Демо Сонэ Плайбажк
Yüklə 2,16 Mb. Pdf görüntüsü
|
Lakin doğurudan da Güney Azərbaycan Türklərinin müstəqillik uğrunda mübarizəsinə bu və ya digər dərəcədə mənfi təsir edə biləcək bəzi səbəblər mövcuddur. Bizcə bunlar aşağıdakılardır; 1) Güney Azərbaycanın gələcəyi ilə bağlı Güney Azərbaycan Türkləri arasında vahid mövqenin tam formalaşmaması. 2) Demoqrafiya və ölkə daxili miqrasiya. Dəqiqləşdirilməsi çətin olan məlumatlara görə Iranın mərkəzi və güney əyalətlərində güya on milyona qədər Azərbaycan Türkü yaşayır və işləyir. Bunların əksəriyyəti əsasən ticarət və kiçik sahibkarlıqla məşğuldurlar. 3) Iri sənaye müəsisələrinin Azərbaycandan kənarda, xüsusilə, Iranın mərkəzi və güney viyalətlərində yerləşdirilməsi və onların tam dövlət nəzarətində olması Azərbaycanın mərkəzə tətillər vasitəsi ilə təsir gücünü azaltmışdır. 4) Iran ərazisində xarici, xüsusilə, Qüzey Azərbaycan və Türkiyə ədəbiyyatlarına, mətbuatına,radio və televiziya verlişlərinə qadağa qoyulması. Bu ölkələrin müsbət keyfiyyətlərinin Iran daxilində danışılması və onlar haqqında müsbət yazılara qadağa qoyulması. Və ən başlıcası, Quzey Azərbaycanın müstəqilliyini şübhə altına salmaq, onun haqqında həqiqətləri təhrif şəklində çatdırmaqla Güney Azərbaycan Türklərinin müstəqillik təsəvvürlərini dolaşdırmaq və s. Sadalanan bu məsələlərdən üçü bizdən aslı olmayaraq fars şovinistləri tərəfindən həyata keçirilib və bundan sonra da davam etdiriləcək. Lakin birinci məsələ artıq bizim özümüzdən asılıdır. Ona görə də nəyin bahasına olursa olsun Güney Azərbaycan Türkləri Güney Azərbaycan Milli Hərəkatı ətrafında sıx birləşərək vahid mövqedən çıxış etməli, Güney Azərbaycanın istiqlalına nail olmalıdırlar. Güney Azərbaycan Türkləri bütün demokratik dəyərlərə hörmətlə yanaşır, ana dilində ilk,orta və ali təhsil almaq, ana dilində azad mətbuat, radio və televiziya, vicdan, düşüncə, din və inanc azadlığı istəyir. Onlar milli iqtisadiyyatını qurmaq və inkişaf etdirmək, öz müqəddəratını təyin etmək, azad və müstəqil yaşamaq, öz Milli Dövlətini Qurmaq istəyir. Dünya demokratiyası da bunu deyir. Zaman Güney Azərbaycan Türklərinin xeyrinə işləyir və Iranda hadisələrin necə inkişaf edəcyindən asılı olmayaraq Güney Azərbaycan Türkləri öz müstəqilliklərini təmin etmək üçün bir araya gələrək bütün gücü ilə hiyləgər və təcrübəli düşmənə qarşı mübarizə aparmalıdırlar. Güney Azərbaycan Türklərinə Azərbaycan ərazisinin hüdudları bəllidir. Sevindirici haldır ki, Pişəvərinin rəhbərliyi ilə 1945-ci ildə yaradılan Milli Hökumət dönəmində Güney Azərbaycanın dövlət sərhədləri, dövlət dili,
vətəndaşlıq və s. barədə sənədlər tərtib və təsbit edilmiş və bütün bunlar o dövr Iranın mərkəzi hakimiyyət rəhbərlərinin imzası ilə təsdiqlənmişdir. Bu sənədlərə əsasən Güney Azərbaycan etnoqrafik sərhədləri Türkiyə ərazisi sərhədlərindən başlayaraq Xəzər dənizinədək uzanan böyük bir sahəni ahatə edir. Milli Hökumət həmçinin Güney Azərbaycan məsələsinin siyasi həlli yolunu sübuta yetirmişdir. Güney Azərbaycan Türkləri bir əsrdə üç inqilab etməklə əslində Irandakı bütün demokratik və milli azadlıqlar uğrunda mübarizələrin bayraqdarı olmuşdur. Bu da unudulmamalıdır ki, Güney Azərbaycan Türklərinin Indi Iran adlanan məmləkətdə təxminən beş min illik bir dövlətçilik ənənəsi var. Bütün bunları və digər məsələləri nəzərə alan ABŞ, Böyük Britaniya və Avropa Birliyi ölkələri, həmçinin Rusya və Çinin hər birinin Irana dair öz xüsusi və bir-birindən fərqli planları mövcuddur. Bu planların nədən ibarət olduğunu söyləmək bizim imkanımız xaricindədir. Fəqət bizə bəlli olan budur ki, ABŞ şərti adı «Orta doğu Projesi» adlı bir plan hazırlayıb və mərhələ- mərhələ həyata keçirmək əzmindədir. Və bu planda Iran ön cərgələrdən birindədir. Deməli, Iranda rejim dəyişikliyi qaçılmazdır və bu dəyişiklikdə çox guman ki, Iran ən azı federallaşacaq və federallaşmaqla da indiki gücünü xeyli itirəcək. Bu dəyişikliklərdə bizlər üçün ən mühüm məsələ Güney Azərbaycan və Gyney Azərbaycan Türklərinin taleyi məsələsidir. Əgər bizlər indidən o dəyşikliklərə hazır olub öz gələcəyimizi müəyyənləşdirməsək, gələcəkdə bu günkü durumumuzdan heç nə ilə fərqlənməyən bir vəziyyətdə qala bilərik. Öz milli çıxarlarını nəzərə alan kürdlər, ərəblər və hətta bəluclar belə bizlərdən daha çox səlahiyyətlər əldə edə bilərlər. Ona görə də biz öz gələcəyimizi indidən müəyyənləşdirməliyik. Bəllidir ki, XXI əsr ilkin başlanğıcından tarixə Demokratikləşmə, Millətləşmə və Oloballaşma düşüncəsi ilə daxil olub. Artıq dünya xalqlarının bir qismi «Millətləşmə» dövrünü başa vurmuş, öz Milli Dövlətlərini quraraq demokratik dəyərlərə yiyələnmiş və daha da gəlişmiş dövlətlərlə Oloballaşmaya doğru qorxmadan can atmaqdadırlar. Eyni zamanda demokratik dəyərlərin günü-gündən güclənən üçünçü dalğası Milli Azadlıq Hərəkatlarına təkan verərək Imperiyaları və imperiyacıqları çökdürməklə və yeni-yeni Milli dövlətləri tarix səhnəsinə çıxarmaqdadır. Millətləşmə və Demokratikləşmə Milli dövlətlərin yaranmasını gerçəkləşdirən və çağdaş qlobal siyasəti tamamlayan iki mühüm hadisədir. Bəllidir ki, Azərbaycan ikiyə bölünmüş və zaman-zaman parçalanmış bir məmləkət, Azərbaycan xalqı da ikiyə bölünmüş bir xalq olduğundan o, hələ də Millətləşmə dövrünü tam başa çatdırmayıb. Baxmayaraq ki, XIX əsrin ikinci yarısından başlayaraq Azərbaycanda maarifçi milliyətçiliyin və irminci
Yüklə 2,16 Mb. Dostları ilə paylaş:
|