Downloaded from KitabYurdu org
Yüklə 3,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
168
Adamın tükü ürpəşir! - Sofinin dilindən nida qopdu. Əliylə ağzını örtdü. Alberto gözucu ona baxdı və Sofi davam etdi: Dünən Hildenin atasından bir açıqca da gəldi. Sofinin bir- iki həftəsi bizim üçün həmin müddət olmaya bilər, - yazır. Bu, sənin Tanrı haqda dediyinə necə də oxşayır! Sofi qəhvəyi başlığının altında Albertonun sifətinin qəfildən tutulduğunu gördü. O, utanmalıdır! Sofi onun nəyi nəzərdə tutduğunu başa düşmədi. Alberto davam etdi: Təəssüf ki, Akvinalı Aristotelin qadınlar haqda baxışlarını da mənimsəmişdi. Yəqin Aristotelin qadının baş tutmamış, yarımçıq kişi olması haqda fikri yadındadır. O, həmçinin fikirləşirdi ki, uşaqlar irsən yalnız atanın xasiyyətini alırlar, çünki qadın passiv və alıcı, kişi isə aktiv və yaradıcıdır. Akvinalıya görə, bu sözlər İncilin sözlərinə tamamilə uyğun gəlir. İncil də qadının Adəmin qabırğasından yarandığını bəyan edirdi. Cəfəngiyyata bax! Maraqlıdır ki, məməlilərdə dişi yumurtanın varlığı ilk dəfə 1827-ci ildə kəşf edilmişdi. Ona görə də həmin ilədək camaatın çoxalmada kişilərin yaradıcı, həyatverici qüvvə olduğunu güman etməsi bəlkə də başadüşüləndir. Bundan başqa qeyd edə bilərik ki, Akvinalıya görə, qadınlar yalnız təbii varlıq kimi kişilərdən aşağıdır. Ruha gəlincə isə, kişi ruhu ilə qadın ruhu bərabərdir. Cənnətdə cinslər tamamilə bərabərdir, çünki onda bütün fiziki fərqlər orada ortadan qalxır. Boş təsəllidir. Orta əsrlərdə hər hansı bir qadın filosof olmayıb? Orta əsrlərdə kilsənin həyatına kişilər söz sahibi idi. Amma bu o demək deyil ki, qadın mütəfəkkir olmayıb. Onlardan biri Bincenli Hildeqard idi... Sofinin gözləri bərəldi: Onun bizim Hildeylə bir əlaqəsi var? Yaxşı görək, bu nə sualdır. Hildegard 1098-ci ildən 1179- cu ilə qədər Reyn vadisində yaşamış rahibədir. Qadın olsa da, vaizlik eləyib. downloaded from KitabYurdu.org
169
Həm də yazıçı, həkim, botanika və təbiət mütəxəssisi idi. O, sanki qadınların, hətta Orta əsrlərdə də, ən bacarıqlı, elmli olmaları faktına bir nümunədir. Hildenin onun adıyla bir əlaqəsi olub-olmadığını soruşmuşdum. Qədim xristian və yəhudi inancına görə, Tanrı təkcə kişi deyil, Onun qadın tərəfi və ya “ana təbiəti” də var. Çünki qadınlar da Tanrıyabənzər yaradılıblar. Yunan dilində Tanrının bu qadın tərəfinə Sofiya deyilir. “Sofiya” və ya “Sofi” müdriklik deməkdir. Sofi başını tərpətdi. Niyə əvvəllər ona bunu deyən olmamışdı?! Bəs özü niyə heç vaxt soruşmamışdı?! Alberto davam etdi: Sofiya, yaxud Tanrının analıq təbiətinə inam Orta əsrlərdə həm yəhudilər arasında, həm də Yunan Ortodoks Kilsəsində əhəmiyyətə malik idi. Qərbdə isə Tanrının bu tərəfi unudulmuşdu. Amma sonra Hildeqard irəli çıxır, bəzək-düzəkli Sofiyanın onun gözünə göründüyünü bəyan edir. Sofi ayağa qalxdı: Bəlkə mən də Hildenin gözünə görünürəm. Yenidən oturdu. Alberto üçüncü dəfə əlini onun çiyninə qoydu. Bəli, bu məsələylə ciddi məşğul olmalıyıq. Amma indi saat 1-ə az qalıb. Sən evə getməlisən, dövrsə dəyişməlidir. Renessans haqda danışmaq üçün Hermes gəlib səni yanıma gətirər. Qəribə keşiş bunu deyib ayağa qalxdı və kilsəyə tərəf addımladı. Sofi olduğu yerdə Hildeqard və Sofiya, Hilde və Sofi haqda fikirlərilə qaldı. Qəfildən ağlına bir şey gəldi, dik atıldı və keşiş geyimli filosofa tərəf yüyürdü: Orta əsrlərdə Alberto adlı adam da olub? Alberto addımlarını yavaşıtdı, başını Sofiyə çevirib dedi: Akvinalı Fomanın məşhur bir fəlsəfə müəllimi vardı, adı Böyük Alberto idi... Bunu deyib başını aşağı əydi və Müqəddəs Mariya Kilsəsinin qapısından içəri girib görünməz oldu. Onun cavabı Sofini qane etmədiyindən arxasınca kilsəyə girdi. Amma kilsə bomboş idi. Alberto yerəmi girmişdi, göyəmi çıxmışdı?! downloaded from KitabYurdu.org
170
Kilsədən çıxhaçıxda gözünə Məryəmin böyük bir rəsmi sataşdı. Yaxınlaşıb rəsmə baxmağa başladı. Qəfildən Məryəmin bir gözünün altında yaş damlası gördü. Bu göz yaşı idimi, Məryəm ağlayırdımı?! Sofi özünü kilsədən bayıra atdı və Coannagilə qaçmağa başladı. Renessans ... Ey insan cildindəki müqəddəs varlıq... Sofi qaça-qaça təngnəfəs Coannagilin darvazasına çatanda saat 2- nin yarısı idi. Coanna sarı kirəmitli evlərinin darvazasında dayanıb yola baxırdı. Beş saatdı getmisən! - Coanna özündən çıxdı. Sofi başını tərpətdi: Yox, min ildən çoxdur ki, getmişəm. Hara getmişdin sən axı? Dəli olmusan. Anan saat yarım əvvəl zəng vurmuşdu. Nə dedin ona? Dedim ki, aptekə getmisən. Dedi, qayıdanda mənə zəng etsin. Amma sən mənim atamla anamı görəydin, səhər saat onda əllərində kakao və bulka ilə otağıma gəlmişdilər.. Sənin yerin boş idi. Onlara nə dedin? Çox utandım, amma dava etdiyimizi, sənin də çıxıb getdiyini dedim. Onda yaxşısı budur, tələsib yenidən dost olaq. Amma sənin anangillə mənim anamı bir neçə gün bir-birlərindən aralı saxlamalıyıq, oldumu?
Coanna çiyinlərini çəkdi. Elə həmin vaxt atası üçtəkərli zibil arabasını sürə-sürə yanlarından keçdi. Əynində önlük vardı. Keçən ilki yarpaqları, budaqları təmizləyirdi. Aha, görürəm, yenə dostlaşdınız. Çox yaxşı. Görüm pilləkəndə bir dənə yarpaq tapa bilərsiz? Doğrudan da, bir dənə də yarpaq yoxdur yerdə, - Sofi dedi, - Onda kakaomuzu çarpayı əvəzinə pilləkəndə oturub içərik. Elə bil Coannanın başından qaynar su tökdülər, Coannanın atası əsəbiliklə güldü. Necə olmasa, maliyyə müvəkkili cənab İncebriqsten və onun xanımının zəngin ailəsində danışılan dil Sofigildəkindən çox downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 3,61 Mb. Dostları ilə paylaş:
|