ƏKBƏr qocayev, ġƏhla qulġyeva, sevda əLĠyeva
Yüklə 484,89 Kb. Pdf görüntüsü
|
24
malik olan əsas qanunlar məcəlləsi. Kontinent (latınca) — materik deməkdir. Korrexidor — Latın Amerikasındakı müstəmləkələrdə kral məmuru. Kortes (ispanca) — kral sarayı deməkdir. Ġspaniyada ali qanunverici orqan, parlament. Kosmopolitizm (yunanca) — dünya vətəndaĢı deməkdir. Bütün dünyanı özünə vətən hesab edən, milli adət və mədəniyyətdən imtina edən təlim forması. Kovxa — Azərbaycanda kəndliləri idarə edən vəzifəli Ģəxs. Kremasiya — insanın yandırılaraq külünün qəbrə qoyulması. Kreollar — Latın Amerikasına Ġspaniyadan daha əvvəl köçüb gələnlərin nəsilləri. Ku-kluks-klan — ABġ-da keçmiĢ quldarların - cənubda irqçilərdən yaratdığı terrorçu təĢkilat. Onlar qaradərili əhalini və öz əleyhdarlarını linçləyirdilər (bax: linçləmə). Kulak (rusca) — qolçomaq, varlı kəndli. Kurqan — torpaq təpə. Tayfa baĢçıları və varlı adamların qəbri üzərində qurulurdu. Kustak — Sasani dövlətində inzibati idarə vahidi, caniĢinlik. Kümdar — barama yetiĢdirməklə məĢğul olan Ģəxs. Künəlgə — Azərbaycanda əyanların kəndlinin evində qalmaq hüququ. Küzdək (və ya küz) — ağac çubuqlarından, qamıĢdan hörülərək düzəldilən yer.
Qaçaqmalçılıq — gömrük orqanlarından yayınmaqla ölkəyə malların gizli gətirilməsi. Qarluq (türkcə) — "qarlıq", "qar yığını" deməkdir. Türk tayfalarından birinin adı. Qarluqlar — IX əsrdə ġərqi Türküstan Yeddisu və Tyan-ġan dağlarının Ģimal ətəklərində yaĢamıĢ AĢina türksoyuna mənsub idilər. Qazax tayfası — türksoylu tayfa. XI-XII əsrlərdə Azərbaycanın ġimal-Qərb torpaqlarında məskunlaĢmıĢdılar. XVIII əsrin əvvəllərində bir hissəsi Qarabağa köçmüĢdü. Qazı
(ərəbcə) — icra edən. Müsəlman ölkələrində Ģəriət əsasında məhkəmə iĢlərini həyata keçirən hakim. Azərbaycanda məhkəmə iĢlərinin qazılar tərəfindən aparılması Xilafət dövründən baĢlayaraq XIX əsrin ortalarınadək davam etmiĢdir. Qazıbəyi — ġirvanĢah Sultan Məhəmməd Qazinin dövründə kəsilən və onun Ģərəfinə adlandırılan mis pul vahidi. Qazilər — Qəznəvi dövlətində Sultan Mahmudun ordusunun yürüĢlərində könüllü iĢtirak edən döyüĢçülər. Qazlar Romanı xilas etdi — Qall tayfalarının Romada hücumu zamanı qazların səs salıb romalı döyüĢçüləri xəbərdar etməsi hadisəsindən yaranmıĢ məsəl. Qəbalə
"Qədr" partiyası — 1913-cü ildə Pəncablı mühacirlər tərəfindən ABġ-da yaradılmıĢdı. 25
Qıpçaqlar — Oğuzların bir qolu olan qədim türk xalqı. Ġlk vətənləri Altayın Ģimal qərbindəki Çjeylen vadisi hesab edilir. IX-X əsrlərdə qıpçaqlar Tyan-ġan dağlarının ətəklərindən Dunay və Volqaya qədər ərazidə yaĢamıĢlar. Bu ərazi "DəĢt-i-Qıpçaq" adlanırdı. Qırmız böcəyi — Azərbaycanda mövcud olmuĢ xüsusi böcək növü. Ondan qırmızı rəngli nadir boya hasil olunurdu. Boya da həmin böcəyin adı ilə "qırmız" adlanırdı. Qızılboya — boyaqotu; kökündən qırmızı boya alınan bitki, orta əsrlər boyu Azərbaycan xalçalarının, toxuma və tikmə parçalarının dünya Ģöhrətini təmin edən keyfiyyətli boya. 1869-cu ildə süni boya olan alizarinin kəĢfi ilə qızılboya istehsalı tənəzzülə uğradı. Qızılqaya xəyanəti — Gürcü çarı II Ġraklinin bir sıra Azərbaycan xanlarını aldadaraq ġəki xanlığı üzərinə yürüĢ etmək bəhanəsi ilə Qızılqaya adlı yerdə həbs etməsi. ġəki xanı Hacı Çələbi xanın onları azad etməsi hadisəsindən yaranmıĢdır (1752). Qiyam
— bir qrup qəsdçinin dövlət çevriliĢi etmək cəhdi. Qladiator (latınca) — "qılınc" sözündəndir. Qədim Romada xüsusi həbsxana - məktəblərdə silah iĢlətmək öyrədilən və bir-birilə vuruĢmağa məcbur edilən qullar. Qopçur (monqolca) — otlaq deməkdir. Monqol istilasına məruz qalan ölkələrdə, o cümlədən, Azərbaycanda vergi növü. Əvvəllər otlaqlardan istifadə üçün köçərilərdən toplanılan qopçur, Elxanilər dövründə can vergisi ilə əvəz olundu. Yalnız köçərilərdən deyil, oturaq əhalidən və bəzən Ģəhərlərdən də toplanılırdı. Qopuz
— orta əsrlərdə Azərbaycanda geniĢ yayılmıĢ saza oxĢar musiqi aləti. Qrifon
— Ģir bədənli, qartal qanadlı, Ģir və ya qartal baĢlı əfsanəvi heyvan. Qrifon təsvirləri qədim ġərqdə və antik incəsənətdə geniĢ yayılmıĢdı. Naxçıvan MR-nın Zoğallı kəndində təqribən VI—VII əsrlərə aid orijinal tunc qrifon fiquru tapılmıĢdır. Qrossbauer (almanca) — varlı kəndli, qolçomaq. Quba meydanı — Bakı Ģəhərində indiki Füzuli meydanı. Qulamalar (ərəbcə) — "oğlan", "oğlan uĢağı", "qul" deməkdir. Orta əsrlərdə bir sıra ġərq ölkələrində baĢlıca olaraq türk əsilli gənc qullardan ibarət daimi süvari qvardiya. Quran (ərəbcə) — "mütaliə", "oxu" deməkdir. Ġslam dininin müqəddəs kitabı. Ġslamın ehkamlarına görə "Quranı" Allah, Cəbrayıl vasitəsilə Məhəmməd peyğəmbərə göndərmiĢ, o da xalqa çatdırmıĢdır. Quran 610-632-ci illərdə Məkkə və Mədinədə Məhəmməd peyğəmbərin "peyğəmbərin vəhyi" formasında söylədiyi moizə, ayin və hüquq qanunlarının, and və duaların, ibrətli hekayələrin toplusudur. Quran qafiyəli nəsrlə yazılmıĢ 114 surə və 6200-dən çox ayədən ibarətdir. Qurultay
(türkcə) — 1. Hakim nəsildən olan monqol və türk əsilzadələrinin ali yığıncağı deməkdir. Adi döyüĢçüləri buraya buraxmırdılar; 2. Hər hansı təĢkilatın və ya əhali qruplarının, hər hansı sahə xadimlərinin nümayəndələrinin yığıncağı.
Yüklə 484,89 Kb. Dostları ilə paylaş:
|