Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin

98
ƏSAS MƏNBƏLƏR
1.  Heydər  Əliyev.  Müstəqilliyimiz  əbədidir  (çıxışlar, 
nitqlər, bəyanatlar, məktublar, müsahibələr). Birinci 
kitab. Bakı: Azərnəşr, 1997, 612s.
2.  Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əli-
yevin  Çin  Xalq  Respublikasına  dövlət  səfəri.  Bax: 
Azərbaycanın  xarici  siyasəti:  Sənədlər  məcmuəsi, 
2005. Bakı, 2009
3.  Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əli-
yevin  Çinə  rəsmi  səfəri  zamanı  Pekində  mətbuat 
konfransında bəyanatı. Bax: Heydər Əliyev irsi Bey-
nəlxalq elektron kitabxanası, 8 mart 1994-cü il 
4.  Azərbaycan  Respublikasının  Prezidenti  İlham  Əli-
yevin Çin Xalq Respublikasına dövlət səfəri. Azər-
baycanın xarici siyasəti: Sənədlər məcmuəsi
5.  Azərbaycan-Çin: Dostluq sərhədləri aşır. Bakı, 2000
6.  Ağalar  Abbasbəyli.  Dünya  siyasəti.  Bakı,  “Nurlar”, 
2011, 584 səh.
7.  Aрыстанбекова  A.  Глобализация.  Объективная 
логика и новые вызовы// Международная жизнь, 
2004,№ 4-5-, с.54-65
8.  Бзежинский З. Выбор: мировое государство или 
глобальное лидертсво.М: 2005, 288 с.
9.  Ekrem E. Çinin Orta Asiya politikaları. Ankara. Hoca 
Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Universiteti, 
2011
10. Евдакимова А.А. История стран Востока в новое 
время. Россия, Ростов на Дону, «Феникс», 2001

---

99
11. Fidan C. Çin Arap dünyası ilişkiləri. Eski köyə yeni 
adət.  «XXI  yüzyıl  dərgisi»,  Türkiyə,  Ankara,  2011, 
№27
12. Фортинатов  В.  История  мировых  цивилизаций. 
Москва-Санкт-Петербург. «Питер», 2011. 
13. Гасанов  А.  Современные  международные 
отношения и внешняя политика Азербайджана. 
Баку: «Şərq-Qərb», 2007, 904 s.
14. Qasımlı  M.  Azərbaycanın  xarici  siyasəti.  Bakı, 
«Mütərcim», 1997
15. Qasımlı  M.  Azərbaycan  beynəlxalq  münasibətlər 
sistemində (1991-1995-ci illər). Bakı, «Gənclik», 1996
16. Qlobal siyasət: təhdidlər, çağırışlar, ümidlər – New-
times.az  analitik  informasiya  portalının  məqalələr 
toplusu. Bakı, 2013, 320 səh.
17. Yılmaz S. Yükselen güc. Çinin güvenlik politika və 
stratejiləru. Strateji Araşdırma dərgisi. Türkiyə, An-
kara, №|1-2-, 2008
18. Henry  Kissincer.  Diplomacy.  Simon  &  Schuster. 
1995. 
19. Hillari Klinton. Hard choises. Pengnim, 2014
20. Manafova Maral. Azərbaycanın Şərqi Asiya ilə mə-
dəni əlaqələri. Bakı, 2008
21. Musabəyov R. Uzaq Şərq yaxın olar. “Region plyus” 
jurnalı, 2014, №6
22. Novruz  Məmmədov.  Xarici  siyasət:  reallıqlar  və 
gələcəyə baxış. Bakı, 2013. 264 s.
23. Пахмутова  М.А.  Политика  Китая  в  странах 
арабского Востока (1978-2012). Москва, 2013. 

---

100
24. Pekində  XXIX  Yay  Olimpiya  oyunları  çərçivəsində 
“Azərbaycan  günü”  keçirilmişdir. Azərbaycan  Pre-
zidenti  İlham  Əliyev  mərasimdə  iştirak  etmişdir. 
“Xalq qəzeti”, 12 avqust, 2008 
25. R.İsmayıl, N.Axundova. Asiya və Afrika ölkələrinin 
çağdaş  tarixi  (1945-2000-ci  illər).  Bakı,  «Çaşıoğlu», 
2001
26.  Ziyad Səmədzadə. Çin qlobal dünya iqtisadiyyatın-
da. Bakı, 2009, 608 səh.
27. Seyidov  E.  Azərbaycan-Çin  münasibətləri,  Bakı, 
2007
28. Создание зоны свободной торговли Kитай-ASEAN 
образцы взаимовыгодного и взаимовыигрышного 
регионального сотрудничества - http://russian.pe-
ople.com.cn/95181/6857733.html, (02.01.2010).
29. Şanxayda  Asiyada  Qarşılıqlı  Fəaliyyət  və  Etimad 
tədbirləri  üzrə  Müşavirənin  dördüncü  Zirvə  Top-
lantısında  Bəyannamə  qəbul  olunmuşdur.  “Azər-
baycan” qəz., 2014-cü il, 22 may
30. Шюулин  Гао.  Глобализация.  Взгляд  из  Китае. 
«Азия и Африка сегодня», №11, 2004, №9
31. Уткин  А.  Единственная  сверхдержава.  Москва, 
“Ал го ритм”, 2003, 576 с.
32. Уткин А. Подъем и падение Запада. M.: AST из-
дательство, 2008, 761 с.
33. Василенко И.А. Геополитика современного мира. 
Москва, 2002.

---

101
2. BEYNƏLXALQ MÜNASİBƏTLƏR 
VƏ YAPONİYA
2.1. Dünya siyasətinin cazibə qüvvəsi: Yaponiya 
XX əsrin böyük güc və cazibə qüvvəsi olaraq meydana 
çıxartdığı ölkələrdən biri Yaponiyadır. Elmi ədəbiyyatda 
Yaponiya  Gündoğar  ölkə  kimi  də  adlandırılır.  Əslində 
Yaponiya  son  yüzilliyin  elm  və  texnologiyasının,  iqtisa-
diyyatının  günəşi  olaraq  meydana  çıxmışdır.  Yaponiya 
samuraylar ölkəsi də adlanır. Qədim samuray xalqları və 
mədəniyyətinin  yaşadılması  və  möhkəmləndirilməsi  də 
Yaponiyanın inkişafında mühüm rol oynayır. Yaponiya-
ya  adalar  ölkəsi  də  deyirlər.  Coğrafi  məlumatlara  görə, 
Yaponiyada  3  mindən  çox  ada  vardır.  Zəlzələlərin  və 
təhlükəli qasırğaların tez-tez baş verməsinə baxmayaraq 
ölkədən köçmək halı çox azdır. Yaponiya böyük sürətlə 
inkişaf edir və dünyanın əsas cazibə mərkəzlərindən bi-
rinə çevrilir. 
Hələ  XIX  əsrin  sonlarında  ABŞ-ın  dövlət  katibi  C.M.
Hey  ölkəsinin  gələcək  planlarından  danışarkən  qeyd 
edirdi: “Aralıq dənizi – keçmişin okeanıdır, Atlantik oke-
anı – bugünün okeanıdır, Sakit okean – gələcəyin okeanı-
dır”. Həqiqətən də, əgər XX əsrdə Qərb ölkələrinin böyük 
əksəriyyəti  dünya  siyasi  proseslərinin  fəal  iştirakçıları 
idilərsə, əsrin sonlarından başlayaraq isə Çin, Yaponiya, 
Cənubi Koreya, Sinqapur, Malayziya, İndoneziya və Asi-
ya-Sakit okean regionunun digər ölkələri müasir dünya-
nın taleyinə böyük  təsir göstərirlər. Bu ölkələr arasında 
Yaponiya xüsusi yer tutur. Hazırda iqtisadi inkişafının sə-

---