Ġəlalə Məhyəddin qızı
Yüklə 1,28 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- «Nasir» nəş- riyyatının direktoru Famil Kərimova
- ġəlalə Məhyəddin qızı
- Ümnisə Musabəylinin ailə Ģəkli: atası Süleyman bəy və anası Məryəm xanım. Ailənin 7 övladı dayələri ilə
- Tağıyevin Qızlar seminariyası. Soldan, orta cərgə, 8-ci Vəsilə Musabəyova, 11-ci Ümnisə Musəbəyli
- Məryəm xanım Əmir Musabəyov
- Ü.Musabəylinin ATU-nun arxivindəki Ģəxsi qovluğu 1924-33-cü illərə dair sənədlər
- Tibb institutunun 5-ci buraxılıĢı, Ü.Musabəylinin və Ġ.Ġsmayılzadə müəllim kollektivi arasında
- Ümnisə Süleyman qızı Musabəyli
- Ü.Musabəylinin yeganə qızı Ü.Musabəyli Dilarə
- ATĠ-nin oftalmologiya kafedrasının və Elmi Tədqiqat institutunun əməkdaĢları. 1946-cı il Ü .M usə
- Ortada prof. Ü.Musabəyli tələbələri ilə.
- Ü.Musəbəyli (ortada) ABġ. 1962-ci il
- Prof. Ü.Musabəyli tələbələri ilə xəstənin gözünü müayinə edir. (Sağdan Ləzifə və Zərifə Əliyevalar, Tamara Səfərova, Rəfiqə Axundova)
- Ümnisə Musabəylinin xalça üzərində portreti alimin 100 illik yubileyində həmyerlisi
- DAĞLAR SƏFƏROV tərəfindən toxunub
171
Ömür yoluna işıq salmaq istədiyim, oftalmologiya aləmində dünyaca məşhur olan Ümnisə Musabəylinin haqqında top- ladığım bu xatirələr toplusu 20 illik jurnalistlik fəaliyyətimdə deyərdim ki, müraciət etdiyim ən kövrək mövzulardan biri idi. Arxiv materiallarına istinadən alimin fəaliyyətini geniş şəkildə işıqlandırmaq mümkün olduğu halda, əslində məni daha çox onun tələbələrinin söylədikləri düşündürürdü. “Nədən bu xanıma bu qədər dəyər verirdilər?”, “Niyə Ümnisə xanım həmkarlarından fərqli idi?”, “Niyə Ümnisə xanıma qeyri-adi qadın deyirdilər?”, “Ümnisə xanım tələbələrini niyə çox sevirdi?” bu və ya müxtəlif mövzuda saysız -hesabsız suallarla Ümnisə xanımın dərs dediyi tələbələrin qapısını döydüm. Görüşdüyüm insanların hər biri ad-san qazanmış, bütün titullara yiyələnmiş, elm aləmində imzalarını təsdiqləmiş ziyalılar idi və onlarla həmsöhbət olandan sonra gözlərimin önündə “Böyük Ümnisə xanım”ın portreti yarandı. Üzünü görmədiyim bir alimin məğrur siması canlandı. Güclü iradəsi ilə bütün sədləri dəf edən bu xanımı daha dərindən, “qəhrəmanımı” daha da yaxından tanımaq istəyim hədər getmədi. Sağlığında könüllərdə əbədiləşən, ürəklərdə heykəlləşən Ümnisə Musabəyli həyatım boyu mütaliə etdiyim bütün ədəbi obrazlardan, həyatda rastlaşdığım surətlərdən daha təsirli oldu və oxşamaq, bənzəmək istədiyim ən müqəddəs idealıma çevrildi. Kaş ki, bu cümlələrin müəllifi və bütün ziyalı qadınlarımız Ümnisə xanım kimi cəsarət sahibi olaydı, qarşıya qoyduğu məqsədə doğru irəliləməkdən usan- mayaydı… “Qaranlıqdan İşığa” kitabı üzərində işləyərkən qəti əmin oldum ki, bu nur pərisinin ibrət dolu həyatı və fəaliyyəti taleyimə təsirsiz ötüşməyəcək. Ümnisə xanımı xatırladıqca, tanıdıqca onun o saf və mübarizələrlə dolu həyat yolu örnəyə çevrildi, paklığından, zəngin mənəvi dünyasından pay ummağa başladım… Mən sonda Ümnisə xanımı mənə yaxınlaşdıran «Nasir» nəş-
172
ki, onun istəyi ilə ömür yoluna nəzər saldığım bu alimin həyat mübarizəsinin şahidi oldum. Xatirələri toplayıb, respublikanın əməkdar rəssamı İsmayıl Məmmədovdan kitabın üz səhifəsi üçün kompozisiya qurmağı xahiş etdim. Rəssama zülmətləri yaran, sabahları aydınladan bir cərrahın həyatından qısa anlar danışdım. Hörmətli rəssamın köməyi ilə “Qaranlıqdan İşığa” körpü salan Ümnisə Musabəylinin ruhunu şad etmək naminə bu təsvir quruldu. Dəyərli oxucular, professor Ümnisə xanım Musabəyli, aka- demik Zərifə xanım Əliyeva və bu kitabda adı çəkilən məşhur alimlərin hamısı Azərbaycanımızın qismətinə düşən Tanrı işığıdır. Onların hər biri yurdumuzun əqli gücünü, mənəvi sərvətini dünyaya tanıdıb, odlar yurdunun həm də intellekt aləmi olduğunu varlıqları ilə sübut ediblər. Doğru deyirlər ki, Azərbaycanımızın öz bəşəri şəxsiyyətləri ilə öyünməyə tam haqqı var.
Ġstifadə olunan mənbələr
173
1.
“Ümnisə Musabəylinin şəxsi fondu”, Respublika Dövlət Elm və Texnika Sənədləri Arxivi. 2.
ATU-nun Arxiv materialları 3.
Qəbələ rayon Tarix Diyarşünaslıq Muzeyinin arxiv ma- terialları. 4.
baycan qəzeti, 2010, 27 aprel, s 5. 5.
“Ömrün mənalı anları”. Z.Qurbanqızı, Respublika qəzeti, 2008, 28 noyabr, s 4. 6.
28 aprel, s 4 7.
“Əsrdən uzun yol”. M.Rəhimzadə, Azərbaycan qəzeti, 2009, 20 may, s 6. 8.
yadigarı”. Azərbaycan Tarixi Şəcərə Cəmiyyəti Xəbər- lərinin 7-ci buraxılışı, 2010. 9.
Xəzər nəşriyyatı. 10.
“Görkəmli alim, sevilən insan”. Z.Quliyeva, P.Qəlbinur. Azərbaycan qəzeti, 2002-ci il, 30 oktyabr. 11.
“Vətən və ana məhəbbətinin qaynağı ilə yaşanmış ömür”. V. İmanov. Xalq qəzeti, 2008, 28 noyabr, s 5. 12.
“Səfalı əllər”, S.Paşayev. Elm və həyat jurnalı, 1963-cü il, nömrə 1. 13.
“Qəbələ ziyalıları”. R. Məmmədov. 2005, Şirvannəşr.
Elektron mənbələr
174
www.zarifa-aliyeva.az www.mehriban-aliyeva.org www.amu.edu.az www.adhti.edu.az www.atueye.com www.sehiyye.gov.az www.eye.az www.anl.az www.trend.az www.ayna.az www.qebele-ih.gov.az www.fotobank.az www.eluca.org www.gebele-mks.com www.diyarshunasliq.az www.qabala.aztelekom.org www.milli.az www.education.gender-az.org www.milliarxiv.gov.az www.aztv.az www.ikisahil.com www.qebele-medeniyyet.com
175
Ön söz ................................................................................. 3 Ü.Musabəylinin həyatından qısa fraqmentlər .................... 5 Akademik Zərifə Əliyeva ................................................... 18 Ü.Musabəylinin yetirmələri ............................................... 25 Ü.Musabəyova - Qəbələ sultanlığının yadigarı .................. 33 Musabəyovlar haqqında bir neçə kəlmə, yaxud əziz xalam Ü. Musabəyli ilə bağlı xatirələrim ........................... 38 “Ü.Musabəyli -110”. Məramı dünyada qalan qürurlu insan, böyük alim, bənzərsiz müəllim ................................ 49 Vətən təbabətinə adı qızıl həriflərlə yazılan insan ............. 55 Ü.S.Musabəyovanın xatirəsinə ........................................... 64 Ümnisə xanım nəinki həm böyük alim, həm də gözəl insan idi .............................................................................. 66 Günəşin eşqilə .................................................................... 71 Hansı qəhrəman .................................................................. 72 Ümnisə Musabəylinin ölüm günü ...................................... 73 Ümnisənin qızları ............................................................... 74 Müəllimlər müəllimi, alimlər alimi .................................... 76 Oftalmologiyanın mayakı Ümnisə xanım ......................... 79 Həyatıma düşən işıq ........................................................... 82 Yaddaşlara yazılan əbədi insan .......................................... 87 Təkrarsız Ümnisə xanım .................................................... 90 Azərbaycanın dünya şöhrətli qızı ....................................... 94 Haqqında çox eşitdiyim Ü. Musabəylinin əziz xatirəsinə ............................................................................ 99 Ümnisə xanım əsl müəllim doğulmuşdur .......................... 104 Fenomen yaddaşı ilə seçilən müəllim ................................ 107 Alimlər anası ...................................................................... 109 Müqəddəs müəllim, gözəl insan ......................................... 113 Ümnisə xanım Azərbaycanın çırağı idi .............................. 115 İnsanı kəşf edənlər .............................................................. 119 Xatirələrdə yaşayan nurlu insan ......................................... 122 Həyatı örnək olan iki alim .................................................. 125 176
Ümnisə xanımın etimadını doğrultdum.............................. 127 Bibim Ümnisə Musabəyli haqqında uşaqlıq xatirələrim130 Ümnisə Musabəylinin şəxsi fondu ..................................... 132 Mətbuat səhifələri ............................................................... 141 İşıq sözü və işığın özü ........................................................ 142 Yad et məni! ...................................................................... 147 Şəfalı əllər .......................................................................... 150 Görkəmli alim, sevilən insan .............................................. 153 Musabəyov ocağı................................................................ 156 «Ümnisə Musəbəyli 110»................................................... 170 Müəllifin son sözü .............................................................. 174 İstifadə olunan mənbələr .................................................... 176 Elektron mənbələr .............................................................. 177
177
ġəlalə Məhyəddin qızı. «Qaranlıqdan iĢığa»
Nəşriyyatın direktoru: F.Kərimov
Çapa imzalanıb: 20.12.2012 Kağız formatı: 60x84 1/16 Fiziki çap vərəqi: 12 Tirajı: 200
«Nasir» nəşriyyatı
Tel: (050) 314 09 37
178
Ümnisə Musabəylinin ailə Ģəkli: atası Süleyman bəy və anası Məryəm xanım. Ailənin 7 övladı dayələri ilə 179
Vəsilə Musabəyova, 11-ci Ümnisə Musəbəyli
180
Məryəm xanım Əmir Musabəyov
Ümnisə Musabəyli Ü.Musabəylinin qardaĢı gənc yaĢlarında professor Y.Musabəyov
181
Ü.Musabəylinin ATU-nun arxivindəki Ģəxsi qovluğu 1924-33-cü illərə dair sənədlər
182
Tibb institutunun 5-ci buraxılıĢı, Ü.Musabəylinin və Ġ.Ġsmayılzadə müəllim kollektivi arasında
183
həyat yoldaĢı prof.Ġ.Ġsmayılzadə ilə
Ü.Musabəylinin yeganə qızı Ü.Musabəyli Dilarə
184
ATĠ-nin oftalmologiya kafedrasının və Elmi Tədqiqat institutunun əməkdaĢları. 1946-cı il
.M usə bəy li. Sa ğd an 6- cı. Qa hirə Ərəb tibb iĢçilərinin toplantısında. 1960-cı il
185
Ortada prof. Ü.Musabəyli tələbələri ilə.
Ümnisə xanım Azərbaycana gələn xarici nümayəndə heyəti ilə
186
Ü.Musəbəyli (ortada) ABġ. 1962-ci il
Ü.Musabəyli prof. Zəhra Quliyeva ilə
187
edir. (Sağdan Ləzifə və Zərifə Əliyevalar, Tamara Səfərova, Rəfiqə Axundova) Ü.Musabəyli əyləĢib. (Soldan ikinci Zərifə xanım Əliyeva) 1951-ci il 188
illik yubileyində həmyerlisi 189
DAĞLAR SƏFƏROV tərəfindən toxunub
Yüklə 1,28 Mb. Dostları ilə paylaş:
|