Dərs vəsaiti «İqtisadi nozəriyyə» ‘ənninin «Mikroiqlisad»

müəyyən  həddə  qədər 
müstəqillik daşıyırlar. 
Həmçinin  təkmil  və  qeyri-təkmil  rəqabət  arasındakı  fərqi 
qrafik təsvir vasitəsilə də müşahidə edə bilərik (şəkil 1, şəkil 2). 
Bu qrafik təsvirlərdən görünür ki, təkmil rəqabətdə tələb 
əyrisi müsbət meyillidir. Firma istədiyi qədər məhsul istehsal edib, 
qiymətlərin aşağı düşməsi ilə sata bilər. D xətlə hərəkət edir. 
' P.SamucIson, D.Nordxaus, «İqtisadiyyat», M. «Binom-Kno-Rus». 
S.190. 
159 

---

Şəkil 1 
Təkmil rəqabətdə firmanın məhsuluna olan tələb 
D 
Q 
Firmanın məhsul kəmiyyəti 
Şəkil 2 
Qeyri - təkmil rəqabətdə firmanın məhsuluna olan tələb 
 
160 

---

Lakin qeyri-təkmil rəqabət şəraitində isə təklif əyrisi mənfi 
meyillidir.  Çünki  qiymətlərin  artımı  ilə  satışın  həcmi  azalmağa 
doğru  meyil  edir.  Hətta,  olduqca  üzdə  olmayan  inhisarçı  olmasa 
da, rəqiblərinin qiymətinin aşağı salınması, onun öz tələb əyrisinin 
nəzərəçarpacaq dərəcədə sola meyil etməsinə səbəb olur. Bundan 
əlavə,  təkmil  və  qeyri-təkmil  rəqabətin  fərqli  olmasını  tələb 
elastikliyi ilə də müəyyən etmək olar: 
•
 
təkmil rəqabətdə tələb mütləq elastikdir; 
•
 
qeyri-təkmil rəqabətdə son kəmiyyətdən asılı olaraq tələb 
elastikdir. 
Bundan  əlavə,  müddət  baxımından  da  təkmil  və  qeyri- 
təkmil rəqabət fərqlənirlər: 
•
 
təkmil rəqabət məhsulun kəmiyyəti və qiymətin səviyyəsi 
dəyişilməz qaldığından o qısamüddətlidir; 
•
 
qeyri-təkmil  rəqabətdə  məhsulun  kəmiyyəti  və  qiymətin 
səviyyəsi dəyişildiyindən o uzunmüddətlidir. 
Beləliklə, görürük ki, təkmil rəqabətdə sayca çox, həcmcə az 
firmalar bazarda iştirak etməklə, kəmiyyət və qiymət səviyyəsinə 
təsir göstərə bilmirlər. Qeyri-təkmil rəqabətdə isə sayca az, lakin 
həcmcə çox firmalar bazarda iştirak etməklə kəmiyyət və qiymət 
dəyişikliyinə məruz qalırlar.