Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin
Yüklə 3,67 Kb. Pdf görüntüsü
|
94 Azərbaycan ilə Çin arasında iqtisadi sahədə əməkdaşlı- ğı genişləndirmək üçün Azərbaycan-Çin Ticarət-İqtisadi Əməkdaşlıq üzrə Hökumətlərarası Komissiya, eləcə də Azərbaycan Respublikası və Çin Xalq Respublikasının Sincan-Uyğur Muxtar Vilayəti (SUMV) arasında ticarət və iqtisadi əməkdaşlıq üzrə İşçi Qrupu fəaliyyət göstə- rir. Hökümətlərarası Komissiya və İşçi Qrup iclaslarında əməkdaşlığın yeni sahələrini müəyyənləşdirir, inkişafa mane olan məsələlərin aradan qaldırılması üçün tədbir- lər görür. Bu isə özünün konkret nəticəsini verir. Belə ki, Azərbaycan-Çin ticarət əlaqələrində əhəmiyyətli hadisə 2013-cü il aprelin 18-də Azərbaycanda İxracın və İnvesti- siyaların Təşviqi Fondunun (AZPROMO) təşkilatçılığı ilə Azərbaycan-Çin biznes forumunun keçirilməsi olmuşdur. Forumun gedişində tərəflər arasında anlaşma memoran- dumu imzalanmış, əməkdaşlıq üçün daha bir imkan ya- radılmışdır. Memorandum iki ölkə arasında ticarət-iqti- sadi sahədə əməkdaşlığın inkişafına daha bir təkana çev- rilmişdir. Ümumiyyətlə, belə layihələr ölkələr arasında əməkdaşlığın potensialının və inkişaf perspektivlərinin böyük olduğunu göstərir. Çində aparılan islahatların təc- rübəsinin öyrənilməsi və mümkün variantların yaradıcı şəkildə öyrənilərək ölkəmizin maraqlarına uyğun surətdə tətbiq edilməsi Azərbaycan-Çin əməkdaşlığını yeni key- fiyyət səviyyəsinə çatdırdığını göstərir. 1 Azərbaycan-Çin əlaqələri arasındakı əhəmiyyətli bir əməkdaşlıq istiqaməti də mədəniyyət sahəsidir. Azər- baycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin hələ 2005-ci ildə Çin səfəri çərçivəsində atılan ən mühüm ad- 1 Qasımov (Qasımlı) M.Azərbaycanın xarici siyasəti. Bakı, “Mütərcim”, 1997, s.80 95 dımlardan biri də Azərbaycan Respublikası və Çin Xalq Respublikası mədəniyyət nazirlikləri arasında 2005-2009- cu illərdə mədəniyyət və incəsənət sahəsində əməkdaşlıq haqqında protokolun imzalanması idi. 1 Bu əməkdaşlıq ha- zırda da uğurla davam etdirilir. Həmin protokolun yerinə yetirilməsi nəticəsində 2008-ci və 2012-ci illərdə Çin Xalq Respublikasında Azərbaycan mədəniyyət günləri, 2011-ci ildə isə Azərbaycanda Çin mədəniyyət günləri keçirilmiş- dir. Mədəniyyət günləri hər iki ölkə arasında anlaşmanın, bir-birilərini daha yaxından tanımanın formalarından biri kimi əhəmiyyətli olmuşdur. 2012-ci ildə Azərbaycan Respublikası ilə Çin Xalq Res- publikası arasında diplomatik əlaqələrin yaradılması- nın 20 illiyi geniş qeyd olunmuşdur. Qeyd edilmişdir ki, Azərbaycan və Çin Xalq Respublikası həm ikitərəfli, həm də çoxcəhətli formatda səmərəli əməkdaşlıq edirlər. Əməkdaşlığın istiqamətləri daim genişlənir və inkişaf edir. Belə istiqamətlərdən biri təhsil sahəsində əməkdaşlıq idi. Müstəqil münasibətlər qurulduqdan keçən müddət ərzində iki ölkə arasında təhsil sahəsində əməkdaşlığın istiqamətləri və formaları müəyyənləşdirilmişdir. Məhz həmin sənədlərin əsasında Azərbaycan və Çin arasında təhsil sahəsində qarşılıqlı tələbə mübadiləsi də davam et- dirilir. Bakı Dövlət Universitetinin şərqşünaslıq fakültə- sində Çin dili öyrədilir, Azərbaycan Dillər Universitetin- də isə Çin dili və mədəniyyəti mərkəzi fəaliyyət göstərir. Çində azərbaycanlı tələbələr təhsil alırlar. 2014-cü ilin aprelində Bakıda Çin dili və mədəniyyəti mərkəzinin təşkilatçılığı ilə Azərbaycan ilə Çin arasında 1 Manafova M. Azərbaycanın Şərqi Asiya ilə mədəni əlaqələri, Bakı, Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti, 2008, s.28 96 diplomatik əlaqələrin qurulmasının 21-ci ildönümünə həsr olunan təntənəli mədəniyyət tədbiri keçirilmişdir. Həmin il may ayının 12-də isə Azərbaycan Dillər Univer- sitetində Ümummilli lider Heydər Əliyevin 90 illik yu- bileyinə həsr olunmuş «Azərbaycan-Çin ictimai əlaqələ- rinin perspektivləri və tarixi» mövzusunda keçirilmiş konfransda əldə olunmuş nailiyyətlərə nəzər salınmışdır. Azərbaycan ilə Çin arasında bütün sahələrdə əməkdaşlı- ğın böyük perspektivlərinin olduğu xüsusi olaraq qeyd edilmişdir. Bundan başqa, Bakı Dövlət Universitetində yaradılmış Konstitusiya mərkəzi də təhsil və elmi əməkdaşlıq sahə- sində Azərbaycan-Çin əlaqələrinin inkişafına səmərəli töhfə verir. Konstitusiya mərkəzi eyni zamanda Azərbay- can üçün çinşünaslıq üzrə yüksək ixtisaslı mütəxəssislə- rin hazırlanmasında mühüm rol oynayır. Həmçinin Çin Xalq Respublikası üçün azərbaycanşünas mütəxəssislərin hazırlanmasına da xüsusi diqqət yetirilir. Çin və uyğur ədəbiyyatlarından Azərbaycan dilinə edil- miş tərcümə əsərlərinin Azərbaycanda nəşrinə də diqqət artmışdır. Bundan başqa, ölkəmizdə uyğur dili və mə- dəniyyətinə dair tədqiqatların aparılması sahəsində də müəyyən nailiyyətlər əldə olunmuşdur. Beləliklə, bütövlükdə Xəzər hövzəsi ölkələri, o cümlə- dən də xüsusən Azərbaycan ilə əməkdaşlıq Çin üçün əhə- miyyətlidir. Xüsusilə son dövrdə Çinin əsas enerji mənbə- yi olan Fars körfəzi ölkələrindəki münaqişələr səbəbindən Çin üçün alternativ enerji mənbəyi olaraq Xəzər hövzəsi- nin rolu daha da artmışdır. Həm də Azərbaycanın əlveriş- li coğrafi-siyasi mövqeyi Asiyanı Avropa ilə əlaqələndirən 97 çox əlverişli boru kəməri marşrutlarının açılmasına im- kan verir. Ona görə də Fars körfəzinin neft ehtiyatlarına alternativ olaraq enerji dövriyyəsi baxımından Mərkəzi Asiya ölkələri, o cümlədən Qazaxıstan və Türkmənistan ilə birlikdə Azərbaycan da Çinin xüsusi maraq dairəsinə daxildir. Azərbaycan Böyük İpək Yolunun bərpası üzrə TRASEKA layihəsinin reallaşdırılması sahəsində də əsas qüvvədir. Bu yol Çini Avropa ilə əlaqələndirən ən rahat və Çin üçün sərfəli olan yoldur. Bütün bu amillər Azər- baycan dövlətini Çinin öz xarici siyasət kursunda xü- susi önəm verdiyi bir ölkəyə çevirir və ölkələri daha da yaxınlaşdırır. Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolunun çəkilişi də bütövlükdə Asiya ölkələri ilə birlikdə Çinin də Azərbay- canla, Qafqaz ölkələri ilə, Türkiyə və Avropa dövlətləri ilə əlaqələrinin genişlənməsində mühüm rol oynayacaq- dır. Azərbaycanın rəhbərlik etdiyi Bakı-Tbilisi-Qars də- mir yolu layihəsinin Dəmir İpək Yolu adlandırılması da təsadüfi olmayıb, bu layihənin Avropa ilə Asiya arasın- da möhkəm və etibarlı körpüyə çevrilə biləcəyi mənasını ifadə edir. Heç şübhəsiz ki, Bakı-Tbilisi-Qars Dəmir İpək Yolu Azərbaycan-Çin iqtisadi əlaqələrinə də özünün bö- yük töhfəsini verəcəkdir. Bütövlükdə Azərbaycan-Çin əlaqələri beynəlxalq mü- nasibətlərdə və ölkəmizin Asiya əlaqələrində böyük əhə- miyyətə malikdir. Yüklə 3,67 Kb. Dostları ilə paylaş:
|