Ənvər M ete Həmidov, Zərnurə Həmidova
Qəm, qüssə gətirsə də ağıllı düşmən cana,
Mərifətsiz bir dostdan çox yaxşıdır insana.
Əfzələddin Xaqani kəlamlarından:
O insan ki, dözüb dərdə, baş əyməz mərdə, namərdə,
O nu diz çökdürə bilməz, tutan dörd əllə dünyanı.
***
Çalış alçaq adam lardan tikə alma dünyada,
O nlar səni rüsvay edər, gedər hörmətin bada.
Dostun üz döndərib, kimi etsə rədd,
Qardaşın olsa da, önünə çək sədd.
Əbu Əli İbn Sina:
Düşməninlə dost olana sən də bax bir düşmən kimi,
İlan üstə q o n an milçək zəhərlidir ilan kimi.
Mövlana:
Hər kəsin, hər şeyin ona möhtac olduğu, lakin özünün heç
bir şeyə ehtiyacı olm ayan Allahın tərtəmiz zatma and içirəm
ki, pis ilan pis dostdan yaxşıdır. Pis ilan insanın canını alır. F ə
qət pis dost insanı atəşə atar, yaxar, yandırar.
Məhəmməd Füzuli:
Rəzilə dost olanın hasili rəzalət olur,
Həzər qıl aqibətindən, rəzilə dost olma.
Sədi Şirazi:
M innətlə alınca alçaqdan təam,
Yeyib kökəlsə də, alçalar ad am ...
A lçalm aq yoluyla kim tapsa çörək,
Özünü alçaltmış o adam, demək.
İntellektual ekologiya
M ərdlər quyu qazar susuzlar üçün,
N am ərd quyu qazar, adam lar düşsün.
Bir günah edəndən sən üz döndərmə,
O na əfv edənlər kimi sal nəzər.
M ən əgər cavan mərd deyiləm işdə,
Sən m ərd ol, kərəmlə bir qayğı göstər.
O ad am mərd deyil aqil yanında
Ki, qızmış fillərə oxuya meydan.
Bəli, m ərd odur ki, düzlüyü sevə,
Acığı tutanda deməyə hədyan.
*=ı=*
Şir yeməz heç zam an it artığını,
A cından ölsə də bir mağarada.
Biçarə, qarnıac yaşasan belə,
Alçağa əl açma, sakın dünyada.
***
Tədbirləri baş tutm ayanda düşmən dostluq fikrinə düşər
və
dostluqla elə işlər görər ki, onu heç bir düşmən bacarmaz.
H aqqı yad etməyən min qohum dansa,
X oşdur bir yad dosta ürək bağlansa.
Ona dost demə ki, süfrə başında,
Deyə: «Qardaşın da, dostun da mənəm».
O na dost deyərəm ki, çətin gündə
Dostun arxasında dayana möhkəm.
Nəsirəddin Tusi:
Yaxşı gündə dost tapm ağa nə var?!
Əsl dostlar ağır gündə tanmar!
Ayıq olun, a dostlar, haray verin haraya,
Qoymayın sözgəzdirən girə bilsin araya!
351
Ənvər M ete Həmidov, Zəm urə Həmidova
***
D ostun yoxsulluğa düşəndə gülərüzlə, xoş sifətlə qarşıla
malısan.
D ost olm aq istəsən birisiylə sən,
Gərək söz anlayan bir dost seçəsən.
Ömər Xəyyam:
M ərd adam, adətən, şikayət etməkdən əzab çəkir, zəif
adam isə, əksinə, əzab çəkməkdən şikayətlənir.
Əvhədi M arağayi Rüknəddin:
İnsanın zinəti hünərdir, hünər,
O nsuz insan oğlu miskin görünər.
D osluqda dost ilə bir ol, səmimi,
Bir qabıq içində cüt ləpə kimi.
D ostluq etibardan, vəfadan törər,
N ə dostluq etibar olmasa əgər?!
Saib Təbrizi:
D ostun ayağım qapm ayan it, dostluq hüququndan xəbər
siz qara fikirli adam dan yaxşıdır.
Əbdürrəhman Cami:
İgidlər yükü qeyrət və cəsarət zoru ilə dartarlar, bədəninin
böyüklüyü, cüssəsinin zorbalığı ilə aparmazlar.
D ost deyildir, nakişidir o kəs ki,
Öz dostunu məqsəd üçün edir yad.
Ağıllı, səxavətli adam lar mallarını dostlarla yeyərlər, ağıl
sız,
xəsislər isə yeməyib, düşmənlərə saxlayarlar.
352
İntellektual ekologiya
Əbül Fərəc:
Düşməni dosta döndərmək xoşbəxtlik isə, dostu düşmən
etmək ən böyük bədbəxtlik və ağılsızlıqdır.
Xosrov Ruzbeh:
İnsam m əhkum etmək olar, lakin şücaəti, mərdliyi, vətən
pərvərliyi, şərəfi və fədakarlığı m əhkum etmək olmaz.
***
D ostu düşmənindən seçməyi bacar,
D ost üçün canından keçməyi bacar.
Məhəmməd Tağı Sidqi:
Vədəsinə vəfa etməyən adam ın dostları da ona düşmən
olur.
***
Adamın yaxşı dostları olsa ömrü zindanda da xoş keçər.
Molla Vəli Vidadi:
M ərdlər ilə gəz ki, vəfadar olur,
Nakəslərə yoldaş olan xar olur.
Molla Pənah Vaqif:
M ərd igidlər özünə məhbəsi meydan bilir,
Sanma kim, nakəsi nam ərd bu meydanə düşər...
Hər yam an yer ki, olur - yaxşıların mənzilidir,
Ləl daş içrə, xəzinə dəxi viranə düşər...
***
D ost dostun yolunda düşər ziyana,
İgid gərək tab gətirə, dayana.
Qasim bəy Zakir:
Vəfalı bir dost ki, ayrıla dostundan,
Cana ləşkər çəkər qəm qəmin üstdən.
353
