Edam hökmü
Məsumə Səbukxiz
Çox ehtiyatlı adam idi, hər şeyə diqqətlə yanaşırdı.
Kasetə qulaq asmaq istəyəndə bir neçə ruhani dostu ilə
gəlirdi. İmamın çıxışları yazılmış təhlükəli kasetlər idi.
Biz kirayəçi idik, ev sahibi ikinci mərtəbədə qalırdı. Kaset
dinləyəndə Əbdülhüseyn yoldaşları ilə birgə arxa otağa
keçirdi. Mənə deyirdi ki, kim qapını döysə, tez xəbər ver,
maqnitofonu söndürüm.
33
Əvvəllər məsələdən çox xəbərdar olmayanda
soruşurdum ki, nə üçün? Deyirdi ki, bu kasetləri kimdə
tutsalar, həbs edərlər.
Bəzən imamdan yeni bəyanat gələndə də həmin hövzə
tələbələri ilə otağa keçirdi. Bəyanatı bacardıqları qədər
köçürürdülər, gecə vaxtı Əbdülhüseyn ora-bura gedib
yayırdı. Çox az yatırdı, onun da bəlli saatları yox idi.
Şəhadət qüslü vermədən evdən bayıra çıxmazdı.
Bənnalığa gedəndə də şəhadət qüslü ilə gedərdi. Deyirdi
ki, belə olduqda başıma bir iş gəlsə, inşallah, şəhid
savabına nail olaram.
Gündüzlər işləyir, axşamlar dərs oxuyurdu. Həm də
inqilab işləri üçün çox zəhmət çəkirdi.
Yadımdadır, bir axşam yenə həmin tələbələrlə evə
gəldi. Bir neçə kaset gətirmişdilər. Dedi ki, imamındır,
Parisdən yeni gəlib.
Həmişəki kimi, otağa girib maqnitofonu qoşdular. Saat
on bir idi, hələ qulaq asırdılar. Həyətin işığı yanırdı. Ev
sahibinin yoldaşı tapşırmışdı ki, hər axşam saat onda işığı
söndürək. Əsəbi bir qadın idi. Ürəyim əsirdi ki, səsi
çıxmasın.
Həyətə baxırdım. Birdən peyda oldu. Düz elektrik
sayğacına tərəf gedib işıqları söndürdü. Oradan da
zirzəminin qapısının ağzına gəlib deyinməyə başladı: «Siz
səhərə qədər oturub hər cür kasetə qulaq asacaqsınız?!»
Qalın səsi vardı və ucadan danışırdı. Əbdülhüseyn gəlib
dedi: «Biz sizi narahat edirik, hacı xanım?»
Başını aşağı salmışdı və qadının üzünə baxmırdı. Ev
sahibinin yoldaşı dedi: «Daha bundan artıq nə olacaq?!»
Elə bildim ki, məqsədi həyətdə yanan işıqdır. Bayıra
çıxıb dedim ki, eybi yoxdur, həyətin işığını söndürərəm.
34
Sayğaca yaxınlaşmaq istəyəndə qoymadı və birdən
dedi: «Biz daha sizin bu işlərinizə dözə bilmərik».
– Hansı işlərə?
– Şaha qarşı işlərinizə.
Sanki ürəyim yerindən qopdu. Məsələni haradan
öyrəndiyini bilmirdim. Əbdülhüseyn mənə dedi ki, gəl
aşağı.
İçəri girib qapını bağladıq və daha heç nə demədik.
Səhər evdən çıxanda iş alətlərini götürmədi. Soruşdum ki,
işə getmirsən?
– Yox, başqa bir ev tapmaq istəyirəm. Bura daha bizlik
deyil.
Günorta qayıdanda ev tapıb-tapmadığını soruşdum.
– Hə.
– Necə yerdədir?
– Hövzə tələbələri küçəsində bir zirzəmidir.
Günortadan sonra yeni evə daşındıq. Zirzəmini görəndə
qorxudan az qaldı çığırım. Çox təəccüblə dedim: «Bu
nədir, Əbdülhüseyn?!»
Sevgi dolu təbəssümlə dedi: «Bu ev bir tələbənindir,
özümüzə bir yer fikirləşənə qədər burada qalacağıq».
Qaranlığı məni daha da qorxudurdu. Ağlamağa
qalmışdım. Dedim: «Pişiyi qovsan, gəlib burada
yaşamaz!»
- Çox da çətinləşdirmə, müvəqqəti qalmaq üçün eybi
yoxdur.
Beləliklə, həmin qaranlıq və qorxulu zirzəmidə
yaşamağa başladıq.
Bir neçə gündən sonra oraya yaxın bir yerdə 40 kv.
metrlik torpaq aldı, bir neçə ruhani ilə köməkləşib ev
tikməyə başladı.
35
Gecə-gündüz işləyirdilər. Çox tez bir zamanda torpağın
ətrafına divar hörüb üstünü bağladılar. Ev hələ kərpicli və
torpaqlı ikən əşyaları daşıyıb içərisinə girdik. Bir neçə
gecə də işləyib yaşamalı vəziyyətə saldı. Çox kiçik idi,
yalnız bircə otaq vardı. Ortadan bir pərdə asdıq, axşamlar
pərdənin bu tərəfində biz otururduq, o tərəfində o və
ruhani dostları.
Get-gedə işləri genişləndi, əvvəlkindən daha çox elan
yayıb qapı və divarlara yapışdırırdı. Birinə pul verib
Zahidandan özünə tapança gətizdirdi. Soruşdum ki, bunu
neyləyirsən? Dedi: «Birdən mübarizə bu mərhələyə də
çatar, o vaxt əlimiz boş olmasın».
Elan yaymağa gedəndə deyirdi: «Şahın məmurları
gəlsələr, de ki, yoldaşım bənnadır və işləməyə gedir,
bundan başqa heç nədən xəbərim yoxdur».
Bir gecə elan yaymağa gedəndə qayıtmadı. Çox nigaran
qaldım. Səhərə qədər bir neçə dəfə küçəyə çıxıb ətrafa
baxdım. Heç bir xəbər yox idi. Zaman ötdükcə ələ
keçdiyinə əmin olurdum. SAVAK məmurlarının vəhşiliyi
haqda eşitmişdim. Bu, həyəcanımı daha da artırırdı.
Səhər açılandan sonra məsələni dostlarına bildirdim.
Dedilər ki, indi axtararıq, inşallah, tapılar.
Həmin gün heç nə öyrənə bilmədilər. Sonrakı günlər də
axtardıq, tapılmadı. Yavaş-yavaş ümidimi üzürdüm ki, bir
gün birdən peyda oldu.
Təxminimiz düz idi, onu SAVAK tutmuşdu. Bir neçə
gündən sonra necə olmuşdusa, azad etmişdilər.
***
36
Həzrət imamın yeni müraciəti gəlmişdi. O, xalqdan
küçələrə çıxıb rejim əleyhinə yürüş keçirmələrini
istəmişdi.
Əbdülhüseynin işi Çəhno küçəsində idi, Qiyasi adlı
birinin evini təmir edirdi. Həmin gün işə getmədi, şəhadət
qüslü alıb çəkinmədən yürüşə hazırlaşdı. İmamın
kasetlərini, risaləsini və başqa bir neçə kitabı bir yerə
toplayıb mənə dedi: «Birdən geciksəm, bunları ötürərsən».
Sağollaşıb getdi.
Camaat İmam Rzanın (ə) məqbərəsinə toplaşıb rejim
əleyhinə şüar deyirdilər. Günortaya qədər pis xəbərlər
gəlirdi. Deyirdilər ki, şahın vəhşi məmurları cəlladlıq
edirlər, hətta məqbərənin içində də atəş açıb çoxlarını
şəhid etmiş və çoxlarını tutmuşlar.
Həm ondan ötrü narahat idim, həm də kitab və
kasetlərdən ötrü.
Bir-iki gün ötdü, ondan xəbər çıxmadı. Bundan artıq
gözləyə bilməzdim, işə başlayıb imamın şəriət risaləsini
qardaşıgilə apardım. O, həyətin plitələrindən birini çıxarıb
altını boşaltdı və risaləni oraya qoyub plitəni yerinə
bərkitdi.
Evə döndüm. Kasetləri və digər kitabları nə edəcəyimi
düşünürdüm. Oğlu Əbdülhüseyndən bənnalıq öyrənən
qonşumuz yadıma düşdü. Öz-özümə dedim ki, Allaha
təvəkkül, inşallah, qəbul edər.
Gözlədiyimin əksinə olaraq, məni yaxşı qarşıladılar,
gətirdiklərimi alıb dedilər ki, biz bunları gizlədərik,
narahat olma.
Yeddi-səkkiz gün ötdü, hələ xəbər yox idi. Bu
müddətdə bəzi şahsevərlər bizə çox əziyyət verdilər.
Hərdən gəlib deyirdilər ki, onu edam etmişlər, cənazəsini
də görməyəcəksiniz; məgər şahla vuruşmaq olar?!
37
Nəhayət, onuncu gün bir nəfər gəlib dedi ki, usta
Əbdülhüseyn yaşayır.
İnanılmaz idi. Soruşdum ki, haradadır?
- Vəkilabad zindanındadır, azadlığa çıxması üçün ya
gərək yüz min tümən pul aparasan, ya da bir evin sənədini.
Narahat oldum; nə o qədər pulumuz vardı, nə də
evimizin sənədi.
Kişi getdi, mən min cür fikirlə yalqız qaldım. Allaha
yalvarırdım ki, bir yol tapılsın. Öz-özümə deyirdim ki,
kimdən bu qədər pul və ya bir evin sənədini istəmək olar?!
Yadıma kim düşürdüsə, sonunda düşüncələrim dalana
dirənirdi. Kimsə bununla razılaşsaydı da, çətin zindana
gedəydi. Tələyə düşmək, tutulmaq və başqa min cür fikir
məni rahat buraxmırdı.
Belə bir vəziyyətdə bir gün qapı döyüldü. Çadramı
başıma atıb üzümü tutdum və qapını açmağa getdim. Yad
bir kişi idi. Kənara çəkilib salam verdi.
Yavaşca cavabını verdim. Dedi: «Bağışlayın, xanım,
mən Qiyasiyəm, usta Əbdülhüseyn bizim evdə işləyirdi».
Rahat nəfəs aldım. Kişi sözünə davam etdi: «Bilmək
istəyirdim ki, nə üçün bir neçə gündür işə gəlmir?»
Boğazımı qəhər tutdu, az qaldı ağlayım. Olanları qısaca
danışdım. Kişi dedi: «Siz heç narahat olmayın, mənim
evimin sənədi var. Özüm gedib Allahın köməyi ilə onu
çıxararam».
Sağollaşıb tez getdi. Sevincdən az qaldı infarkt keçirim.
Dua edirdim ki, çox tez və sağlam qayıtsın.
Günortaya yaxın küçədə səs-küy qopdu. Kiçik qızımı
qucağıma götürüb cəld bayıra çıxdım. Küçənin başındakı
şirniyyatçı əlində bir qutu şirniyyat tutub gülə-gülə hamıya
paylayırdı.
Yaxınlaşdım.
Adamların
arasında
38
Əbdülhüseyni görüb yerimdə qurudum, bir neçə saniyə
tərpənə bilmədim. O, bir neçə gün öncəki Əbdülhüseyn
deyildi. Üzü çox qocalmış, sanki ağzı kiçilmişdi. Qonşular
dayanmadan salavat deyir, şənlənirdilər. O isə kədərli və
lal-dinməz dururdu. Yavaşca adamların içindən çıxıb
birbaş evə getdi. Onun arxasınca içəri girdim. Dedi ki,
qapını bağla.
Qapını bağlayıb qarşısında dayandım. Sanki bir neçə il
qocalmışdı. Danışmaq üçün ağzını açanda bəzi dişlərinin
yerində olmadığını gördüm.
– Nə olub?! Sevinib şirniyyat paylayırsınız?!
– Mən şirniyyat almamışam.
Dərin bir köks ötürdü.
– Kaş şəhid olaydım!
Bunu deyib otağa girdi. Qohumlarımızdan bir neçəsi də
gəlmişdi. Onlarla yalnız salamlaşıb hamama getdi.
Axşama qədər başına gələnləri nə qədər soruşdumsa,
heç nə demədi. Yavaş-yavaş halı yaxşılaşdı. Axşam yenə
ruhani dostları gəldilər, pərdənin o tərəfində oturub söhbət
etdilər. Söhbət əsnasında bir kapitanın adını çəkib dedi:
«Silahı boynuma dirədi, əl-ayaqlarımı da bağlamışdılar.
Biri öndən gəlib üzümdən vurur və deyirdi: «Köpək oğlu,
de görüm o biri yoldaşların haradadırlar?»
Deyirdim ki, mən tək idim.
Üzünü həmin kapitana tutub dedi: «Bax, bu köpək oğlu
nə qədər döyülür, amma rəngi də dəyişmir».
Axırda bezib yumruqla vurmağa başladı. Dişlərimi
qırmaq məqsədilə vururdu».
Əbdülhüseyn SAVAK məmurlarının vəhşiliyindən
danışıb gülür, mənsə yavaşca ağlayırdım. Dişlərinin
çoxunu sındırmışdılar. O, buna görə sonradan protez diş
qoydurmağa məcbur oldu. Ona bundan da pis işgəncələr
39
vermişdilər. O işgəncələri nə söyləmək olur, nə də
yazmaq. Lakin əhval-ruhiyyəsi daha da güclənmişdi və
mübarizəni davam etdirməyə öncəkindən də qərarlı idi.
Bir gün yenə mitinq keçirildi. Deyirdilər ki, xalq şahın
məmurlarına qarşı ciddi müqavimət göstərib.
Əbdülhüseyn də həmin mitinqdə idi. Günorta gəlmədi,
axşama qədər də ondan xəbər çıxmadı. Daha çox da
həyəcanlı deyildim, hətta tutulması da mənə təbii gəlirdi.
Axşam ruhani dostları bizə gələndə tutulduğuna əmin
oldum. Biri soruşdu ki, evdə sementiniz varmı?
Sementin yerini göstərdim. Bir kisə sement gətirdilər.
İmamın yeni bəyanatları bizim evimizdə idi. Onları şəriət
risaləsi ilə birgə pillələrin altına qoyub üstünü diqqətlə
sementlədilər. İşləri bitəndən sonra dedilər ki, kasetləri və
bir neçə kitabı da öncə verdiyiniz qonşulara apararsınız.
Səhər tezdən hamısını bir çantaya qoyub qonşuya
getdim. Qonşu arvadına dedim ki, cənab Burunsini yenə
tutublar.
Xüsusi tərzdə dedi ki, sonra?
Çantanı göstərib dedim ki, kaset və kitabdır, yenə
gizlətməyinizi istəyirəm.
Bir az mızıldanıb dedi: «Hacı xanım, düzü, mən daha
qorxuram».
Yerimdə donub qaldım. Tez sözünə davam etdi: «Yəni
ərim evdə deyil və mən onun icazəsi olmadan belə işlər
görə bilmərəm».
Çox dayanmadım, sağollaşıb evə döndüm. Kimə
verəcəyimi bilmirdim. Axırda dedim ki, Allaha təvəkkül,
burada gizlədərəm. Onsuz Əbdülhüseyn şəhadət eşqinə
düşüb, tapsalar, o da arzusuna çatar. Bir neçə xalçamız
vardı. Bəzi kasetləri birinin arasına qoydum. Kasetlərin bir
neçəsi çox təhlükəli idi, onları bir balışın içinə qoyub
40
ağzını tikdim. Kitabları da zirzəmiyə aparıb bir qazanın
içinə qoydum.
Otaqda oturub SAVAK məmurlarını gözləməyə
başladım. Həsəni, Mehdini, Hüseyni və kiçik qızımı da
yanıma çağırdım.
Birdən peyda olub qapı və divarlardan həyətə
tökülüşdülər. Həsənin 7-8 yaşı vardı. Orada dili tutuldu.
İki-üç məmur ayaqqabı ilə evə girdi. Yerimdən qalxdım.
Biri silahı mənə tuşlayıb qışqırdı: «Yerindən tərpənmə!
Olduğun yerdə otur!»
O anlarda sanki Allah mənə yol göstərdi. Kitabları
gizlətdiyim balışı tanıyırdım. Tez götürüb ayaqlarımın
üstünə qoydum və qızımı onun üstündə yatırtdım.
Onlar evi axtarmağa başladılar. Hərdən gözucu
xalçalara
baxırdım. Birini çevirsəydilər, kasetləri
tapacaqdılar. Həzrət İmam Mehdiyə (ə) təvəssül edirdim.
Sanki gözləri kor olmuşdu və xalçaları görmürdülər.
Onlara heç yaxınlaşmadılar da.
Çox axtardılar, amma az şey tapdılar. Axırda da
qollarını sallayıb rədd oldular.
Yenə də cənab Qiyasi evinin sənədini qoyub onu
azadlığa çıxardı.
Ağa Rzayi və digər iki-üç ruhani ilə gəldi. Hər şeydən
qabaq kasetləri soruşdu. Dedim ki, xalçaların arasındadır.
Kasetləri görəndə hamısı mat qaldı. Əbdülhüseyn
təəccüblə dedi: «Yəni SAVAK məmurları bunları
görmədilər?!»
- Görsəydilər, aparardılar, sən də arzuna çatmış olardın.
Güldü. Təhlükəli kasetləri soruşdu. Dedim ki, özünüz
tapın.
41
Bir qədər axtardılar, tapa bilmədilər. Dedi: «Əziyyət
vermə, hacı xanım, de görək kasetlər haradadır? Dinləmək
istəyirəm».
Balışın ağzını açdım. Kasetləri görüb dedilər: «Yəni
bunları da görmədilər?!»
- Hələ əsas məsələ zirzəmidədir.
Qazanın içindəki kitabları görəndə təəccübdən nə
edəcəklərini bilmədilər.
Əbdülhüseyn azadlığa çıxandan bir neçə gün sonra
imam Parisdən gəldi, 11 fevralda da inqilab qələbə çaldı.
Həmin günlərdə ağa Qiyasi ilə evin sənədini götürməyə
getdi.
Sənədi
Tehrana
yollamışdılar.
Qayıdanda
Əbdülhüseynin əlində sənəddən başqa kağızlar da vardı.
Gülüb onları mənə verdi. Soruşdum ki, nədir?
Gülə-gülə dedi ki, mənim edam hökmümdür.
Sənədi Əbdülhüseynin qovluğu ilə birgə Tehrana
göndərmişdilər, məhkəmə də edam hökmü çıxarmışdı.
Edam hökmünü görəndə ürəkdən Allaha şükür etdim ki,
imam Parisdən qayıtdı və inqilab qələbə çaldı, yoxsa bir
neçə gündən sonra Əbdülhüseyni edam edəcəkdilər.
Dostları ilə paylaş: |