63
14-§. MULK HUQUQI VA BOSHQA ASHYOVIY HUQUQLAR
MULK HUQUQINING KONSTITUTSIYAVIY ASOSLARI
Atrofimizdagi narsalar — biror shaxs egalik qiladigan yoki foydalanadi
-
gan predmetlar, buyumlar, obyektlarning hammasi mulk demakdir. O‘zbekiston
Respublikasi Konstitutsiyasida (36-modda) har bir inson mulkka ega bo‘lish
huquqi qayd qilingan.
Mulk huquqi
shaxsning o‘ziga tegishli mol-mulkka o‘z ihtiyoriga ko‘ra
egalik qilish, undan foydalanish va uni tasarruf etish huquqidir.
1-topshiriq.
Nima deb o‘ylaysiz, nimalar
shaxsiy mol-mulkka misol
bo‘lishi mumkin?
Mulkdan «
foydalanish
»
undan foydali xossalarni olish
(samarani olish, daromad topish) demakdir.
Mol-mulkka «
egalik qilish
» esa:
uni sotish, almashti-
rish yoki sovg‘a qilish huquqiga; o‘zgartirish, ya’ni xossalarini
yaxshilash yoki yomonlashtirish huquqiga; mol-mulkni yo‘q qi
-
lish huquqiga ega bo‘lishdir.
2-topshiriq.
1.
Do‘stingizdan kompyuter sichqonchasini olib turdingiz.
Endi siz ushbu jihozning egasi hisoblanasizmi?
2.
Siz ofis ochish uchun ma’lum
muddatga ijara shartnoma
-
sini tuzdingiz, amalda esa un dan
oilangiz bilan yashash
uchun foydalanyapsiz. Bunday qilishga haqqingiz bormi?
3. Siz firma bilan paxta terish kombaynlarini ijaraga olish
bo‘yicha shartno ma tuzdingiz. Vaqti kelib ularni sotib yu
-
borishga qaror qildingiz. Bunga haqqingiz bormi?