Dərslik adu-nun vəsaiti ilə çap olunur. Bakı Mütərcim 2017 Elmi redaktor

PĠÇĠN VƏ KREOL DĠLLƏR 
Ayrıca piçin dili yoxdur. Dilçilikdə piçin-ingilis 
adlı qondarma dil vardır. Bu dilin leksik tərkibi ingilis 
dilinə və az miqdarda digər Avropa dillərinə aid olub, 
qrammatikası çin dilinə aid olan qurama dildir. 
Piçin-ingilis sakit okeanın cənub-qərb hissəsində 
yerləĢən okeaniyadakı əsas adalardan biri olan 
Melaneziyada 
yaĢayan 
adamların 
beynəlmiləl-millətlərarası 
ünsiyyət 
vasitəsidir. 
Meloneziyanın məktəblərində təhsil də piçin-ingilis 
dilindədir. Bu dil yapon və cənub dənizçiləri arasında 
iĢlədilən jarqon dilidir. Melaneziyada gəlmə hindlilər 
(Fici əhalisinin yarısı) və fransızlar yaĢayır. Onların 
hamısı piçin-ingilis vasitəsilə ünsiyyət saxlayır. 
Dillərin 
kreollaĢmasına 
gəlincə 
göstərmək 
lazımdır ki, əvvəlki dil hadisəsindən fərqli olaraq dilin 
kreollaĢması yerli dil ünsürlərini də ehtiva edir. Yəni 
gəlmə dil yerli dili tamamilə sıradan çıxarmır. Bəzi 
yerlərdə isə (Piçin dili kimi) gəlmə dil yerli dili tamamilə 
sıradan çıxarır. Məsələn, uzun illər Hindistan 
Britaniyanın Koloniyası olmuĢdur. Ona görə də yerli 
əhali öz dilini unudaraq ingilis dilində danıĢmıĢdır. 
Beləliklə, Kreol adlanan dil meydana gəlmiĢdir. 
Rus alimi Y.S.Maslov Kreol dil haqqında yazır: 
“Piçindən fərqli olaraq Kreol dil müstəmləkə və asılı 
olan ölkələrin heç olmasa birində «İlkin dil» (ana dili) 
kimi işlədilir. Kreol dillər yerli xalqın müstəmləkəsi 
xalqın dilini qəbul edib, amma tamamilə əxz etmədiyi 
gəlmə dilə öz yerli xüsusiyyətlərini də əlavə etdiyi bir 

---

şəraitdə yaranır. Bir çox hallarda Piçin kimi əmələ gələn 
dil qarışıq nigah sayəsində (xüsusilə ayrı dilli yerlilər 
arasında) yeni nəsl üçün ilkin dil olur. Belə dil əsas 
ünsiyyət vasitəsi olduqda həm leksik, həm də qrammatik 
cəhətdən inkişaf edir. Kreol dillərin ən qədimlərinə XVI 
əsrdən başlayaraq böyük coğrafi kəşflər dövründə 
Portuqaliya dilləri əsasında yaranan dillərdir. Sonralar 
isə fransız və ingilis əsaslı qondarma dillər onlara 
birləşdilər”
.
1
Qeyd etmək olar ki, əgər sovet rejimi davam 
etsəydi, uzaq ġərqdə bir sıra az saylı türk xalqlarında da 
bu hal özünü göstərə bilərdi yəni oyrotlar, tunquslar, 
tuvalılar və baĢqaları öz dillərini unudacaqdı. 
1
Маслов Ю.С. Введение в языкознание. М., 2987, 
стр.193.

---