60
Bitimlar
deb fuqarolar va yuridik
shaxslarning fuqarolik
huquq va burchlarini belgilash, o‘zgartirish yoki bekor qilishga
qaratilgan harakatlariga aytiladi.
О‘zbekiston Respublikasining Fuqarolik kodeksi,
101-modda
BITIMLARNING HAQIQIY EMASLIGI
Haqiqiy bo‘lmagan bitim hech qanday yuridik oqibatlarga olib kelmay
-
di. Bitim haqiqiy bo‘lmaganida tarafarning har biri boshqasiga bitim bo‘yicha
olgan hamma narsani qaytarib berishi, olingan narsani aslicha qaytarib berish
mumkin bo‘lmaganida esa, agar bitim haqiqiy emasligining boshqa oqibatlari
qonunda nazarda tutilgan bo‘lmasa, uning qiymatini pul bilan to‘lashi shart.
Quyidagi hollarda bitimlar haqiqiy emas deb tan olinadi:
—
qonun talab qiladigan
shakliga rioya etmaslik;
—
qonun hujjatlarining talablariga muvofiq bo‘lmagan;
—
o‘n to‘rt yoshga to‘lmagan shaxs tomonidan
tuzilgan;
—
o‘n to‘rt yoshdan o‘n sakkiz yoshgacha bo‘lgan
voyaga yetmagan
shaxs tomonidan uning ota-onasi, farzandlikka oluvchilari yoki homiy
-
sining roziligisiz tuzilgan;
61
—
ruhiy kasalligi tufayli muomalaga layoqatsiz deb topilgan fuqaro tomo
-
nidan tuzilgan;
—
muomala layoqati cheklangan fuqaro tomonidan homiysining roziligi
-
siz tuzilgan;
—
bitimni tuzish paytida o‘z harakatlarining ahamiyatini tushuna olmay
-
digan yoki ularni bosh qara olmaydigan
fuqaro tomonidan tuzilgan;
—
yanglishish ta’sirida tuzilgan;
—
aldash, zo‘rlik, qo‘rqitish, bir taraf vakilining ikkinchi taraf bilan yo
-
mon niyatda kelishishi yoki og‘ir holatlar yuz berishi ta’sirida tuzilgan,
ikkinchi taraf esa bundan foydalanib qolgan (asoratli bitim);
—
qalbaki va ko‘zbo‘yamachilik uchun, yuridik oqibatlar tug‘dirish niyati
bo‘lmagan holda, nomigagina tuzilgan bitim (qalbaki bitim);
—
yuridik shaxs huquqiy layoqatidan
tashqariga chiqadigan, ya’ni yuri
-
dik shaxs tomonidan uning ustav maqsadlariga zid holda tuzilgan yoki
tegishli faoliyat bilan shug‘ullanishga litsenziyasi bo‘lmagan yuridik
shaxs tomonidan tuzilgan.
Dostları ilə paylaş: