Dərslik azərbaycan Dövlət Neft vəSənaye Universiteti tərəfindən təsdiq olunmuşdur. Pr.№ Bakı 2017
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
| :
a – birkeçidli b – çoxkeçidli Maili istiqamətlənmiş və üfüqi quyuların qazılması üçün QKAH-nin əsas komponentlərindən biri vintli hidravliki quyudibi mühərrikdir (VHQM). Onlar fransız mühəndisi Mone tərəfindən ixtira olunmuş və hal-hazırki dövrə qədər təkmilləşdirilir. Müasir maili istiqamətlənmiş və üfüqi quyuların qazılmasının inkişafı VHQM-n yaranması ilə əlaqədardır. a) iş prinsipi 52 VHQM-n mühərrik-ötürücü seksiyası aşağıdakılardan ibarətdir: - stator: rezin örtüklü vintli spiral səthli stasionar seksiya - rotor: vintli spiral səthli polad val. Rotor və stator özləri arasında həcmi ciblər yaratmaqla bir-birinə dəqiq uyğunlaşdırılmışdır. Bu həcmi ciblərdən təzyiqlə vurulan qazıma məhlulu seli bu həcmi ciblərdən keçərək rotoru fırlanmağa məcbur edir. Rotorun fırlanma sürəti qazıma məhlulunun sərfinin qiymətilə mütənasibdir. b) VHQM-in müxtəlif tipləri – gücü, burucu moment və fırlanma sürəti Rotor və stator müxtəlif konstruksiyalarda ola bilər: - bir vintli spiral səthli - bir neçə vintli spiral səthli Valın fırlanma sürəti azalmaqla vintli spiral çıxıntıların sayının artması ilə mühərrikin çıxış gücü artır. Bununla əlaqədar VHQM-i aşağıdakı kimi siniflərə bölmək olar: - yüksək sürətli aşağı momentli mühərriklər - aşağı sürətli yüksək momentli mühərriklər Hal-hazırda gövdəsi verilmiş əyrilik bucağına malik VHQM-lər hazırlanır. Nəticədə əyri keçiricilərdən istifadə olunmur və VHQM-n gövdəsinin əyrilik nöqtəsinin baltaya yaxın yerləşməsi ilə əlaqədar quyu əyriliyini tənzimləmək üçün effektlik artır. VHQM-n gövdəsi ya qeyd olunmuş əyrilik bucağı, ya da onun konstruksiyası imkan verir ki, yerdən ¼ dərəcə addımla əyrilik bucağını dəyişməyə imkan verir. VHQM-n son modellərinin gövdəsi yer üzərinə qaldırmadan quyu dibində əyrilik bucağını tənzimləməyə imkan verir (şəkil 2.7). Valın fırlanma sürəti azalmaqla vintli spiral çıxıntıların sayının artması ilə mühərrikin çıxış gücü artır. 53 Bununla əlaqədar VHQM-i aşağıdakı kimi siniflərə bölmək olar: - yüksək sürətli aşağı momentli mühərriklər - aşağı sürətli yüksək sürətli mühərriklər Şəkil 2.7. Gövdəsi əyrilik bucağına malik vintli hidravliki quyudibi mühərrik. Hal-hazırda verilmiş əyrilik bucağına malik gövdəli VHQM-lər hazırlanır. Nəticədə əyri keçiricilərdən istifadə olunmur və VHQM-n gövdəsinin əyrilik nöqtəsinin baltaya yaxın yerləşməsi ilə əlaqədar quyu əyriliyini tənzimləməək effektliyi artır. VHQM-n gövdəsi ya qeyd olunmuş əyrilik bucağı, ya da onun konstruksiyası imkan verir ki, yerdən ¼ dərəcə addımla əyrilik bucağını dəyişməyə imkan verir. VHQM-n son modellərinin gövdəsi yer üzərinə qaldırmadan quyu dibində əyrilik bucağını tənzimləməyə imkan verir. Vintli hidravliki quyudibi mühərrikllə turbin qazımasının göstərilərinin müqayisəsindən görünür ki, eyni şəraitdə vintli həcmi mühərriklərlə qazımada bir baltanın gedişi bərk süxurlarda 2 yumşaq süxurlarda 20 – 50% , mexaniki sürət isə 20 – 50% artır. Vintli hidravliki quyudibi mühərriklər turbin qazıyıcısı ilə müqayisədə daha sadə quruluşa, daha kiçik uzun- luğa və ağırlığa malikdir. Bu mühərriklərdən xarici ölkələrdə də istifadə edirlər. Misal kimi «Dayna Drill»-i göstərmək olar 54 (diametri 197mm, məhlulun sərfi 28 san / l , dövrlər sayı 320 dövr/dəq, fırladıcı momenti 1300 H.m, təzyiq düşküsü 17 MPa- dir). Yuxarıda qeyd edilən üstünlüklər bu quyudibi mühərriklərin böyük gələcəyindən xəbər verir. Vintli həcmi mühərrikin əsas göstəriciləri cədvəl 2.2-də göstərilmişdir. Cədvəl 2.2 Vintli həcmi mühərriklərin əsas texniki göstəriciləri Gövdənin xarici diametri, mm 195 172 127 85 54 Mayenin sərfi, l /s 35 25 15 7 2,5 Valın fırlanma tezliyi, dəq -1 113 144 250 280 600 Fırlanma momenti, N m 5500 3570 1200 400 100 Vala düşən güc, kVt 64 53 31 11 6 Təzyiq düşküsü, Mpa 5,5 5,4 5,0 3,5 5,0 M / P nisbəti 49 25 4,8 1,4 0,17 Faydalı iş əmsalı 0,34 0,40 0,42 0,48 0,50 Uzunluğu, m 6,2 6,9 4,5 3,2 2,0 Kütləsi, kq 1090 770 300 90 25 Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|