Dünya ədəbiyyatı incilərini bizə bəxş edənlər
Yüklə 0,93 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Alan Marşal – 115
- Haqqında
- Moris Meterlink – 155
19
Alan Marşal – 115 Alan Marşal 2 may 1902-ci ildə Viktoriya ştatında anadan olmuşdur. O, altı yaşında poliomielit keçirtmiş və bu xəstəlik onu iflic etmiş, gələcəkdə onun həyatına və ədəbi karyerasına təsir göstərmişdir. A.Marşal 1920-ci ildə ədəbi yaradıcılığa başlamış, 1930-cu ildə novellalar yazmışdır. O, II dünya müharibəsi illərində cəbhə qəzetinin müxbiri işləmişdir. Onun ən məşhur kitabı avtobioqrafik səciyyə daşımış və kitab üç hissədən ibarət olmuşdur. Birinci hissə “Mən gölməçələr üzərindən tullanmağı bacarıram”, (1955), ikinci hissə “Hər yerdə böyüyən otlar” (1962), üçüncü hissə “Qəlbimdə” (1963) adlanmışdır. Avstraliyalı şair və yazıçı Xal Porter 1965-ci ildə A.Marşal haqqında yazmışdı: A. Marşal insana xas olan ən yaxşı keyfiyyətləri-sadəliyi, səmimiliyi, qəhrəmanlığı asanlıqla özündə birləşdirən gözəl bir yazıçı olmuşdur. A. Marşal 1984- cü il yanvarın 21-də vəfat etmişdir. A.Marşal yaradıcılığını məktəblilərə tanıtmaq üçün yazıçının kitablarından ibarət sərgi təşkil olunur, bu sərgidə dövrü mətbuatda çap olunmuş materiallar, məqalələr də öz əksini tapır. Həmçinin kitabxanaya yaxın məktəblərdə yazıçının qələmə aldığı kitabların müzakirəsini, biblioqraqfiq icmalını da təşkil etmək olar.
Алан Маршалл // ru.wikipedia.org Алан Маршалл // fantlab.ru
20
Şair-dramaturq, esseçi, filosof, Nobel mükafatı laureatı Moris Polidor Mari Bernar Meterlink Belçikada, imkanlı ailədə 1862-ci il avqustun 29-da anadan olmuşdur. Ailə ənənəsinə əsasən, hüquqşünas olmağı qərarlaşdıran Meterlink Gent Universitetinin hüquq fakültəsini bitirdi, ancaq təcrübə keçmək üçün bir müddət yaşadığı, Paris mühiti, orada Stefan Mal və Vilye de Lil-Adanla tanışlıq onun həyatını dəyişdi və ədəbi taleyini müəyyənləşdirdi. Bu şairlər hələ uşaq yaşlarında yaradıcılığa meyilli olan və ailənin fransızca danışması səbəbindən özünü bu dildə ifadə edən Meterlinkə ciddi təsir göstərdilər. O, Gentə qayıtdıqdan sonra atasının notariat kontorunda işləməyə başlasa da, artıq öz taleyini vəkilliklə deyil, ədəbiyyatla bağlamaqda israrlı idi. Çox nadir hallarda yaradıcı insanlara “Meterlink uğuru” nəsib olmuşdur. Cəmi 27 yaşında ikən ilk dram əsəri olan “Şahzadə Malen”i oxuculara təqdim edən Meterlink mübahisəsiz olaraq fransız ədəbi ictimaiyyətində “böyük istedad” kimi qəbul olundu. Dövrünün tanınmış yazıçısı və tərifləməkdə heç də səxavətli olmayan Oktav Mirbonun 1889-cu ildə nüfuzlu “Fiqaro” da “Şahzadə Malenlə”lə bağlı dərc etdiyi məqalə və gənc dramaturqu Şekspirlə müqayisə etməsi Meterlinkin ədəbi karyerasının əsasını qoydu. Bu məqalədən sonra “Belçikalı Şekspir” adıyla məşhurlaşan və əsərləri heç vaxt ciddi tənqid olunmayan Meterlink notariat kontorundan uzaqlaşdı və özünü bütövlükdə yaradıcılığa həsr etdi. Əsərləri mədəniyyət mərkəzində, Parisdə çap olunsa da, gələcək Nobel mükafatı laureatı Gentdə yaşayırdı və burada da “Çağırılmamış qonaq” və “Korlar” (1890), “Yeddi şahzadə” (1891) və s. pyeslərini yazdı. 1905-ci ildə isə simvolist üslubda 21
yazdığı “Göy quş” pyesini təqdim etməsi ilə Meterlink yaradıcılığının ikinci və əbədi şöhrət zirvəsinə yüksəldi. 1911-ci ildə müəllif “Təxəyyül zənginliyi və poetik fantaziyanın qüdrəti ilə diqqətçəkən pyeslərinə görə” Nobel mükafatına layiq görüldü. İsveç Akademiyası həm də şair-dramaturqun “çoxcəhətli ədəbi fəaliyyətini” əsas götürmüşdü. I Dünya müharibəsində Almaniyanın Belçikanı işğal etməsindən sonra Meterlink Fransa legionuna qoşulmaq üçün ərizə ilə müraciət etmişdir. Vətənpərvər yazar, dünyaca məşhur Nobel mükafatı laureatı işğalçıya qarşı əlində silah vuruşmaq niyyətinə düşmüşdür. Ancaq səhhəti, yaşı və ədəbi nüfuzuna görə onun ərizəsi qəbul olunmadı. Bundan sonra isə Meterlink ABŞ və Avropada müharibə və işğal əleyhinə mühazirələr oxumaqla ölkəsinə və bəşəriyyətə yardım etməyə başladı. Meterlinki bir insan olaraq xarakterizə edən başlıca hadisələrdən biri onun Fransa Akademiyasına üzvlükdən imtina etməsi olmuşdur. Açıq, xoşbəxtliyini ifadə edən, publikanın çağırışına və jurnalistlərlə münasibətlərə əhəmiyyət verməyən, mərasimlərə rəhbərlik etməyi qətiyyən sevməyən, haradasa özünə vurğun kimi tanınan Meterlinki ictimaiyyət olduğu kimi qəbul etmişdir. Amma Meterlink qapalı deyildi, kütləviliyi qəbul etmirdi və müharibənin nəticəsi olaraq meydana çıxan kommunizmə rəğbət bəsləmirdi. Müharibədən sonra yazdığı “Termitlərin həyatı” pyesi insanları düşüncəsiz, ruhsuz məxluqa-termitə çevirən kommunizm ideologiyası əleyhinə ilk ən məşhur əsərlərdən sayılır. II Dünya müharibəsinin yaxınlaşması ilə Hitlerdən uzaqlaşmaq istəyən Meterlink Portuqaliya diktatoru Salazarın dəvəti ilə Lissabona köçdü. Almanlar Portuqaliya sərhədlərinə yaxınlaşanda isə faşizmə qarşı kəskin mövqeyi ilə seçilən dramaturq ABŞ-a mühacirət etmək məcburiyyətində qaldı və orada “Janna d Ark” (1945) faciəsini yazdı.
Yüklə 0,93 Mb. Dostları ilə paylaş:
|