Dərsliyə Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinin 01 iyun 2006-cı IL tarixli 426 saylı qərarı ilə qrif
Yüklə 0,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
66
Azərbaycan Respublikası xarici dövlətlərlə azad ticarət haqqında sazişlərində malların idxalına gömrük idxal rüsumunun qarşılıqlı surətdə tətbiq edilməməsi nəzərdə tutulmuşdursa, onda mənşə ölkəsi həmin ölkələr olan mallara və mal qismində nəqliyyat vasitələrinə gömrük idxal rüsumları tətbiq edilmir. Fiziki şəxslər tərəfindən ölkəmizə gətirilməsi və beynəlxalq poçt göndərişləri vasitəsilə alınması qadağan olunan mallar aşağıdakılardır: 1) yivli odlu silah növləri, döyüş sursatı (ov silahları üçün sursatlar istisna edilməklə) hərbi təyinatlı bütün əşyalar, partlayıcı maddələr, hərbi texnika; 2) radioaktiv maddələr; 3) narkotik və psixotrop maddələr, onlardan istifadə üçün ləvazimat; 4) əxlaq pozğunluğunu, zorakılığı, terrorizmi təbliğ və reklam edən edən materiallar; 5) narkotik, psixotrop, zəhərləyici, partlayıcı maddələrin hazırlanması texnologiyasına aid materiallar. Azərbaycandan fiziki şəxslər tərəfindən aparılması və beynəlxalq poçt vasitəsi ilə göndərilməsi qadağan olunan mallar aşağıdakılardır: 1) aparılmasına və ya göndərilməsinə, gətirilməsinə və ya olunmasına AR Ekologiya və Təbii sərvətlər Nazirliyinin icarəsi olmayan zooloji kolleksiyalar, onların hissələri və ya ayrı-ayrı obyektləri; 2) qiymətli ağac cinsləri (qoz, şabalıd, cökə, palıd, fıstıq, dəmir ağacı); 3) yivli odlu silah növləri, döyüş sursatı (ov silahları üçün sursatlar istisna edilməklə), hərbi təyinatlı bütün əşyalar, partlayıcı maddələr, hərbi texnika; 4) radioaktiv maddələr; 5) narkotik və psixotrop maddələr, onlardan istifadə üçün ləvazimatı; 6) əxlaq pozğunluğunu, zorakılığı, terrorizmi təbliğ və reklam edən materiallar; 7) narkotik, psixotrop, zəhərləyici, partlayıcı maddələrin hazırlanması texnologiyasına aid materiallar: 8) xüsusi məxfi rabitə vasitələri, onların şifrləri və istismarı haqqında ədəbiyyat; 9) Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyi, Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi və Daxili İşlər Nazirliyinin operativ istintaq fəaliyyəti üzrə informasiya sistemləri, sənədləri və arxivləri; 10) dövlət əhmiyyətli sənədlər, ixtiralar, layihələr; 11) xammal şəklində olan qiymətli metallar və qiymətli daşlar; 12) Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabına düşmüş nadir bitkilər, maral və cüyür buynuzları; 13) müvəqqəti sərgi, qastrol səfərləri, bərpa işləri, prezentasiya, beynəlxalq mədəniyyət tədbirlərinin keçirilməsi halları istisna olmaqla Azərbaycan Respublikasının milli mədəniyyət əmlakı Dövlət Siyahısına daxil olan milli mədəniyyət əmlakı olan obyektlər.
Göndərişləri (BPG) ilə daşınması
Azərbaycan vətəndaşlarının müəyyən qismi xaricə qazanc dalınca, oxumağa, qohumlarının yanına qonaq gedirlər. Bir qayda olaraq, onlar Azərbaycanda qalmış qohum-əqrəbalarına və ya tanışlarına, xüsusilə də bayram günlərində banderol, bağlama və s. göndərirlər. Bu sayaq göndərişlər Beynəlçaxlq Poçt Göndərişləri (BPG) sayılır və Azərbaycan Respublikasının gömrük sərhədini keçən digər mallar kimi gömrük qeydiyyatına və gömrük nəzarətinə alınmalıdırlar. Poçt rabitəsi xidmətindən istifadə ilə malların göndərilməsi xüsusiyyətlərindən asılı olaraq onların sənədləşməsi və vergi haqqının ödənilməsi qaydası ümumi qaydadan fərqlidir. BPG ilə malların daşınmasına beynəlxalq poçt mübadiləsi yerlərində yerləşmiş gömrük orqanları tərəfindən nəzarət edilir. Hazırda bu o deməkdir ki, BPG-nin gömrük sənədləşməsini və nəzarətini gömrük orqanları həyata keçirir. BPG-də yük yerləri (palletlər, kisələr) beynəlxalq poçt mübadiləsi yerində gömrükçülərin yanında açılır və onlar BPG-nin gömrük dəyərini müəyyənləşdirərək üzərinə gömrük ödənişi hesablayırlar. Onlar eyni zamanda gömrük ödənişi məbləğinə TPO və poçt baratını da sənədləşdirirlər. Bundan sonra BPG və ona əlavə edilən sənədlər paketi, o cümlədən onun daxil olması haqqında bildiriş, alıcının, fəaliyyət regionunda olduğu poçt rabitəsi obyektinin ünvanına göndərilir. Bildirişdə ödəniş üçün tələb olunan gömrük ödənişi məbləği göstərilir. Poçt fəaliyyəti regionunda olan alıcıya, BPG ünvanına gələn adı çəkilən bildirişi bilavasitə fiziki şəxsə göndərir. BPG-nin özünün verilməsi, alıcının bütün gömrük ödənişlərini yerinə yetirməsinə qədər həyata keçirilmir. BPG-nin gömrük dəyəri, eləcə də onunla bağlı hesablanmış ödənişə məqbul məbləğ gömrükçülər tərəfindən müəyyənləşdirilir. Qeyd etmək lazımdır ki, bağlamanın gömrük dəyəri göndərmə zamanı, malın bəyan olunmuş dəyərindən və göndərmə məbləğindən asılı olaraq formalaşacaq.
67
Xarici vətəndaşlar tərəfindən malların daşınması
Söhbət xarici vətəndaşların kifayət qədər geniş kateqoriyasından gedir və onların siyahısına aşağıdakılar daxildir: 1) Azərbaycan Respublikasındakı xarici dövlətlərin diplomatik nümayəndəliklərinin başçıları; 2) Azərbaycan Respublikasındakı xarici dövlətlərin konsulluq nümayəndəliklərinin başçıları; 3) Diplomatik personalın üzvləri. Diplomatik münasibətlər haqqında 1961-ci il Vyana Konvensiyasına uyğun olaraq diplomatik personalın üzvləri dedikdə - xarici dövlətin nümayəndəliyi personalının elə üzvləri nəzərdə tutulur ki, onlar diplomatik rütbəyə malikdirlər (1961-ci il Vyana Konvensiyasının 1-ci maddəsi); 4) Konsulluq müəssisəsinin vəzifəli şəxsləri. Bu vəzifədə konsulluq funksiyalarını yerinə yetirmək tapşırığı almış istənilən bir şəxs, o cümlədən konsulluq müəssisəsinin başçısı həmin şəxslər sırasına aid edilə bilər (Konsulluq münasibətləri haqqında 1963-cü il Vyana konvensiyasının 1-ci maddəsi); 5) Xarici dövlətlərin diplomatik nümayəndəliklərin inzibati-texniki penrsonalının əməkdaşları, yəni nümayəndəliyin inzibati-texniki xidmətini həyata keçirən nümayəndəlik personalının üzvləri; 6) Konsulluq müəssisəsində inzibati və ya texniki vəzifə yerinə yetirən konsulluq xidmətçiləri adlandırılan şəxslər; 7) diplomatik nümayəndəliklərin və konsulluq müəssisələrinin bütün yuxarıda sadalanan işçilərinin ailə üzvləri; 8) xarici dövlətlərin nümayəndələri, parlament və hökumət nümayəndəliklərinin üzvləri, habelə qarşılıqlı razılaşma əsasında - dövlətlərarası danışıqlarda, beynəlxalq konfranslarda və müşavirələrdə iştirak etmək üçün və ya başqa rəsmi tapşırıqlarla Azərbaycan Respublikasına gələn xarici dövlətlərin nümayəndəliklərinin əməkdaşları. Qarşılıqlı razılaşma prinsipi ondan ibarətdir ki, Azərbaycan Respublikası, o dövlətlərin nümayəndələrinə gömrük imtiyazları göstərir ki, həmin dövlətlər Azərbaycan Respublikasının nümayəndələrinə bu sayaq imtiyazlar göstərmiş olsunlar (bir qayda olaraq, müvafiq beynəlxalq aktlar: qərarlar, sazişlər, müqavilələr və s. vardır). Göstərilən şəxsləri müşayiət eləyən ailə üzvlərinə də eyni imtiyazlar göstərilir. Adları sadalanan şəxslərə göstərilən gömrük imtiyazlarının dərəcəsi və xarakteri imtiyazlıların özlərinin statusundan və Azərbaycan Respublikasının ərazisindən daşınanların xarakterindən asılı olaraq fərqlənir. Lakin ümumi qaydaya görə adları sadalanan şəxslərə göstərilən imtiyazların mahiyyətini qısaca olaraq belə izah etmək olar: a) diplomatik nümayəndəliklər və konsulluq müəssisələri işçilərinin daşıdıqları və ya onların ünvanına daxil olan malların gömrük ödənişləri haqqında azad olması (saxlanılma üçün gömrük yığımı, nəzərdə tutulmayan yerlərdə və ya gömrük iş vaxtından kənarda malların gömrük sənədləşməsi və bu kimi xidmətlər istisna olmaqla); b) göstərilən kateqoriya mallar üçün sadələşdirilmiş bəyannamə qaydasına görə gömrük bəyannaməsi əvəzinə sərbəst formada tərtib olunmuş yazılı ərizədən istifadə edilir. Həmin ərizə iki nüsxədə tərtib edilir, diplomatik nümayəndəliyin və ya konsulluq müəssisəsinin möhürü ilə təsdiq edilir və müvafiq orqanın rəhbəri tərəfindən imzalanır. Mallar və nəqliyyat vasitələri də güzəştli qaydada (yəni, gömrük ödənişlərinin yerinə yetirilməməsi və sadələşdirilmiş bəyannamə qaydasının tətbiqi) tərtib edilir: 1) diplomatik nümayəndəliklərdə və ya konsulluq müəssisələrində rəsmi istifadə üçün nəzərdə tutulanlar; 2) diplomatik nümayəndəliklərin və konsulluq müəssisələrinin başçıları və vəzifəli şəxslərinin, habelə onlarla birlikdə yaşayan ailə üzvlərinin şəxsi istifadəsi üçün nəzərdə tutulanlar. Azərbaycana mal idxal edilən hallarda ilkin tədarük üçün mallar da güzəşt kateqoriyasına daxil edilir; 3) diplomatik nümayəndəliklərin və konsulluq müəssisələrinin inzibati-texniki personalının əməkdaşlarının, habelə onlarla birlikdə yaşayan ailə üzvlərinin ilkin ehtiyat tədarükləri üçün nəzərdə tutulan mallar. Bu kateqoriya mallar üçün gömrük güzəştlərinin göstərilməsinin labüd şərtlərindən biri göstərilən şəxslərin Azərbaycan Respublikası ərazisində müvəqqəti (bir ildən az) yaşamalarıdır.
Yüklə 0,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|