DərslġK / TƏLƏBƏLƏR ÜÇÜn n. Qreqorġ menkyu
Yüklə 6,69 Mb. Pdf görüntüsü
|
Н. Грегори Менкйу
122 olduğunu göstərir (şəkil 5.10.). Əgər tələb qeyri-elastikdirsə, əmtəənin qiymətinin artması satışdan ümumi gəlirin artmasına gətirib çıxarır. Başqa sözlə, narkomanların narkotik əldə etmək üçün sərf etdikləri pulun məbləği artır. cinayət törədərək pul əldə edən narkomanlar daha çox məbləğə ehtiyac duyurlar. Beləliklə, narkotiklərin qadağan olunması narkotikin əldə olunması naminə törədilən cinayətlərin sayının artmasına gətirib çıxara bilər.
ġəkil 5.10. Narkotikdən gizli istifadənin azalması proqramları Narkotiklərin qadağan olunması onun təklifini S 1 -dən S 2 -yə qədər azaldır
Narkotiklərin qadağan olunması proqramı tez-tez əks nəticə verdiyindən, bəzi analitiklər problemin həlli məqsədilə alternativ yanaşmalar irəli sürürlər. Siyasətçilər narkotik təklifini məhdudlaşdırmaq əvəzinə ona olan tələbi azalt- mağa cəhd edə bilərlər. Xüsusilə, insan sağlamlığı üçün narkomanlığın nəticə- 1. Наркотикин гадаьан олунмасы она тяклифи азалдыр… Наркотикин гиймяти
П 2
П 1
2. …гиймятин артмасына 0
мигдары
а) С 2
С 1
3. … вя сатышын щяжминин азалмасына эятириб чыхарыр Г 2 Г 1
1. Маарифляндирижи програмлар наркотикя олан тяляби азалдыр… Наркотикин гиймяти
П 1
П 2
2. …гиймятин ашаьы
дцшмясиня 0
Наркотикин мигдары
б ) Д 2
Д 1
3. … вя сатышын щяжминин азалмасына эятириб чыхарыр Г 2 Г 1 Економиксин принсипляри
123 ləri haqqında maarifləndirmə proqramları həyata keçirə bilərlər. Bu proqramlar müvəffəqiyyət qazandığı halda, tələb əyrisi D 1 vəziyyətindən D 2 vəziyyətinə doğru sola yerini dəyişəcəkdir şəkil 5.10., qrafik (b) . Nəticədə, tarazlıq həcmi Q 1
2 -yə qədər azalır, əmtəənin tarazlıq qiyməti isə P 1 -dən P
2 -yə qədər aşağı düşür. Həmçinin, satışdan əldə olunan ümumi gəlir də (narkotikin qiymə- tinin onun təklif olunan həcminə hasili) azalır. Beləliklə, narkotiklərin qadağan olunması üzrə tədbirlərdən fərqli olaraq, maarifləndirmə proqramları narkotikdən istifadənin azalmasına və bununla əlaqədar cinayətlərin miqdarının azalmasına kömək edə bilər. Narkotiklərin qadağan olunmasının tərəfdarları tələbin elastikliyi dəyişə bildiyindən, qısa və uzun müddət ərzində bu cür siyasətin təsirinin müxtəlif olduğunu təsdiq edə bilərlər, çünki tələbin elastikliyi dəyişə bilər. Qiymətlərin yüksəlməsi narkomanların narkotikdən istifadə etməsinə əsaslı təsir göstərmə- diyindən, qısa vaxt ərzində narkotiklərə tələb qeyri-elastikdir. Ancaq uzun müddət ərzində tələb daha elastik ola bilər, çünki daha yüksək qiymət gənclər arasında narkotiklə eksperimentlərin miqdarını azaldır və müəyyən vaxtdan sonra narkomanların sayının azalmasına gətirib çıxarır. Bu halda, narkotiklərin qadağan olunması qısa müddət ərzində narkotiklə əlaqədar olan cinayətləri çoxaldır, uzun müddət ərzində isə onların azalmasına gətirib çıxarır.
Atalar sözündə deyildiyi kimi, əgər tutuquşular «tələb və təklif» sözlərini əzbərləsələr, onlar da iqtisadçı ola bilər. Axırıncı iki fəsil sizi inandırmalıdır ki, bu fikirdə çox böyük həqiqət payı vardır. Tələb və təklifin vasitələri iqtisadiy- yata əhəmiyyətli təsir göstərən çox mühüm hadisədir və dövlət proqramlarını təhlil etməyə sizə imkan verir. Bir qədər də keçdikdən sonra siz özünüzü yaxşı iqtisadçı adlandıra bilərsiniz (və ya heç olmazsa, yaxşı təhsil almış tutuquşu).
Yüklə 6,69 Mb. Dostları ilə paylaş:
|