Ġəlalə Məhyəddin qızı
Yüklə 1,28 Mb.
|
66
öyrənmək həvəsində olduğumdan bir qədər başqalarından fərqli olaraq diqqətlə xəstənin gözünə baxmağa başladım və tapdım o yeri. Həmin yeri göstərdim ki, göz dibinin hansı yerində, hansı hissəsindədir. O biri həkimlər məndən yaşca böyük, çox təcrübəli insanlar idi və hamısı çevrilib üzümə baxdılar. Zənnimcə, bir az onların qısqanclıq hissi oldu və birdən-birə cavan bir həkimin özündən razı halda fikir yürütməsini qəbul edə bilmədilər. Hətta dedilər ki, sən hələ nə bilirsən ki, özündən belə arxayın danışırsan. Mən birtəhər oldum, özümü qınadım, səsimi çıxartdığım üçün xəcalət çəkdim... Bir neçə gündən sonra həmin xəstədən Ümnisə xanımın adına məktub gəldi. Deməli, xəstə Odessaya gedir, orada gözünü müayinə elətdirir və mənim göstərdiyim nöqtədə fəsadı aşkar edirlər. Həmin xəstə yazırdı ki, “sizin gənc həkimin dediyi düz oldu”. Ümnisə xanım hərtərəfli gözəl həkim idi. Tək alim kimi yox, həm də çox dərin elmi biliyə malik olan ziyalı idi. Ona görə də gənclərin savadından qürrələnərdi. Elə bu hadisədən də xoş- hal oldu. Məktubu əlində elə vüqarlı tutmuşdu ki, elə bil əməyinin bəhrəsini dadırdı. Sevincinin həddi bilinmirdi. Həmin məktubu dəfələrlə ucadan oxudu və həmkarlarına söylədi ki, gənclər də özünə görə çox şey bilirlər. Mənimlə öyündüyünü bir neçə dəfə təkrarladı, daha əzmlə çalışmağımı tövsiyyə elədi. O günü çox yaxşı xatırlayıram. O söylədi ki, ola bilər hamı kimi cavan həkimlər də səhv etsin. Hətta səhv etmiş olsalar belə, gərək onlara kömək edək, düzgün yol göstərək ki, əsl mütəxəssis olsunlar. Bir neçə gün öncə keçirdiyim həyəcan onun yadında necə qalmışdısa, sanki bu məktubla könlümü ələ almağa çalışır və iftixarla hamıya bəyan edirdi ki, cavan həkimin diaqnozu düz olub... Günlər bir-birini əvəzlədikcə mən də onu çox sevməyə baş- ladım. O qədər yaxşı münasibətlərimiz yarandı ki, hər əmə- liyyata girəndə məni də özü ilə aparırdı. Düz beş il mən onunla əməliyyatlarda iştirak etdim...
67
Bir gün o məni otağına çağırdı və dedi ki, bundan sonra sən gedirsən professor Nəzirovun kafedrasına. Toxuma keçi- riciliyini, damar keçiriciliyini öyrənməyə. Bir aylıq məni eza- miyyətə göndərdi. Mən başladım o kafedrada fəaliyyətimi da- vam etdirməyə. Elə Ümnisə xanımın mənim qarşıma qoyduğu həmin mürəkkəb elmi mövzu o illərdən bəri mənimlə gedir. O vaxtdan etibarən həmin problem mənimlə yol yoldaşı oldu. Bu günə kimi də üzərində çalışıram. Hətta o qədər dərinə getdim ki, bu sahədə kifayət qədər sanballı araşdırmaların müəllifi oldum. Buynuz qişa, büllur və şüşəvari cisim. Bunların üçündə də əsas zülal və sudur. Başqa elementlər burda yoxdur. Təbiət elə yaradıb ki, bu mühit şəffaf olsun. Ancaq başqa elementlərin olmaması da bu hissələri tez sıradan çıxara bilir. Büllurun bulanıxlığı kataraktaya səbəb olur. Ümnisə xanımın mənə həvalə elədiyi o keçiricilik məsələsi ancaq damarlarda öyrənilib. Büllurda, buynuz qişasında, şüşəvari cisimdə bəs necə? Nə etməli? Belə qərara gəldim ki, hüceyrənin də divarı var. Yəqin oradan da keçiricilik məsələsi var ki, maddələr mübadiləsi gedir. Ümnisə xamımın dediyi mövzunu işləyərkən qarşıma daha ciddi bir məsələ çıxdı. Ancaq indi təzə bir şeyi “hüceyrə keçiriciliyini” araşdırmağa başladım. Bu məsələ canlı orqanizmdə, ümumiyyətlə, təbiət elmlərinin heç birində aydınlaşmayıb. Mən bu məsələdə patent aldım, məqsədimə nail oldum. Alimin mənə həvalə elədiyi mövzunu var-gücümlə öyrənməyə səy göstərdim. Ağıllı adamın məsləhəti sonrakı nəsilə nə qədər böyük kömək etmiş olur, yol açır. Onun adi bir sözü ilə, kiçik bir məsləhəti ilə mən böyük nailiyyətlər əldə elədim. Məndən çox razı idi. Xüsusən də mənim öyrənmək həvəsim onun nəzərindən qaçmırdı. O da öz növbəsində çalışırdı ki, mənə köməkliyi dəysin. Ümnisə xanım bütün müsbət keyfiyyətləri özündə cəmləş- dirən yüksək səviyyəli bir xanım idi. Xoşuna gəlmədiyi hər nə varsa deyərdi, ürəyində saxlamazdı. Ancaq kobud şəkildə yox, 68
elə deyirdi ki, eyhamla, işarə ilə danışardı. Daima üzü təbəssümlü, simaca gülər idi. Dodağından təbəssüm çəkiləndə deməli nədənsə narazı idi... Onun siması heç zaman gözümün önündən çəkilmir. Uzun illər ərzində çalışdığımız Göz İnstitutu yeni məkana köçürüləndə sonuncu gün toplantımız oldu. Həkimlər xəstəxanadan ayrıldığı gün olub keçənləri yada salır, burada keçən illəri xatırlayır, xatirələrini dilə gətirirdilər. Mənə də yaşlı bir tibb işçisi kimi söz verdilər. Bilirdim ki, mən çıxış edəcəm, əvvəlcədən bu ovqata köklənmişdim. Elə toplantı başlayan kimi gözlərimi yumdum, ötən illəri yada saldım. Nələr gəlmədi gözümün önünə?. Kimləri görmədim. Ümumiyyətlə, insan dünyanı ancaq gözünü yumanda görə bilər. Gözünü açdınsa, ancaq ətrafını görürsən, yumursan, dünyanı dolaşırsan. Gördüm Ümnisə xanım, öz qızları ilə bərabər bir yanında Zərifə xanım, bir tərəfində Zəhra xanım və o birisilər də gülə-gülə sevinc içərisində bu köçhaköçdən razı halda gülümsəyirlər. Onların ruhunun dolaşdığı o məkandan, son günümüzdə də biz həmin xanımlarımızı yada sala-sala, binadan xoş təəssüratlarla ayrıldıq. Ümnisə xanım mənə tələbəlik illərində dərs demişdi. Mən onu təkcə müəllim kimi xatırlamıram, mənə həyat yolu göstərən əsl ana kimi yada salıram. Ömür yoluma işıq salan mayak kimi düşünürəm, taleyimə nur saçan varlıq olduğunu zənn edirəm. O başdan - başa örnək idi. Səliqəli geyimi ilə fərqlənirdi. Zövqlü xanım idi. O mühazirəyə bir xalat geyərdi, əməliyyata başqa xalat. Cərrahi əməliyyata girməzdən bir gün öncə bütün fikri əməliyyat edəcəyi xəstənin yanında olardı. Onunla daha yaxın ünsiyyət qurardı. Xəstəsini tanımaq üçün hər vəchlə çalışardı ki, onun bütün psixoloji durumuna bələd olsun. Əməliyyat öncəsi heç bir işlə məşğul olmazdı, elmi işlərini də kənara qoyardı, gecə yuxusuna önəm verərdi, bir sözlə, yaxşı istirahət edərdi. Ümnisə xanım əməliyyatlarda çox olurdu. Onun yanına hər tərəfdən axın var idi. Moskvadan, Tbilisidən və digər yerlərdən xəstələr gəlirdi. Ümnisə xanım qeyri adi qadın, müqəddəs peşə Yüklə 1,28 Mb. Dostları ilə paylaş:
|