Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin
Yüklə 2,82 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- QALXAN AORTANIN ANEVRİZMASI
20 Aortal stenoz yavaş meydana gələn bir xəstəlik olduğu üçün xəstələr illərcə asipmtomatik qalırlar. Aortal stenozun klassik simptomları angina, ürək çatışmazlığı ilə bağlı dispnoye,sinkopiya və ya presinkopiyadır. Aortal stenozun dərəcələndirilməsi-exokardioqrafiya metodu ilə müəyyənləşir. Normal bir yetkin insanda aorta qapaq sahəsi təxminən 3-4 sm 2 -dir. Aorta qapaq sahəsinin 0,75-1,0 sm 2 -ə düşməsi ciddi aortal stenoz hesab olunur. Qəbul edilən aorta qapaq sahəsi 1 sm 2 -dən kiçikdirsə ciddi, 1-1,5sm 2 orta və 1,5sm 2 -dən böyükdürsə yüngül dərəcəli qəbul edilir. Asimptomatik aortal stenozu olan bütün xəstələrdə endo- karditin profilaktikası məsləhət görülür. Aortal stenozun proqnozu ağır olduğu üçün erkən aorta qapaq replasmanı mütləq müalicə metodu hesab olunur. Non-kalsifik qapaqlı yetkinlərdə, gənclərdə komissurotomiya tətbiq olunur. Aorta qapaqlarının çatışmazlığı anadangəlmə və ya qazanıl- mış xəstəliklərə bağlı olaraq əmələ gələ bilir. Aorta qapaq çatışmazlığının əmələ gəlməsinə səbəb olan anatomik faktorlar araşdırıldıqda qapaqcıqlar, aorta kökü və ya hər ikisi birdən rol oynaya bilir. Aorta qapaqlarının çatışmazlığı - revmatizm mənşəli ürək xəstəliyi, anadangəlmə aorta qapaq deformasiyaları, degenerativ qapaq xəstəlikləri, infeksion endokardit, travma, iştah kəsici bəzi dərmanların istifadəsi, antifosfolipid sindromu kimi bəzi etioloji faktorlar valvulyar aorta çatışmazlığı səbəbi olaraq göstərilməkdədir. Aorta qapaqlarının endokarditi - mikroorqanizmlər ilə tutulması nəticəsində aşkarlanır. Son illərdə bu xəstəlik artmaq tempindədir. Ürəkdə mikroorqanizmlərin kolonizasiya olunması ilə meydana gələn infeksiyon endokarditlərdə temperatur, küy, splenomeqaliya, emboliya halları, anemiya, ürək çatışmazlığı simptomları, bakteriemiya və ya fungemiya ola bilər. Diaqnozun erkən qoyulması çox önəmlidir. Transtorakal exokardioqrafiya və rəngli doppler çox böyük əhəmiyyət kəsb edən metoddur. Bu xəstələrin müalicəsində uyğun antibiotik müalicəsi vacibdir. 21 QALXAN AORTANIN ANEVRİZMASI Anevrizmaların meydana çıxması baxımından vacib risk fak- torları arasında arterial hipertenziya, anadangəlmə bikuspid və ya unikuspid aorta qapağı və Marfan sindromu hesab olunur. Anevriz- maların yaranmasında generalizə olunmuş ateroskleroz böyük rol oynayır.Siqaret çəkmək anevrizmanın meydana çıxma riskini artırır. Qalxan aorta anevrizması Valsalva sinuslarının dilatasiyası və aorta anulus dilatasiyasının birlikdə göründüyü vəziyyətlər annulo- aortik ektaziya olaraq adlandırılır.Aortada,yaşla bağlı fraqmentasiya və tunika mediada elastin itkisi aorta divarının zəifləməsinə səbəb olur.Siqaret çəkmək ferment səviyyələrini artıraraq yaşa dolduqca elastin itkisini sürətləndirir. Günümüzdə izolə aorta qapaq çatışmazlığının ən sıx etioloji səbəbi qalxan aortanın dilatasiyasıdır. Marfan sindromlu xəstələrin 75-85%-də aorta kökü və ya qalxan aorta dilatasiyası mövcuddur. Murdoch həmkarları ilə birlikdə Marfan sindromu tapılan 257 xəstənin uzun müddətli təqiblərində 5 illik yaşam nisbətinin ancaq 30% olduğunu müəyyən etdilər. Ehlers - Danlos sindromlu xəstələrdə isə aorta dilatasiyasının 28% nisbətində tapıldığı bildirilmişdir. 22 Qalxan aortanın degenerativ anevrizmalarının əmələ gəlməsinin ikinci səbəbi ateroskleroz hesab olunur. Aterom piləklərın varlığı, aorta- nın medial təbəqəsində elastik liflərin və düz əzələ hüceyrələrinin pozul- ması və yox olması ilə birlikdə müşahidə olunur. Yerini alan ekstrasel- lulyar matriks və yağ toxuması aorta divar müqavimətini zəiflətməklə, anevrizmanın degenerasiyaya uğramasına zəmin hazırlamış olur. Qalxan aortanın dilatasiyası ilə bikuspid aorta qapağı arasında ciddi bir birlik mövcuddur. Bikuspid aorta qapağı olan xəstələrdə aorta divar quruluşunda patoloji əlamətlər meydana çıxır. Döş aorta anevrizmaları ölümcül bir xəstəlikdir. Qalxan aorta anevrizmalarında spontan cırılma və ya diseksiya meydana çıxması ən qorxulu kliniki vəziyyət sayılır. Elektrokardioqrafiya ürəkdə dəyişikliklər olmadıqda normal ola bilir,lakin,aorta çatışmazlığı olan xəstələrdə sol mədəciyin hipertro- fiyası və yüklənmə əlamətləri (ST depressiyası və T dalğasının tərsləşməsi) müşahidə edilir. Döş qəfəsinin rentgenoqrafiyası zamanı asimptomatik xəstələrdə bəzən anevrizma görmək mümkün olur. Postero-anterior rentgenoqrafiyada genişlənmiş divararalığı, traxeya və ezofageal yerdəyişmə təyin edilir. Exokardioqrafiya - qalxan aorta anevrizmalarının diaqnoz və müalicəsində böyük bir rol oynayır. Dilatasiya olmuş aorta kökü və ya aorta anevrizmalarında, aorta qapaq çatışmazlığının exokar- dioqrafik dəyərləndirilməsi olmalıdır. Multiplanar trans-ezofageal izolə qalxan aorta anevrizmaları ilə diseksiya və ya intramural hematomaları ayırmaqda sürətli və etibarlı bir diaqnostik metoddur. Aortaqrafiya - aorta anevrizmasında hələ də istifadə olunan informativ bir diaqnostik metoddur.Bu zaman anevrizmanın qövs şaxələri açıqca görünür. Komputer tomoqrafiya - intravenoz kontrast istifadə edilərək aparılan müayinədə aorta anevrizması ölçü və genişliyinin dəqiq diaqnozunu verir. Xüsusilə, intra-arterial tromb və ya diseksiya varlığında komputer tomoqrafiya tamamlayıcı rol oynayır. Koronar angioqrafiya 40 yaşdan yuxarı və ya koronar arteri- yanın xəstəlik simptomları olan xəstələrdə, qalxan aorta xəstəlyinin dəyərləndirilməsində məsləhət görülür. Qalxan aorta anevizmalarında simptomların ortaya çıxması və ya kəskin aorta diseksiyasının meydana çıxması təcili cərrahi göstəriş hesab olunur. Yüklə 2,82 Kb. Dostları ilə paylaş:
|