy muassasalar ham 
tashkil etilgan. Ularga:
—
O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Inson huquqlari bo‘yicha 
Vakili (Ombudsman);
—
Inson huquqlari bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi Milliy markazi;
—
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Amaldagi qonun huj-
jatlari monitoringi instituti;
—
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Tadbirkorlik subyekt
-
larining huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish bo‘yicha va
-
kili instituti kiradi.

---

27
XORIJIY FUQAROLAR VA FUQAROLIGI BO‘LMAGAN 
 
SHAXSLAR HUQUQLARI
Fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar
— hech bir davlatning fuqarosi maqomi
-
ga ega bo‘lmagan jismoniy shaxslar (apatrid) deyiladi. Fuqaroligi bo‘lmagan 
shaxslar to‘la huquqli fuqarolar hisoblanmasa ham, ushbu shaxslar ularni qa
-
bul qilgan mamlakatning amaldagi qonunlariga bo‘ysunishlari shart. Fuqaroli
-
gi bo‘lmagan shaxslar barcha inson huquqlariga egadirlar, lekin to‘la huquqli 
fuqarolarning asosiy imtiyozlaridan foydalana olmaydilar. O‘zbekiston Respub-
likasi Konstitu tsiyasining 22-moddasida O‘zbekiston Respublikasi o‘z hudu
-
dida ham, uning tashqarisida ham o‘z fuqarolarini huquqiy himoya qilishi va 
ularga homiylik ko‘rsatishi kafolatlangan. 
O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 23-moddasiga ko‘ra, 
O‘zbekiston Respublikasi hududidagi chet el fuqarolarining va fuqaroligi 
bo‘lmagan shaxslarning huquq va erkinliklari xalqaro huquq normalariga mu
-
vofiq ta’minlanadi. Shu bilan birga, ular O‘zbekiston Respublikasining Konsti
-
tutsiyasi, qonunlari va xalqaro shartnomalari bilan belgilangan majburiyatlarini 
ado etadilar.